Wyrok z dnia 1980-11-27 sygn. I PRN 124/80

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt I PRN 124/80

Wyrok z dnia 27 listopada 1980 r.

Z treści art. 171 k.p. wynika, że nowy zakład pracy nie przejmuje obowiązku udzielenia urlopu wypoczynkowego, do którego pracownik nabył prawo w poprzednim zakładzie pracy, chociażby stosunek pracy w dotychczasowym zakładzie został rozwiązany na mocy porozumienia stron w wyniku porozumienia zakładów pracy, chyba że porozumieniem między zakładami - za zgodą zainteresowanego pracownika - objęto obowiązek nowego zakładu udzielenia pracownikowi nie wykorzystanego urlopu, do którego nabył prawo w dotychczasowym zakładzie.

Przewodniczący: sędzia SN T. Kasiński. Sędziowie SN: B. Błachowska (sprawozdawca), E. Jachczyk.

Sąd Najwyższy z udziałem Prokuratora Prokuratury Generalnej PRL, E. Oborskiego, po rozpoznaniu sprawy z wniosku Teresy O. przeciwko Kombinatowi Budownictwa Miejskiego Warszawa-Południe Zakład Robót Wykończeniowych "Stolica" w W. o ekwiwalent pieniężny za urlop na skutek rewizji nadzwyczajnej Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego od wyroku Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie z dnia 7 maja 1980 r.,

uchylił zaskarżony wyrok i zmienił orzeczenie Zakładowej Komisji Rozjemczej przy Kombinacie Budownictwa Miejskiego Warszawa-Południe Zakład Robót Wykończeniowych "Stolica" w W. z dnia 25 marca 1980 r. przez zasądzenie na rzecz Teresy O. od Zakładu Robót Wykończeniowych "Stolica" w W. kwoty 1.867 zł.

Uzasadnienie

Teresa O. we wniosku do Zakładowej Komisji Rozjemczej Kombinatu Budownictwa Miejskiego Warszawa-Południe wnosiła o zasądzenie od Zakładu Robót Wykończeniowych "Stolica" ekwiwalentu za 14 dni roboczych urlopu nie wykorzystanego w 1979 r.

Zakładowa Komisja Rozjemcza Kombinatu Budownictwa Miejskiego Warszawa-Południe Zakład Robót Wykończeniowych "Stolica" orzeczeniem z dnia 25 marca 1980 r. - zawartym w protokole - postanowiła nie uznać roszczenia. Komisja ustaliła, że Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Techniki Instalacyjnej "Instal" zwrócił się do Zakładu Robót Wykończeniowych "Stolica" o wyrażenie zgody na przejście wnioskodawczyni do pracy w "Instal" na mocy porozumienia między zakładami. Zakład Robót Wykończeniowych "Stolica" wyraził zgodę w piśmie z dnia 13.X.1979 r., jednakże w następnym piśmie z dnia 26.X.1979 r. uzupełnił tę zgodę warunkiem przejęcia przez "Instal" zobowiązań urlopowych wnioskodawczyni.

Pismo to zostało doręczone do "Instalu" dnia 27.X.1979 r. Do dnia 1.XI.1979 r., tj. do dnia, w którym wnioskodawczyni podjęła pracę w "Instalu", "Instal" w tej sprawie nie wypowiedział się. W tej sytuacji strona pozwana uważała, że pismo ich z dnia 26.X.1979 r. warunkujące przejście wnioskodawczyni od przyjęcia uprawnień urlopowych przez "Instal" zostało zaakceptowane. Pismem z dnia 9.XI.1979 r. "Instal" zawiadomił stronę pozwaną pismem z tejże samej daty, że nie może przejąć zobowiązań urlopowych wnioskodawczyni, ponieważ byłoby to niezgodne z przepisami kodeksu pracy.

