Wyrok z dnia 1982-06-03 sygn. III CRN 110/82

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt III CRN 110/82

Wyrok z dnia 3 czerwca 1982 r. 

Według art. 320 k.p.c. w sprawie o opróżnienie pomieszczenia sąd może - w wypadkach szczególnie uzasadnionych - wyznaczyć odpowiedni termin do spełnienia świadczenia, jednakże oznaczenie tego terminu nie może polegać na uzależnieniu wykonania wyroku od innego zdarzenia, w szczególności od otrzymania przez zobowiązanego innego mieszkania. Wykładnia art. 320 k.p.c. uwzględniająca jego ratio legis uzasadnia zapatrywanie, że oznaczenie odpowiedniego terminu do opróżnienia pomieszczenia nie może być połączone z nałożeniem na wierzyciela obowiązku zapewnienia dłużnikowi mieszkania spółdzielczego.

Przewodniczący: sędzia SN J. Majorowicz. Sędziowie SN: K. Piasecki (sprawozdawca), A. Wielgus.

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy z powództwa Zakonu OO. Franciszkanów w W. i Stefana J. przeciwko Annie B. o eksmisję z nieruchomości na skutek rewizji nadzwyczajnej Ministra Sprawiedliwości od wyroku Sądu Wojewódzkiego w Lublinie z dnia 19 września 1980 r.

uchylił zaskarżony wyrok w części dotyczącej odroczenia wykonania eksmisji pozwanej Anny B. i oddalił w tym zakresie rewizję pozwanej od wyroku Sądu Rejonowego w Lublinie z dnia 8 maja 1980 r.

Uzasadnienie

Sąd Rejonowy w Lublinie wyrokiem z dnia 8.V.1980 r. nakazał eksmisję pozwanej Anny B. wraz z osobami i rzeczami prawa jej reprezentującymi z lokalu mieszkalnego oznaczonego nr 2 w domu przy ulicy Pszennej nr 9 w L., składającego się z dwóch pokoi i kuchni, pomieszczeń użytkowych przyległych do tego mieszkania, jak hallu, łazienki i ubikacji, ponadto trzech piwnic, dwóch komórek, garażu i ogródka przydomowego o powierzchni około 600 m² położonego na nieruchomości przy ulicy Pszennej w L. i lokale te jak też ogródek przydomowy oddał w posiadanie powodów - Zakonu Ojców Franciszkanów Konwentualnych Prowincji Polskiej w W. i Stefana J.

Podstawę orzeczenia eksmisji stanowi art. 37 prawa lokalowego.

Na skutek rewizji pozwanej Sąd Wojewódzki w Lublinie wyrokiem z dnia 19.IX.1980 r. zmienił częściowo wyrok Sądu Rejonowego w ten sposób, że wykonanie eksmisji pozwanej Anny B. z mieszkania składającego się z dwóch pokoi z kuchnią, pomieszczeń użytkowych przynależnych do tego mieszkania, hallu, łazienki, ubikacji, jednej piwnicy, w której znajduje się urządzenie c.o., z jednej komórki, największej, prawa korzystania razem z innymi lokatorami domu ze strychu, odracza do czasu otrzymania przez pozwaną Annę B. mieszkania spółdzielczego typu lokatorskiego składającego się z dwóch pokoi i kuchni, na które strona powodowa ma wpłacić wkład mieszkaniowy, w pozostałej zaś części rewizję oddalił.

W uzasadnieniu tego wyroku Sąd Wojewódzki powołał się na stanowisko strony powodowej wyrażające się w zgodzie na odroczenie eksmisji do czasu otrzymania przez pozwaną mieszkania spółdzielczego (art. 5 k.c. i art. 320 k.p.c.).

W rewizji nadzwyczajnej Minister Sprawiedliwości wnosi o uchylenie wyroku Sądu Wojewódzkiego w części dotyczącej odroczenia wykonania eksmisji pozwanej i o oddalenie w tym zakresie rewizji pozwanej od wyroku Sądu Wojewódzkiego w Lublinie z dnia 8.V.1980 r.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Rewizja nadzwyczajna, wniesiona z urzędu, opiera się na zarzucie rażącego naruszenia art. 320 k.p.c. i art. 5 k.c.

Zarzuty te są uzasadnione. Słusznie bowiem skarżący wywodzi, że Sąd Wojewódzki nie ustalił żadnych okoliczności, które w świetle czy to art. 5 k.c., czy to art. 320 k.p.c. mogłyby uzasadniać odroczenie wykonania wyroku nakazującego opróżnienie pomieszczeń, co według każdego z tych przepisów może mieć miejsce tylko w wypadkach wyjątkowych. Powodem takiej decyzji sądu było jedynie to, że pełnomocnik powodów sam zgłosił tego rodzaju wniosek, na co pozwana wyraziła zgodę.

Jednakże sąd ani nie był związany tym wnioskiem, ani nie mógł go uwzględnić. Według bowiem art. 320 k.p.c. w sprawie o opróżnienie pomieszczenia sąd może - w wypadkach szczególnie uzasadnionych - wyznaczyć odpowiedni termin do spełnienia świadczenia, jednakże oznaczenie tego terminu nie może polegać na uzależnieniu wykonania wyroku od innego zdarzenia, w szczególności od otrzymania przez zobowiązanego innego mieszkania. Kwestia bowiem uzyskania mieszkania (pomieszczenia) zastępczego należy wyłącznie do postępowania wykonawczego, a nie do postępowania rozpoznawczego. Tym bardziej rozstrzygnięcie tego rodzaju nie może mieć miejsca, gdy przydzielenie innego mieszkania osobie zobowiązanej do opróżnienia pomieszczenia zależy wyłącznie od samorządnej decyzji spółdzielni mieszkaniowej (nie biorącej udziału w sprawie i nie związanej wyrokiem sądu), a także od woli samej strony pozwanej, bez wyrażenia której nie tylko przydzielenie mieszkania spółdzielczego, ale przede wszystkim uzyskanie członkostwa spółdzielni (stanowiącego jeden z niezbędnych warunków przydziału) nie jest w ogóle możliwe.

W danym wypadku z pisma pełnomocnika strony powodowej złożonego w sprawie już po wydaniu zaskarżonego wyroku może wynikać, że pozwana nie jest zainteresowana wstąpieniem do spółdzielni i uzyskaniem mieszkania spółdzielczego. W tym stanie rzeczy orzeczenie Sądu Wojewódzkiego nie może być w ogóle wykonane.

W konsekwencji należy dojść do wniosku, że wykładnia art. 320 k.p.c. uwzględniająca jego ratio legis uzasadnia zapatrywanie, że oznaczenie odpowiedniego terminu do opróżnienia pomieszczenia nie może być połączone z nałożeniem na wierzyciela obowiązku zapewnienia dłużnikowi mieszkania spółdzielczego. Skoro zaś brak możliwości jego wykonania jest następstwem wadliwego rozstrzygnięcia Sądu wskutek błędnego zastosowania obowiązującego prawa, to takie orzeczenie nie tylko rażąco narusza prawo, lecz także interes Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Orzeczenie bowiem, którego wykonanie zależy od woli dłużnika lub wierzyciela, godzi w podstawy funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości. Skoro zatem Sąd Wojewódzki aprobował ustalenie faktyczne Sądu I instancji w kwestii istnienia podstaw do orzeczenia eksmisji pozwanej, a odroczenie wykonania tego orzeczenia z przyczyn i w sposób określony przez Sąd Wojewódzki nie ma oparcia w prawie, rewizja pozwanej w całości podlega oddaleniu.

OSNC 1983 r., Nr 1, poz. 15