Wyrok z dnia 2019-08-29 sygn. I SA/Ol 330/19

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodnicząca sędzia WSA Renata Kantecka Sędziowie sędzia WSA Ryszard Maliszewski sędzia WSA Przemysław Krzykowski (sprawozdawca) Protokolant starszy sekretarz sądowy Monika Rząp po rozpoznaniu w Olsztynie na rozprawie w dniu 29 sierpnia 2019r. sprawy ze skargi A. P. na decyzję Dyrektora Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z dnia "[...]" nr "[...]" w przedmiocie przyznania pomocy finansowej producentowi rolnemu, w którego gospodarstwie rolnym powstały szkody w uprawach rolnych spowodowane wystąpieniem w 2018r. suszy lub powodzi oddala skargę

Uzasadnienie

A.P. wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego skargę na decyzję Dyrektora Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z dnia "[...]" w przedmiocie przyznania pomocy finansowej producentowi rolnemu, w którego gospodarstwie rolnym powstały szkody w uprawach rolnych spowodowane wystąpieniem w 2018 r. suszy lub powodzi.

Jak wynika z akt administracyjnych sprawy, w dniu 19 października 2018 r. do Biura Powiatowego ARiMR skarżąca złożyła wniosek o udzielenie pomocy finansowej, w którym zadeklarowała do objęcia ww. pomocą grunty o powierzchni 51,34 ha. We wniosku oświadczyła, że w dniu wystąpienia szkód (suszy) w uprawach rolnych co najmniej 50% powierzchni upraw w gospodarstwie rolnym, z wyłączeniem łąk i pastwisk było ubezpieczonych co najmniej od jednego z ryzyk: suszy, gradu, deszczu nawalnego, ujemnych skutków przezimowania, przymrozków wiosennych, powodzi, huraganu, pioruna, obsunięcie się ziemi, lawiny. Wraz z wnioskiem strona przedłożyła m.in. sporządzony w dniu 24 lipca 2018 r. protokół z oszacowania zakresu i wysokości szkód w gospodarstwie rolnym i dziale specjalnym produkcji rolnej spowodowanych wystąpieniem suszy w dniach 21 kwietnia - 20 czerwca 2018 r. oraz polisę potwierdzającą zawarcie umowy ubezpieczenia upraw z dopłatami budżetu państwa wraz z aneksami. Z protokołu wynikało, że wysokość szkód ogółem wynosiła 35,93% średniej rocznej produkcji w gospodarstwie rolnym, przy czym wskazano, że producent rolny nie zawarł umowy obowiązkowego lub dobrowolnego ubezpieczenia upraw.

Kierownik Biura Powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa decyzją z dnia "[...]" przyznał stronie pomoc finansową w łącznej wysokości 12.835 zł, pomniejszając pomoc o 50% w związku z niespełnieniem wymogu ubezpieczenia co najmniej 50% powierzchni upraw stosownie do przepisu § 13r ust. 12 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 stycznia 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (Dz. U. z 2015 r., poz. 187, ze zm.), dalej jako: "rozporządzenie RM".

Utrzymując tę decyzję w mocy, Dyrektor Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wskazał na brzmienie przepisów § 2 ust. 1 pkt 3 i pkt 6, § 5 ust. 2 i ust. 5, § 13r ust. 1 – 12 rozporządzenia RM oraz art. 3 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 10c ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r., poz. 2047 ze zm.), zwanej dalej "ustawą o ubezpieczeniach upraw rolnych". Wskazał, że zgodnie z art. 25 ust. 9 rozporządzenia Komisji nr 702/2014 z dnia 25 czerwca 2014 r. uznającego niektóre kategorie pomocy w sektorach rolnym i leśnym oraz na obszarach wiejskich za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE L 193 z 1.7.2014 ze zm.), dalej jako: "rozporządzenia nr 702/2014", pomoc przyznaną na mocy niniejszego artykułu zmniejsza się o 50%, chyba że przyznawana jest ona beneficjentom, którzy wykupili polisę ubezpieczeniową na co najmniej 50% średniej rocznej produkcji lub dochodu związanego z produkcją i obejmującą zagrożenia związane z niekorzystnymi zjawiskami klimatycznymi statystycznie najczęściej występującymi w danym państwie członkowskim lub regionie, które są objęte zakresem ubezpieczeń. Jak podniósł organ, implementacja tego przepisu do prawodawstwa krajowego nastąpiła w § 13r ust. 12 rozporządzenia RM, zgodnie z którym pomoc pomniejsza się o 50%, jeżeli w dniu wystąpienia szkód w uprawach rolnych co najmniej 50% powierzchni upraw w gospodarstwie rolnym, z wyłączeniem łąk i pastwisk, nie było ubezpieczonych co najmniej od jednego z ryzyk, o których mowa w § 2 ust. 1 pkt 3.

