Uchwała z dnia 1981-08-21 sygn. I PZP 13/81

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt I PZP 13/81

Uchwała z dnia 21 sierpnia 1981 r.

Przewodniczący: sędzia SN J. Wasilewski (sprawozdawca).

Sędziowie SN: M. Rafacz-Krzyżanowska, Z. Świeboda.

Sąd Najwyższy z udziałem Prokuratora Prokuratury Generalnej PRL, Z. Paczyńskiego, w sprawie z wniosku Marii i Andrzeja B. przeciwko Usługowej Spółdzielni Pracy w O. o odszkodowanie po rozpoznaniu na posiedzeniu jawnym zagadnienia prawnego przekazanego przez Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Opolu postanowieniem z dnia 14 kwietnia 1981 r. do rozstrzygnięcia w trybie art. 66 ustawy z dnia 24 października 1974 r. o okręgowych sądach pracy i ubezpieczeń społecznych:

"Czy roszczenie pracownika prowadzącego zakład na zasadzie zryczałtowanego rozrachunku o zwrot nakładów na zakup urządzeń dla prowadzenia działalności usługowej objętej zakresem usług określonej umową o pracę jest roszczeniem ze stosunku pracy?"

powziął następującą uchwałę:

Roszczenie pracownika zatrudnionego w zakładzie usługowym na zasadzie zryczałtowanego rozrachunku o zwrot nakładów na zakup urządzeń dla prowadzenia działalności usługowej, objętej treścią umowy o pracę, jest roszczeniem ze stosunku pracy (art. 242 k.p.).

Uzasadnienie

Wnioskodawcy byli zatrudnieni w Spółdzielni na podstawie umów o pracę na stanowiskach elektryków i otrzymywali zryczałtowane wynagrodzenie. Wnioskodawcy twierdzili, że w związku z zakresem zleconych im czynności usługowych zakupili urządzenie do pomiaru prądu i domagali się przed Komisją Odwoławczą do Spraw Pracy, aby Spółdzielnia na skutek rozwiązania umów o pracę odkupiła od nich te urządzenia oraz pozostałe materiały do pracy. Komisja Odwoławcza stwierdziła, iż nie jest właściwa do rozpoznania sprawy i oddaliła wniosek.

Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych przy rozpatrywaniu odwołania od orzeczenia Komisji Odwoławczej miał wątpliwość, wyrażoną w treści przedstawionego Sądowi Najwyższemu pytania prawnego.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Między stronami nie było sporu co do tego, że strony pozostawały w stosunku pracy. O takim charakterze stosunku prawnego łączącego strony przesądza też treść zawartych umów o pracę oraz zakres praw i obowiązków stron. Powyższego twierdzenia nie podważa fakt określenia wynagrodzenia w formie ryczałtu, przepisy prawa pracy bowiem nie wykluczają takiego sposobu określenia wynagrodzenia pracownika. Przy ocenie zatem charakteru roszczenia stanowiącego przedmiot sporu istotne jest określenie źródła ewentualnych uprawnień wnioskodawców.

Nie ulega wątpliwości, że stron nie łączy żaden inny stosunek prawny, stanowiący podstawę dochodzonych roszczeń. Wnioskodawcy wywodzą swe roszczenia z treści nawiązanego przez strony stosunku pracy. W związku z rozwiązaniem tego stosunku bowiem domagają się rozliczenia ze środków nabytych przez nich w celu świadczenia pracy na rzecz Spółdzielni, a mianowicie odkupienia od nich urządzeń i materiałów. Środki te służyły bądź miały służyć do realizacji obowiązków pracowniczych.

Zasadność tych roszczeń musi być oceniona w ramach ustalenia treści praw i obowiązków wynikających z łączącego strony stosunku pracy. Oceny charakteru roszczeń wnioskodawców nie podważa okoliczność, że ich materialnoprawną podstawę stanowić będą ewentualnie przepisy prawa cywilnego w razie braku stosownego unormowania bezpośrednio w przepisach prawa pracy. W art. 300 k.p. dopuszcza się bowiem możliwość odpowiedniego stosowania przepisów kodeksu cywilnego w sprawach nie uregulowanych bezpośrednio w przepisach prawa pracy.

Z tych przyczyn Sąd Najwyższy udzielił na przedstawione pytanie odpowiedzi jak w sentencji uchwały.

Na marginesie należy zauważyć, że orzeczenie Komisji Odwoławczej jest wadliwe i z tej przyczyny, iż oddalenie wniosku nastąpiło przy uznaniu swej właściwości. Właściwa zaś do rozpatrzenia sprawy w pierwszej instancji była komisja rozjemcza.

OSNC 1982 r., Nr 5-6, poz. 67