Postanowienie z dnia 1982-11-22 sygn. II CZ 137/82

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt II CZ 137/82

Postanowienie z dnia 22 listopada 1982 r.

W sprawie o ustalenie nieistnienia stosunku prawnego niedopuszczalne jest powództwo wzajemne o naruszenie posiadania także w wypadku, gdy zarówno powództwo główne, jak i wzajemne dotyczą tego samego przedmiotu.

Przewodniczący: sędzia SN S. Dmowski. Sędziowie SN: T. Bielecki, K. Olejniczak (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa Spółdzielni Mieszkaniowej "Kopernik" w T. przeciwko Jackowi J. i z powództwa wzajemnego Jacka J. przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej "Kopernik" w T. o przywrócenie posiadania na skutek zażalenia pozwanego Jacka J. na postanowienie Sądu Wojewódzkiego w Toruniu z dnia 7 września 1982 r.

postanowił oddalić zażalenie.

Uzasadnienie

Spółdzielnia Mieszkaniowa "Kopernik" w T. wystąpiła przeciwko Jackowi J. z powództwem, w którym żądała ustalenia, "iż nie istnieje - jako ograniczone prawo rzeczowe - spółdzielcze prawo do lokalu położonego w T. przy ul. Kwiatowej 22, które to prawo w stosunku do pozwanego wygasło na skutek nieobjęcia lokalu w ustalonym terminie".

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł powództwo wzajemne, w którym żądał przywrócenia posiadania opisanego wyżej lokalu spółdzielczego.

Sąd Wojewódzki w Toruniu postanowieniem z dnia 7.IX.1982 r. przekazał sprawę z powództwa Jacka J. przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej "Kopernik" w T. o przywrócenie posiadania Sądowi Rejonowemu w T. według właściwości. Sąd Wojewódzki uznał, że powództwo wzajemne jest niedopuszczalne, zostało bowiem wniesione przed trzecią rozprawą wyznaczoną w sprawie, jak również dlatego, że jest ono powództwem posesoryjnym (art. 204 § 1 k.p.c.).

Od powyższego postanowienia zażalenie wniósł powód wzajemny, domagając się jego uchylenia.

Sąd Najwyższy miał na uwadze, co następuje:

Jak wynika z akt sprawy, pozew wzajemny wpłynął do sądu na skutek pozwu głównego w dniu 6.IX.1982 r. przed terminem trzeciej rozprawy wyznaczonej na dzień 7.IX.1982 r. Jednakże sąd I instancji przeoczył treść art. 192 pkt 2 k.p.c., stosownie do którego bieg terminu do wniesienia przez pozwanego powództwa wzajemnego rozpoczyna się od chwili doręczenia mu pozwu. W aktach sprawy brak jest dowodu na to, że pozwanemu lub jego pełnomocnikowi pozew został doręczony wcześniej niż w dniu 11.VIII.1982 r., a zatem po terminie drugiej rozprawy, a przed terminem trzeciej wyznaczonej w sprawie rozprawy. W tej sytuacji brak było podstaw do przyjęcia, że powództwo wzajemne zostało wniesione po terminie, skoro wpłynęło do sądu przed rozprawą poprzedzającą doręczenie pozwu.

Niemniej jednak zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie. Stosownie do art. 204 § 1 k.p.c. powództwo wzajemne jest dopuszczalne, jeżeli roszczenie wzajemne jest w związku z roszczeniem powoda lub nadaje się do potrącenia. Wprawdzie oba powództwa dotyczą tego samego przedmiotu, to jest konkretnego lokalu spółdzielczego, co wskazywałoby na istniejący między nimi związek, jednakże powództwo wzajemne było w sprawie niedopuszczalne, dotyczy bowiem ono ochrony posesoryjnej, takie zaś powództwo podlega rozpoznaniu w postępowaniu odrębnym (art. 478-479 k.p.c.). Stosownie do art. 479 k.p.c. w sprawach o naruszenie posiadania powództwo wzajemne nie jest dopuszczalne. Powód nie mógłby również w procesie posesoryjnym dochodzić innych roszczeń (art. 191 k.p.c.). Przekazanie spraw dotyczących naruszenia posiadania do postępowania odrębnego podyktowane jest specyfiką tego postępowania, którego przedmiotem jest ochrona posiadania, a więc samego stanu faktycznego. Te same względy, które wyłączają możliwość powództwa wzajemnego w sprawie o naruszenie posiadania oraz kumulację innych roszczeń w sprawie o naruszenie posiadania, wyłączają dopuszczalność posesoryjnego powództwa wzajemnego w sprawie niniejszej, w której powództwo główne dotyczy ustalenia nieistnienia stosunku prawnego.

Z przytoczonych względów Sąd Najwyższy na podstawie przepisu art. 397 w związku z art. 387 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

OSNC 1983 r., Nr 9, poz. 133