Mając powyższe unormowania na względzie, organ odwoławczy podniósł, że powierzchnia upraw rolnych w dniu wystąpienia szkód w gospodarstwie (z wyłączeniem łąk i pastwisk) wynosiła 49,68 ha i stanowiły ją m.in. uprawy zbóż o łącznej powierzchni 38,11 ha, t.j. 76,71% powierzchni upraw w gospodarstwie rolnym, z wyłączeniem łąk i pastwisk. Zatem co najmniej 50% tej powierzchni, tj. 24,84 ha powinno zostać objęte przez skarżącą ubezpieczeniem od co najmniej jednego z ryzyk wskazanych w § 13r ust. 12 rozporządzenia RM. Strona zaś nie posiadała ubezpieczenia. Przedstawiona przez nią umowa ubezpieczenia została zawarta w dniu 11 października 2017 r. i swoim zakresem obejmowała m.in. uprawy położone na gruntach należących do skarżącej. W polisie w części 11 Ubezpieczający i części 111 Ubezpieczony wskazany został jednak mąż skarżącej F.P. Dołączone do polisy aneksy potwierdzają dokonanie cesji ubezpieczenia na A.P. z dniem 17 października 2018 r. Z powyższego wynikało zatem, że strona nie posiadała ubezpieczenia w dniu wystąpienia szkody. Zgodnie z protokołem Komisja w dniu 20 lipca 2018 r. przeprowadziła lustrację na miejscu w gospodarstwie producenta, stwierdzając zakres i wysokość szkód stosownie do § 13r ust. 6 rozporządzenia RM. Dokumentacja znajdująca się w aktach sprawy wskazuje na brak w tej dacie ubezpieczenia wymaganej powierzchni upraw, co zdaniem organu skutkowało zredukowaniem o 50% wysokości przyznanej skarżącej pomocy finansowej.

W ocenie organu odwoławczego, warunkiem uzyskania pomocy jest posiadanie ubezpieczonej powierzchni upraw w dniu wystąpienia szkody. Uprawy, w których powstały szkody spowodowane przez niekorzystne zjawiska atmosferyczne powinny być ubezpieczone w taki sposób, aby beneficjent mógł skorzystać z ubezpieczenia niezależnie od tego, kto zawarł umowę ubezpieczenia. W związku z tym producent nie musi być ubezpieczającym, ale musi być osobą uprawnioną do skorzystania z polisy (ubezpieczonym) tak, aby zminimalizować negatywne skutki spowodowane przez niekorzystne zjawiska atmosferyczne. Nie negując faktu wysokiego stopnia strat produkcji roślinnej, jakie poniosła odwołująca się, organ podniósł, że z przepisów unijnych i krajowych jednoznacznie wynika obowiązek obniżenia w określonym przypadku pomocy o 50%.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie strona, wnosząc o uchylenie decyzji organów obu instancji, podniosła zarzut naruszenia prawa materialnego, tj. przepisu § 13r ust. 12 rozporządzenia RM w związku z art. 29 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r., poz. 682 ze zm.), dalej jako: "k.r.o.", poprzez błędne przyjęcie, że zawarcie umowy ubezpieczenia upraw przez małżonka producenta rolnego nie spełnia wymogu ubezpieczenia upraw koniecznego dla uzyskania pomocy w pełnym zakresie.

