Wyrok z dnia 1981-01-15 sygn. III CRN 314/80

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt III CRN 314/80

Wyrok z dnia 15 stycznia 1981 r.

Według hipotezy art. 691 k.c. wystarcza, jeżeli osoba obca w chwili zamieszkania, ale stale mieszkająca z najemcą aż do chwili jego śmierci, w okresie tego zamieszkiwania stała się osobą bliską najemcy. Przesłanka co do stałego mieszkania z najemcą zawiera w sobie wymaganie, żeby osoba bliska najemcy nie miała innego mieszkania, a lokal mieszkalny zajmowany przez tę osobę z najemcą stanowił centrum jej spraw życiowych.

Przewodniczący: sędzia SN S. Dmowski. Sędziowie SN: R. Czarnecki (sprawozdawca), S. Rudnicki.

Sąd Najwyższy z udziałem Prokuratora Prokuratury Generalnej PRL, E. Wiśniewskiej, po rozpoznaniu sprawy z powództwa Wincentego G. przeciwko Romanowi P. o ustalenie wstąpienia w stosunek najmu na skutek rewizji nadzwyczajnej Ministra Sprawiedliwości od wyroku Sądu Rejonowego dla Krakowa-Śródmieścia z dnia 16 maja 1980 r.

uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu dla Krakowa-Śródmieścia do ponownego rozpoznania.

Uzasadnienie

Powód wystąpił z roszczeniem opartym na art. 691 k.c. skierowanym przeciwko Romanowi P.

Wyrokiem z dnia 16.V.1980 r. Sąd Rejonowy uwzględnił powództwo.

Od powołanego wyroku w dniu 6.XII.1980 r. Minister Sprawiedliwości złożył rewizję nadzwyczajną.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Według uchwały z dnia 4.I.1979 r. (OSNCP 1979, poz. 138), "do osób bliskich najemcy w rozumieniu art. 691 k.c. zalicza się oprócz osób wymienionych w art. 8 pr. lok. inne jeszcze osoby, których stosunek osobisty do najemcy uzasadniał wspólne i stałe z nim zamieszkiwanie".

Z dowodów w sprawie wynikałoby (wyrok nie zawiera uzasadnienia), że w latach 1969-1970 w Krakowie powód liczący wówczas około 19 lat poznał Barbarę L., która była powinowatą jego brata, że już wówczas L. zapragnęła, żeby właśnie powód opiekował się nią, że powód, chociaż studiował poza K., interesował się sprawami L. i jej pomagał, a gdy w 1978 r. ukończył studia i mógł lepiej urządzić się w Opolu, zdecydował się jednak zamieszkać z L. w K. Dotychczas przeprowadzone dowody świadczyły zatem o stosunku osobistym powoda, który był przyczyną zamieszkania powoda z L.

Jednakże gdyby wyżej zacytowana uchwała miała być rozumiana w ten sposób, iż zawiera ona przesłankę co do tego, żeby przyczyną zamieszkania z najemcą był stosunek osobisty do najemcy polegający na bliskości, a zatem przesłankę ograniczającą, to należałoby stwierdzić, że takiej przesłanki hipoteza art. 691 k.c. nie zawiera. Według hipotezy tego przepisu wystarcza, jeżeli osoba obca w chwili zamieszkania, ale stale mieszkająca z najemcą aż do chwili jego śmierci, w okresie tego zamieszkiwania stała się osobą bliską najemcy. Przykładem może tu być pomoc domowa, która po latach służby została zaliczona do grona rodziny. Dotychczas zaś przeprowadzone dowody wskazywałyby, że w okresie, gdy powód mieszkał z L. (grudzień 1978 r. - lipiec 1979 r.), istniały więzy osobiste pomiędzy powodem a L. podobne do tych, które występują pomiędzy synem a matką albo inną bliską krewną, a zatem bliskość, o której mowa w art. 691 k.c.

Z kolei co się tyczy "stałego mieszkania" z najemcą, to właśnie ta przesłanka art. 691 k.c. spełnia rolę delimitującą, która polega na wyeliminowaniu niektórych osób bliskich najemcy z kręgu osób wstępujących w stosunek najmu. Przesłanka co do stałego mieszkania z najemcą zawiera w sobie wymaganie, żeby osoba bliska najemcy nie miała innego mieszkania, a lokal mieszkalny zajmowany przez tę osobę z najemcą stanowił centrum jej spraw życiowych. Okoliczność, że powód nie miałby innego mieszkania i przez 7 miesięcy mieszkałby z L., uzasadniałaby ocenę, że w tym lokalu mieszkalnym skupiłyby się jego sprawy życiowe, a w konsekwencji - że mieszkanie powoda z L. miałoby charakter stały.

Jednakże pomimo tego, co powiedziano, na wypadek gdyby materiał dowodowy był pełny, zaskarżony wyrok nie może być utrzymany w mocy, jak to bowiem zostało wyjaśnione w uchwale z dnia 23.X.1978 r. (OSNCP 1979, poz. 89), w sprawie z art. 691 k.c. legitymację bierną ma tylko wynajmujący, a pozwany twierdził, że jest pełnomocnikiem właściciela nieruchomości.

Skoro więc w ostatniej kwestii wyrok Sądu Rejonowego rażąco narusza prawo (art. 417 § 1 k.p.c.), wyrok ulega uchyleniu w celu umożliwienia stronom lub jednej z nich zgłoszenie wniosku z art. 194 § 1 k.p.c.

OSNC 1981 r., Nr 6, poz. 119