Postanowienie z dnia 1981-09-30 sygn. III CRN 191/81

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt III CRN 191/81

Postanowienie z dnia 30 września 1981 r.

Współuczestnictwo konieczne zakładu ubezpieczeń w sporze o naprawienie szkody powstałej w wyniku wypadku komunikacyjnego nie jest uzależnione od postawy, jaką w procesie zajmuje posiadacz lub kierowca pojazdu mechanicznego zobowiązany do naprawienia tej szkody.

Przewodniczący: sędzia SN A. Gola (sprawozdawca). Sędziowie SN: Z. Marmaj, A. Wielgus.

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu na posiedzeniu jawnym sprawy z powództwa Lidii i Edyty S. przeciwko Czesławowi P. o zapłatę odszkodowania i rentę alimentacyjną na skutek rewizji nadzwyczajnej Prokuratora Generalnego PRL od postanowienia Sądu Rejonowego w Inowrocławiu z dnia 9 stycznia 1980 r.

postanowił uchylić zaskarżone postanowienie i sprawę przekazać Sądowi Rejonowemu w Inowrocławiu do rozpoznania.

Uzasadnienie

Czesław P., prowadząc w dniu 14.II.1979 r. w stanie nietrzeźwym samochód, spowodował wypadek, w wyniku którego śmierć poniosła Barbara S., matka małoletnich Lidii i Edyty S. W postępowaniu karnym Czesław P. skazany został za ten czyn na karę pozbawienia wolności, jak również orzeczono w stosunku do niego zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres lat 5.

Mąż Barbary S. - Sylwester S. - działając w imieniu małoletnich córek Lidii i Edyty S. żądał dla nich w pozwie skierowanym do Sądu Rejonowego w Inowrocławiu od sprawcy wypadku odszkodowania w kwocie 50.000 zł i renty po 800 zł miesięcznie dla każdej z nich.

Na rozprawie w dniu 9.I.1980 r. strony zawarły ugodę, według której pozwany Czesław P., zastąpiony przez swą żonę Mirosławę P., zobowiązał się zapłacić małoletnim powódkom tytułem jednorazowego odszkodowania kwotę 40.000 zł, tytułem zaś renty kwotę 600 zł miesięcznie, począwszy od stycznia 1980 r.

Na skutek zawarcia ugody Sąd Rejonowy postanowieniem z dnia 9.I.1980 r. umorzył postępowanie. Postanowienie to uprawomocniło się wobec niezaskarżenia go w toku instancji.

W rewizji nadzwyczajnej Prokurator Generalny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, zarzucając rażące naruszenie praw, w szczególności art. 3 § 2, art. 203 § 4 i art. 335 § 1 k.p.c. oraz § 17, § 20 ust. 3 i § 21 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 listopada 1974 r. w sprawie obowiązkowych ubezpieczeń komunikacyjnych (Dz. U. Nr 46, poz. 274 z późn. zmianami), a ponadto naruszenie interesu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, wnosił o uchylenie powołanego wyżej postanowienia i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Inowrocławiu do ponownego rozpoznania.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Skarżący zarzucił trafnie rażące naruszenie przepisu § 20 ust. 3 rozporządzenia w sprawie obowiązkowych ubezpieczeń komunikacyjnych. Unormowanie § 20 ust. 3 powołanego rozporządzenia wprowadziło współuczestnictwo konieczne zakładu ubezpieczeń w postępowaniu sądowym wszczętym bezpośrednio przeciwko posiadaczowi lub kierowcy pojazdu mechanicznego o naprawienie szkody wyrządzonej przez ruch tego pojazdu. Obowiązkiem Sądu Rejonowego więc było wezwanie PZU do wzięcia udziału w sprawie w charakterze pozwanego (por. art. 195 k.p.c.).

Od dopełnienia obowiązku wynikającego z § 20 ust. 3 rozporządzenia w sprawie obowiązkowych ubezpieczeń komunikacyjnych nie zwalniało Sądu Rejonowego to, że pozwany Czesław P. już w odpowiedzi na pozew uznał powództwo co do zasady, a w toku dalszego postępowania zawarł z powódkami ugodę.

Uczestnictwo konieczne zakładu ubezpieczeń w sporze o naprawienie szkody powstałej w wyniku wypadku komunikacyjnego nie jest uzależnione od postawy, jaką w procesie wykazuje posiadacz lub kierowca pojazdu mechanicznego zobowiązany do naprawienia tej szkody. Jest to bowiem współuczestnictwo konieczne wynikające z przepisów prawa materialnego i obowiązkiem Sądu Rejonowego było zastosowanie się do nakazu zawartego w § 20 ust. 3 powołanego wyżej rozporządzenia.

Niedopełnienie obowiązku określonego w § 20 ust. 3 rozporządzenia pozbawiło PZU możliwości współdziałania w prawidłowym określeniu należnego powódkom odszkodowania (por. § 16 i 17 rozporządzenia w sprawie obowiązkowych ubezpieczeń komunikacyjnych), a to z kolei może PZU utrudnić realizację obowiązku dochodzenia zwrotu wypłaconego odszkodowania od sprawcy szkody (§ 19 powołanego wyżej rozporządzenia).

Gdy zatem zarzuty przytoczone w rewizji nadzwyczajnej należało uznać za uzasadnione, a zaskarżone postanowienie narusza także interes Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej wyrażający się w przestrzeganiu obowiązujących zasad wymiaru sprawiedliwości oraz w ochronie własności społecznej, Sąd Najwyższy mimo upływu 6-miesięcznego terminu przewidzianego w art. 421 § 2 k.p.c. orzekł jak wyżej (art. 422 § 2 k.p.c.).

Rozpoznając ponownie sprawę, Sąd Rejonowy orzeknie stosownie do regulacji przyjętej w art. 35 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych o obowiązku uiszczenia wpisu od rewizji nadzwyczajnej.

OSNC 1982 r., Nr 4, poz.56