W uzasadnieniu powyższego zarzutu podniesiono, że przepis rozporządzenia RM nie rozstrzyga kto ma ubezpieczyć uprawy i kto ma być beneficjentem ubezpieczenia, wskazuje jedynie na wymóg ubezpieczenia upraw. Istnieje różnica w brzmieniu art. 25 ust. 9 rozporządzenia nr 702/14, który stanowi o wykupieniu przez beneficjenta polisy ubezpieczeniowej, a przepisem § 13r ust. 12 rozporządzenia RM, który jedynie stanowi o wyłączenie pastwisk nieubezpieczonych, bez określenia strony podmiotowej. W ocenie skarżącej, celem tych regulacji jest zapewnienie aktywności producentów rolnych w zakresie należytej dbałości o ochronę interesu finansowego w ramach działalności rolnej. Cel ten będzie osiągnięty bez względu na to, kto ubezpieczył określony areał od ryzyk związanych z niekorzystnymi zjawiskami klimatycznymi. Potwierdza to treść przepisu § 13r ust. 12 rozporządzenia RM, który stanowi implementację wymogów ustanowionych w prawie unijnym do prawodawstwa krajowego. Przedmiotowe rozporządzenie stanowi o ubezpieczeniu powierzchni upraw, nie wprowadzając rozróżnienia na to kto był ubezpieczającym i ubezpieczonym. Istotny jest sam fakt objęcia upraw rolnych ubezpieczeniem. Zdaniem skarżącej, organ nie może wprowadzać dodatkowych wymogów, które nie wynikają z przepisu nakładającego obowiązek.

Dodatkowo strona podniosła, że ubezpieczającym był jej mąż prowadzący z nią wspólne gospodarstwo domowe. Ewentualne prawo do działania za żonę oraz prawo do obioru ewentualnego świadczenia z polisy ubezpieczeniowej przysługiwało mężowi stosownie do przepisu art. 29 k.r.o., który wprowadza ustawowe przedstawicielstwo małżonków w sprawach zwykłego zarządu, przy czym zwykły zarząd dotyczy czynności prawnych i faktycznych związanych z normalnym korzystaniem z majątku i jego poszczególnych składników oraz zachowaniem substancji tego majątku w stanie niepogorszonym. Wśród przykładów czynności zwykłego zarządu wskazuje się płacenie podatków, składek ubezpieczeniowych, pobieranie należności z tytułu emerytury, uprawę roli wraz ze zbieraniem plonów, utrzymywanie przedsiębiorstwa w ruchu. Skoro z mocy przepisu art. 29 k.r.o. małżonek może zawrzeć umowę ubezpieczenia, jak i odebrać świadczenie z umowy ubezpieczenia upraw, to uznać należy, iż umowa ubezpieczenia została zawarta prawidłowo. Ponadto prawidłowość czynności skarżącej i jej małżonka potwierdza sporządzony zgodnie ze wskazówką prawnika organu aneks do umowy ubezpieczenia, w którym wskazano skarżącą jako osobę uprawnioną do odbioru świadczenia. W niniejszej sprawie organy w ogóle nie rozważyły kompetencji małżonka wynikających z art. 29 k.r.o. Skarżąca zaś dopełniła obowiązku ubezpieczenia upraw, wykazała należytą dbałość o interes finansowy związany z prowadzoną produkcją rolną, a zatem nie było podstaw do odmowy przyznania jej pomocy w pełnym zakresie.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Oddziału Regionalnego ARiMR, wnosząc o jej oddalenie, podtrzymał dotychczas prezentowaną argumentację. Wskazał, że nie kwestionował możliwości zawarcia umowy ubezpieczenia przez małżonka strony, lecz ocenił treść tej umowy w kontekście spełnienia wymogu określonego przepisami § 13r ust. 12 rozporządzenia RM i art. 25 ust. 9 rozporządzenia nr 702/14, których istota jest, by uprawy były ubezpieczone w taki sposób, by beneficjent mógł skorzystać z ubezpieczenia, niezależnie kto zawarł umowę. W odniesieniu do zarzutu skargi dotyczącego art. 29 k.r.o. organ podniósł, że skarżąca i jej małżonek pozostają od 2009 r. w ustroju rozdzielności majątkowej, posiadają dwa odrębne numery identyfikacyjne producentów rolnych i prowadzą odrębne samodzielne gospodarstwa rolne stanowiące zorganizowane całości gospodarcze.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie zważył, co następuje.

