Wyrok z dnia 1984-10-18 sygn. I PRN 138/84

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt I PRN 138/84

Wyrok z dnia 18 października 1984 r.

Przy ocenie, czy wypowiedzenie umowy o pracę było uzasadnione (art. 45 k.p.) w stosunku do pracownika na stanowisku kierowniczym, należy stosować surowsze kryteria oceny jego pracy niż w odniesieniu do pracownika na stanowisku szeregowym. Nabiera to szczególnego znaczenia w okresie reformy gospodarczej, gdyż od jakości kadry kierowniczej w dużej mierze zależy, czy spełnione zostaną cele reformy.

Przewodniczący: sędzia SN A. Filcek (sprawozdawca). Sędziowie SN: M. Rafacz-Krzyżanowska, J. Wasilewski.

Sąd Najwyższy z udziałem prokuratora Prokuratury Generalnej PRL, Marii Sławińskiej, po rozpoznaniu sprawy z wniosku Ignacego P. przeciwko Spółdzielni Kółek Rolniczych w B. o uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne na skutek rewizji nadzwyczajnej Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych od wyroku Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie z dnia 3 maja 1984 r.

uchylił zaskarżony wyrok; zmienił orzeczenie Terenowej Komisji Odwoławczej do Spraw Pracy w Płocku z dnia 13 marca 1984 r. nr (...) i oddalając odwołanie wnioskodawcy od wypowiedzenia mu przez pozwany zakład pracy umowy o pracę ustalił, że obowiązek zatrudnienia wnioskodawcy przez pozwany zakład pracy ustanie z dniem 31 października 1984 r.

Uzasadnienie

Wnioskodawca zatrudniony był w pozwanej spółdzielni od 1 czerwca 1984 r. jako kierownik Zakładu Usług Mechanizacyjnych w S.

Dnia 30 stycznia 1984 r. otrzymał wypowiedzenie umowy o pracę ze skutkiem na dzień 30 kwietnia 1984 r.

Terenowa Komisja Odwoławcza do Spraw Pracy w Płocku, do której odwołał się wnioskodawca, orzeczeniem z dnia 13 marca 1984 r. uznała to wypowiedzenie za bezskuteczne jako sprzeczne z zasadami współżycia społecznego (art. 8 k.p.).

W ocenie Komisji nie jest uzasadnione wysuwanie w stosunku do wnioskodawcy enigmatycznych pretensji co do złych wyników pracy całej Spółdzielni. Wnioskodawca nie cieszył się względami dyrekcji, pozostałe zaś zastrzeżenia, do których wnioskodawca częściowo się przyznał, nie powinny pociągać za sobą tak surowej sankcji.

Powyższe orzeczenie zaskarżył zakład pracy do Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie podnosząc, że wypowiedzenie umowy o pracę wnioskodawcy było uzasadnione niewłaściwym wykonywaniem przez niego obowiązków kierownika zakładu, czego dowodem są zastosowane wobec wnioskodawcy kary porządkowe oraz potrącenia premii, a także wyniki lustracji zakładu.

Sąd wyrokiem z dnia 3 maja 1984 r. oddalił odwołanie zakładu pracy. Na podstawie materiału dowodowego zebranego w sprawie Sąd ustalił, że wnioskodawca począwszy od 1982 r. nienależycie wywiązywał się z nałożonych obowiązków pracowniczych. Za udowodnione uznał zarzuty nieterminowego przygotowania sprzętu, nieprawidłowego wystawiania dokumentów magazynowych i wydawania sprzętu stanowiącego własność zakładu pracy bez żadnej dokumentacji. Biorąc jednak pod uwagę staż pracy wnioskodawcy, jego kwalifikacje zawodowe, jak również sytuację rodzinną (2 dzieci), Sąd zajął stanowisko, że w sprawie ma zastosowanie art. 8 k.p. jako przesłanka skutkująca uwzględnienie wniosku wnioskodawcy odnośnie do uznania wypowiedzenia mu pracy za bezskuteczne.

Minister Pracy, Płac i Spraw Socjalnych w rewizji nadzwyczajnej od powyższego wyroku domaga się jego uchylenia, jak również uchylenia orzeczenia Terenowej Komisji Odwoławczej do Spraw Pracy i oddalenia odwołania wnioskodawcy od otrzymanego wypowiedzenia umowy o pracę. Rewizja oparta jest na zarzucie rażącego naruszenia prawa, w szczególności art. 8 i 45 k.p. oraz art. 55 ustawy z dnia 24 października 1974 r. o okręgowych sądach pracy i ubezpieczeń społecznych, a także interesu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Rewizja jest uzasadniona i zasługuje na uwzględnienie.

Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w motywach zaskarżonego wyroku trafnie określił uchybienia wnioskodawcy jako istotne. W tej sytuacji takie okoliczności, jak staż pracy, przygotowanie fachowe i sytuacja rodzinna, nie mogą przesądzać o tym, że wypowiedzenie jest nieuzasadnione (art. 45 k.p.), a tym bardziej, że pozostaje w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego. Na zasady współżycia społecznego bowiem może powoływać się tylko ten pracownik, który nienagannie wykonuje swoje obowiązki kierownicze. Stanowisko zajmowane przez wnioskodawcę obligowało go do szczególnie przykładnej pracy, zgodnie zaś z utrwalonym w orzecznictwie Sądu Najwyższego poglądem (wyrażonym m.in. w orzeczeniu z dnia 8 marca 1977 r. I PRN 17/77 - OSNCP 1977, z. 9, poz. 172) w stosunku do pracownika na stanowisku kierowniczym należy stosować ostrzejsze kryteria oceny jego pracy niż w przypadku pracownika na stanowisku szeregowym. Nabiera to szczególnego znaczenia w okresie reformy gospodarczej, gdyż od jakości kadry kierowniczej w dużej mierze zależy, czy spełnione zostaną jej cele.

Odmienne stanowisko zajęte przez Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oraz Terenową Komisję Odwoławczą do Spraw Pracy narusza w przedstawionych okolicznościach w rażący sposób nie tylko przepisy art. 8 i 45 k.p., lecz także interes Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, wobec czego Sąd Najwyższy na podstawie art. 421 § 2 i art. 422 k.p.c. w związku z art. 277 § 2 k.p. uchylił zaskarżony wyrok i zmieniając orzeczenie Terenowej Komisji Odwoławczej do Spraw Pracy oddalił odwołanie wnioskodawcy od wypowiedzenia mu umowy o pracę.

Ponieważ wnioskodawca podjął na podstawie zaskarżonego wyroku pracę w pozwanej Spółdzielni, Sąd Najwyższy, nie chcąc z miejsca pozbawić go zatrudnienia, ustalił na mocy art. 8 k.p. i w związku z uchwałą składu siedmiu sędziów SN z dnia 28 grudnia 1979 r. V PZP 5/79 (OSNCP 1980, z. 3, poz. 42), że obowiązek zatrudnienia wnioskodawcy przez pozwaną spółdzielnię ustanie z dniem 31 października 1984 r.

OSNC 1985 r., Nr 7, poz. 98