W świetle tych ustaleń Komisja nie uznała roszczeń wnioskodawczyni, gdyż odpowiedź "Instalu" o nieprzejęciu zobowiązań urlopowych była przesłana od strony pozwanej po przystąpieniu wnioskodawczyni do pracy w Ośrodku "Instal", a kodeks pracy dopuszcza przejście pracownika wraz z urlopem do drugiego zakładu w przypadku porozumienia między zakładami.

Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie zaskarżonym wyrokiem z dnia 7.V.1980 r. oddalił odwołanie wnioskodawczyni, podzielając argumentację Zakładowej Komisji Rozjemczej.

W rewizji nadzwyczajnej od wyroku Sądu Pracy z dnia 5.XI.1980 r. Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego zarzuca rażące naruszenie art. 171 § 1 kodeksu pracy i art. 61 k.c. w związku z art. 300 k.p. Skarżący wnosi o uchylenie zaskarżonego wyroku i zmianę orzeczenia Zakładowej Komisji Rozjemczej przez zasądzenie na rzecz wnioskodawczyni kwoty 1.867 zł tytułem ekwiwalentu za nie wykorzystany urlop.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Błędny jest pogląd Sądu Pracy, że skoro nowy zakład pracy został poinformowany o nie wykorzystanym urlopie przez wnioskodawczynię oraz o tym, że przejście wnioskodawczyni może nastąpić pod warunkiem udzielenia jej w nowym zakładzie nie wykorzystanego urlopu, to "stary" zakład jest zwolniony z obowiązku wypłacenia ekwiwalentu za urlop. Pogląd ten obraża przepisy prawa materialnego wskazane w rewizji nadzwyczajnej, a ponadto przepisy przytoczone niżej. Zgodnie z art. 153 k.p. wnioskodawczyni nabyła prawo do urlopu za 1979 r. z dniem 1 stycznia 1979 r., pracując w Kombinacie Budownictwa Miejskiego Warszawa-Południe Zakład Robót Wykończeniowych "Stolica". Ten Zakład miał obowiązek udzielić wnioskodawczyni urlopu w naturze (art. 161 k.p.). Ponieważ umowa o pracę została rozwiązana z ostatnim dniem października 1979 r., a urlop wypoczynkowy przysługujący wnioskodawczyni za 1979 r. nie został wykorzystany w rozmiarze 14 dni, przeto wnioskodawczyni w świetle art. 171 § 1 k.p. przysługiwał od zakładu pracy, w którym nabyła prawo do urlopu, tj. od Zakładu Robót Wykończeniowych "Stolica", ekwiwalent pieniężny za nie wykorzystaną część urlopu.

Z treści art. 171 k.p. wynika, że nowy zakład pracy nie przejmuje obowiązku udzielenia urlopu wypoczynkowego, do którego pracownik nabył prawo w poprzednim zakładzie pracy, chociażby stosunek pracy w dotychczasowym zakładzie został rozwiązany na mocy porozumienia stron w wyniku porozumienia zakładów pracy, chyba że porozumieniem między zakładami - za zgodą zainteresowanego pracownika - objęto obowiązek nowego zakładu udzielenia pracownikowi nie wykorzystanego urlopu, do którego nabył prawo w dotychczasowym zakładzie.

Kodeks pracy nie zawiera analogicznego do art. 18 ust. 2 ustawy z dnia 29 kwietnia 1969 r. o pracowniczych urlopach wypoczynkowych (Dz.U. Nr 12, poz. 85) przepisu, który by stanowił, że nie wykorzystany urlop wypoczynkowy za rok bieżący obciąża nowy zakład pracy w razie rozwiązania stosunku pracy z mocy porozumienia stron w wyniku porozumienia zakładu pracy. Nie oznacza to, że porozumieniem między zakładem - za zgodą pracownika - nie mogą być objęte jego nabyte w poprzednim zakładzie prawa urlopowe.