Dokonując kontroli zaskarżonej decyzji pod względem zgodności z prawem Sąd nie stwierdził naruszenia prawa, które uzasadniałoby jej uchylenie.

Przedmiotem kontroli Sądu w niniejszej sprawie było przyznanie pomocy finansowej producentowi rolnemu, w którego gospodarstwie rolnym powstały szkody w uprawach rolnych spowodowane wystąpieniem w 2018 r. suszy.

Podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcia stanowiło stwierdzenie, że skarżąca, jako producent rolny, nie posiadała ubezpieczenia co najmniej 50 % powierzchni upraw w gospodarstwie rolnym, z wyłączeniem łąk i pastwisk, co najmniej od jednego z ryzyk, o których mowa w § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia RM, w konsekwencji czego należna pomoc finansowa podlega zmniejszeniu o 50 %.

W sprawie nie było sporne, że z powodu szkody w uprawach spowodowanych suszą skarżącej przysługiwała pomoc finansowa. Kwestię sporną zaś stanowiła wysokość tej pomocy, tj. zastosowanie pomniejszenia kwoty pomocy o 50 % dla rolników nieposiadających polisy ubezpieczenia co najmniej 50 % powierzchni upraw rolnych, z wyłączeniem łąk i pastwisk, w gospodarstwie rolnym lub dziale specjalnym produkcji rolnej.

W ocenie skarżącej, przedłożona przez nią umowa ubezpieczenia z dnia 11 października 2017 r., w której jako ubezpieczającego i ubezpieczonego wskazano jej małżonka, wraz z aneksem nr 2 z dnia 17 października 2018 r., którym dokonano zmiany w zakresie ubezpieczonego na skarżącą, skutkuje tym, że w jej przypadku nie ma zastosowania § 13r ust. 12 rozporządzenia RM, czyli pomoc finansowa przysługuje jej w pełnej wysokości, bez zmniejszeń, o których mowa w ww. przepisie.

W niniejszej sprawie tryb postępowania i zakres ustaleń faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia został wskazany w przepisach prawa materialnego tj. § 13r rozporządzenia RM. W myśl § 13r ust. 4 tego rozporządzenia, pomoc, o której mowa w ust. 1, jest przyznawana, w drodze decyzji kierownika biura powiatowego Agencji właściwego ze względu na miejsce zamieszkania albo siedzibę producenta rolnego, na wniosek tego producenta rolnego, złożony na formularzu opracowanym i udostępnionym przez Agencję na jej stronie internetowej. Przywołany przepis zawiera również w ust 6 wyliczenie załączników, jakie należy złożyć wraz z wnioskiem.

Zgodnie natomiast z § 13r ust. 12 rozporządzenia RM, pomoc, o której mowa w ust. 1, pomniejsza się o 50%, jeżeli w dniu wystąpienia szkód w uprawach rolnych co najmniej 50% powierzchni upraw w gospodarstwie rolnym, z wyłączeniem łąk i pastwisk, nie było ubezpieczonych co najmniej od jednego z ryzyk, o których mowa w § 2 ust. 1 pkt 3.

Powołany ww. przepis § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia RM również odwołuje się do przepisów ustawy o ubezpieczeniach upraw rolnych. Stosownie do tej regulacji, Agencja udziela pomocy finansowej z przeznaczeniem na wznowienie produkcji w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej, w których wystąpiły szkody spowodowane przez suszę, grad, deszcz nawalny, ujemne skutki przezimowania, przymrozki wiosenne, powódź, huragan, piorun, obsunięcie się ziemi lub lawinę, w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich.

Niezależnie od powyższego wskazać należy, że w myśl § 13r. ust. 2 pkt 1 rozporządzenia pomoc udzielana jest zgodnie z przepisami rozporządzenia nr 702/2014. Art. 25 ust. 9 rozporządzenia nr 702/2014 stanowi, że pomoc przyznaną na wyrównanie szkód spowodowanych przez niekorzystne zjawisko klimatyczne porównywalne do klęski żywiołowej zmniejsza się o 50%, chyba że przyznawana jest ona beneficjentom, którzy wykupili polisę ubezpieczeniową na co najmniej 50% średniej rocznej produkcji lub dochodu związanego z produkcją i obejmującą zagrożenia związane z niekorzystnymi zjawiskami klimatycznymi statystycznie najczęściej występującymi w danym państwie członkowskim lub regionie, które są objęte zakresem ubezpieczeń.

Jak wynika z akt sprawy, skarżąca przedłożyła polisę ubezpieczenia obejmującą okres ubezpieczenia od dnia 25 października 2017 r. do dnia 24 października 2018 r., ale zawartą przez jej męża F.P. widniejącego w umowie zarówno jako ubezpieczający, jak i ubezpieczony. Aneksem nr 2 z dnia 17 października 2018 r. dokonano zmiany w zakresie ubezpieczonego, wskazując, że jest nim skarżąca. Nie ulega jednak wątpliwości, że na dzień wystąpienia szkody strona skarżąca nie była uprawniona do świadczeń na podstawie ww. umowy ubezpieczenia.

Zdaniem Sądu, rację ma strona skarżąca, że wprawdzie z literalnego brzmienia § 13r ust. 12 rozporządzenia RM nie wynika obowiązek ubezpieczenia upraw osobiście przez producenta rolnego, ale racjonalne jest przyjęcie, że strona powinna móc z niego skorzystać. Dyrektor OR ARiMR trafnie zauważył w odpowiedzi na skargę, że istotą powołanych przepisów jest to, by grunty na których powstały szkody spowodowane przez niekorzystne zjawiska klimatyczne były ubezpieczone, w taki sposób, aby beneficjent mógł skorzystać z ubezpieczenia niezależnie od tego, kto zawarł polisę ubezpieczeniową. W związku z tym beneficjent nie musi być ubezpieczającym, ale musi być osobą uprawnioną do skorzystania z polisy, tak aby zminimalizować negatywne skutki spowodowane przez niekorzystne zjawiska klimatyczne w prowadzonej działalności rolnej.

Jednocześnie, odnosząc się do wykładni celowościowej przepisu § 13r ust. 12 rozporządzenia RM, należy uznać, że rolą analizowanej normy prawnej jest zmotywowanie producentów rolnych do ubezpieczenia upraw rolnych poprzez zagrożenie im obniżenia pomocy.

Powyższy wynik wykładni norm prawa krajowego potwierdza literalne brzmienie powołanego już wyżej przepisu prawa unijnego, tj. art. 25 ust. 9 rozporządzenia nr 702/2014, który wprost stanowi, że to beneficjent pomocy powinien wykupić polisę ubezpieczeniową.

Dodatkowo wskazania wymaga, że w pkt 54 preambuły do rozporządzenia nr 702/2014 ustawodawca unijny, powołując cele, jakim powinien ten akt prawny służyć, podniósł, że pomoc państwa na wyrównanie szkód spowodowanych przez niekorzystne zjawiska klimatyczne porównywalne do klęsk żywiołowych, na zwalczanie chorób zwierząt i szkodników roślin oraz pomoc z tytułu składek ubezpieczeniowych powinna ograniczać się do pomocy beneficjentom, którzy borykają się ze szczególnymi trudnościami, mimo że podjęli racjonalne wysiłki w celu zminimalizowania danego ryzyka. Pomoc państwa nie powinna zachęcać beneficjentów do podejmowania zbędnego ryzyka.