Porozumienie zakładów pracy w przedmiocie zmiany pracy przez pracownika nie zostało potraktowane w kodeksie pracy jako sposób nawiązania lub rozwiązania stosunku pracy (art. 2 i 30 k.p.). Skutki prawne wynikłe ze zmiany pracy w wyniku porozumienia zakładów pracy zostały uregulowane w kodeksie pracy (art. 36 k.p.), w układach zbiorowych pracy lub w innych aktach normatywnych i nie obejmują szczegółowego unormowania w przedmiocie uprawnień urlopowych.

Wobec tego, że porozumienie zakładów pracy w przedmiocie zmiany pracy przez pracownika jest umową prawa pracy dwóch stron porozumienia, tj. dotychczasowego i nowego zakładu pracy, i wobec tego, że wywołuje ono skutki prawne dla pracownika, za zgodą zainteresowanego pracownika może obejmować także jego uprawnienia urlopowe. Taka umowa nie byłaby sprzeczna z zasadami prawa pracy, jako zgodna z wymogami art. 18 k.p. Wbrew jednak poglądowi Sądu Pracy i Komisji Rozjemczej zakresem porozumienia między zakładami nie były objęte uprawnienia wnioskodawczyni do nabytego bieżącego urlopu.

Jak wynika bowiem z pisma Centralnego Ośrodka Badawczo-Rozwojowego Techniki Instalacyjnej "Instal" do strony pozwanej z dnia 26.IX.1979 r. i podania wnioskodawczyni z dnia 28.IX.1979 r. zarówno "Instal", jak i wnioskodawczyni nic nie pisali o nie wykorzystanym przez wnioskodawczynię urlopie za 1979 r. Strona pozwana, wyrażając zgodę na ofertę pracownicy i Ośrodka "Instal", pismem z dnia 13.X.1979 r. wyraziła tę zgodę bezwarunkowo, a w szczególności nie uzależniła zgody na rozwiązanie umowy o pracę na mocy porozumienia stron w wyniku porozumienia między zakładami pracy od warunku przejęcia przez nowy zakład obowiązków w zakresie nabytego już za 1979 r. prawa do urlopu przez wnioskodawczynię.

Strona pozwana, zmieniając swe oświadczenie woli pismem z dnia 26.X.1979 r., przeoczyła treść art. 61 k.c. w związku z art. 300 k.p. Zgodnie ze zdaniem drugim art. 61 k.c. odwołanie oświadczenia woli złożonego drugiej stronie jest skuteczne, jeśli doszło jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej. Gdyby więc strona pozwana doręczyła Ośrodkowi "Instal" swe oświadczenie woli zawierające warunek umieszczony w piśmie z dnia 26.X.1979 r. równocześnie z pismem z dnia 13.X.1979 r. (lub wcześniej) i gdyby Ośrodek "Instal" nie zgłosił zastrzeżeń do tego warunku do dnia 1.XI.1979 r., tj. do dnia podjęcia przez wnioskodawczynię pracy w Ośrodku, wówczas można by dopiero uznać, że porozumieniem między zakładami objęte zostały nabyte uprawnienia urlopowe wnioskodawczyni. W ustalonym stanie faktycznym strona pozwana - już po zawarciu porozumienia między zakładami i po uzgodnieniu jego treści z pracownicą - usiłowała jednostronnie, bez zgody drugiej strony i pracownicy, zmienić treść zawartej umowy. Takie postępowanie, jako niezgodne z przepisami, nie może korzystać z ochrony, tym bardziej że w sposób istotny narusza uprawnienia urlopowe pracownicy. Fakt, że Ośrodek "Instal" nie od razu sprzeciwił się jednostronnej zmianie porozumienia przez stronę pozwaną, nie ma znaczenia prawnego, gdyż jest niesporne, że nie wyraził zgody na zmianę porozumienia.

Z tych względów rewizja nadzwyczajna jako w pełni uzasadniona podlegała uwzględnieniu, a że wysokość dochodzonego ekwiwalentu za urlop nie była kwestionowana, Sąd Najwyższy z mocy art. 422 § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

OSNC 1981 r., Nr 6, poz. 113