Natomiast pkt 58 preambuły do rozporządzenia nr 702/2014 wskazuje, że warunki wyłączenia pomocy na wyrównanie szkód spowodowanych przez klęski żywiołowe są zgodne z ustalonymi praktykami oraz wiążą się z formalnym uznaniem przez organy państw członkowskich danego zdarzenia za klęskę żywiołową i istnieniem bezpośredniego związku przyczynowego między klęską żywiołową a szkodami poniesionymi przez beneficjenta. Powinny one również gwarantować zapobieganie nadmiernej kompensacji. W szczególności państwa członkowskie powinny unikać nadmiernej kompensacji spowodowanej połączeniem pomocy tego rodzaju z innymi odszkodowaniami, które beneficjenci otrzymali, w tym wypłatami w ramach systemów ubezpieczeń.

Przepisy prawa unijnego wskazują zatem wprost na konieczność wykupienie polisy ubezpieczeniowej przez beneficjenta pomocy, co znajduje prakseologiczne uzasadnienie we wskazanych w preambule do rozporządzenia nr 702/2014 celach sprowadzających się do konieczności unikania zbędnego ryzyka oraz zapobiegania nadmiernej kompensacji poniesionych strat.

Przenosząc powyższe unormowania na grunt niniejszej sprawy, należy wskazać, że wobec faktu, że na przedłożonej wraz z wnioskiem polisie ubezpieczeniowej, na dzień wystąpienia szkody w gospodarstwie rolnym, nie widniała strona skarżąca ani jako ubezpieczający (płatnik składek), ani jako ubezpieczony (osoba uprawniona do otrzymania odszkodowania), oznacza to, że nie była ona osobą uprawnioną do żądania ewentualnego odszkodowania w zakresie szkody w uprawach rolnych. Wynikające z tej umowy ewentualne roszczenia przysługiwały wyłącznie mężowi strony skarżącej. Dlatego też wbrew twierdzeniom skarżącej, nie sposób przyznać jej racji, że spełniła ona warunek wynikający z przepisu § 13r ust. 12 rozporządzenia RM dotyczący ubezpieczenia co najmniej 50% powierzchni upraw rolnych. Skarżąca nie złożyła do akt sprawy jakiegokolwiek dowodu potwierdzającego jej uprawnienie do skorzystania ze wskazanej polisy na dzień wystąpienia szkody. Ustanowiony powołaną wyżej ustawą z dnia 7 lipca 2005 r. (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r., poz. 2047 ze zm.) system korzystających z dopłat z budżetu Państwa ubezpieczeń upraw rolnych nie przewiduje preferencji dla jakichkolwiek podmiotów pod warunkiem ubezpieczenia przez nich upraw rolnych, istotne jest również posiadanie statusu producenta rolnego w odniesieniu do objętych ubezpieczeniem upraw przez podmiot zawierający umowę ubezpieczenia.

Sąd nie przychylił się przy tym do argumentacji strony skarżącej odwołującej się do zasad działania małżonków w zakresie spraw zwykłego zarządu niewymagających pełnomocnictwa stosownie do art. 29 k.r.o. Stosownie do tego przepisu, w razie przemijającej przeszkody, która dotyczy jednego z małżonków pozostających we wspólnym pożyciu, drugi małżonek może za niego działać w sprawach zwykłego zarządu, w szczególności może bez pełnomocnictwa pobierać przypadające należności, chyba że sprzeciwia się temu małżonek, którego przeszkoda dotyczy. Względem osób trzecich sprzeciw jest skuteczny, jeżeli był im wiadomy.

Zgodnie z orzecznictwem sądowym, ustawodawca w art. 29 k.r.o. wprowadził przedstawicielstwo ustawowe małżonków, które należy odróżnić od instytucji pełnomocnictwa. Przepis ten dotyczy jednak tylko zarządu majątkiem osobistym małżonka, który doznał przeszkody. Natomiast w przypadku czynności dotyczących majątku wspólnego, skorzystanie z art. 29 k.r.o. jest niepotrzebne, albowiem zgodnie z art. 36 § 2 k.r.o. każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym (wyrok SA w Białymstoku z dnia 8 marca 2013 r., sygn. akt I ACa 894/12, Lex nr 1294710). Powołanie się na art. 29 k.r.o., jako na źródło umocowania do działania za małżonka (w jego imieniu i na jego rzecz) może mieć miejsce w razie pozostawania małżonków we wspólnym pożyciu i wystąpienia po stronie zastępowanego "przemijających przeszkód" w samodzielnym działaniu. Przemijająca przeszkoda oznacza zaistnienie takich okoliczności, które uniemożliwiają lub znacznie utrudniają osobiste działanie reprezentowanego, przy czym muszą to być okoliczności przejściowe, nie mające charakteru trwałego (postanowienie SN z dnia 24 maja 2012 r., sygn. akt II CSK 466/11, Lex nr 1211145).

Rozważając uregulowania z zakresu prawa rodzinnego, nie można jednak tracić z punktu widzenia okoliczności, że w stanie faktycznym niniejszej sprawy strona skarżąca i jej mąż pozostają od 2009 r. w ustroju rozdzielności majątkowej ustanowionej w związku z tym, że prowadzą oni odrębne gospodarstwa rolne stanowiące zorganizowane całości gospodarcze. W sytuacji zatem gdy skarżąca i jej mąż zachowują odrębność podmiotową na gruncie płatności rolnych nie można uznać, że powyższe unormowania z zakresu prawa rodzinnego nie podlegają żadnym modyfikacjom. Wolą samych zainteresowanych prowadzone przez nich działalności rolne mają odrębny charakter, a w konsekwencji należy ich uznawać za samodzielne podmioty w zakresie spraw związanych z prowadzeniem tych działalności. Ponadto, zdaniem Sądu, uwzględnienie w sprawie argumentacji strony skarżącej odwołującej się do przepisu art. 29 k.r.o. wyklucza po pierwsze, że strona nie wskazała na okoliczność istnienia przemijających przeszkód w jej samodzielnym działaniu uzasadniającą działanie jej męża w zakresie zawarcia umowy ubezpieczenia upraw rolnych. Po drugie zaś – okoliczność zawarcia przez męża skarżącej umowy ubezpieczenia nie wykluczała możliwości ustanowienia strony ubezpieczonym w treści tej umowy, co potwierdza treść aneksu nr 2 do umowy, który jednak był w okolicznościach niniejszej sprawy zdecydowanie spóźniony. Takie jest też stanowisko organów orzekających w niniejszej sprawie, które nie kwestionując uprawnienia męża skarżącej do działania w jej imieniu w zakresie zawarcia umowy ubezpieczenia, podnoszą jednak, że z umowy tej na dzień wystąpienia szkody nie wynikało, że to strona, jako beneficjent pomocy, mogła skorzystać z ubezpieczenia w razie wystąpienia określonego ryzyka.

Zdaniem Sądu, w niniejszej sprawie organy zbadały wszechstronnie sprawę, w szczególności w sposób wyczerpujący rozpatrzyły cały zgromadzony materiał dowodowy, a następnie podjęły właściwe, oparte na ustalonym stanie faktycznym rozstrzygnięcie, stąd zarzut naruszenia wskazanych w skardze przepisów prawa materialnego Sąd uznał za bezzasadny.

Mając na uwadze wszystkie przedstawione powyżej okoliczności, Wojewódzki Sąd Administracyjny, na podstawie art. 151 p.p.s.a., oddalił skargę.