Postanowienie z dnia 1980-05-06 sygn. III CRN 45/80

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt III CRN 45/80

Postanowienie z dnia 6 maja 1980 r. 

Pod rządem art. 172 § 1 k.c. dopuszczalne jest zasiedzenie lokalu mieszkalnego stanowiącego przedmiot odrębnej własności.

Przewodniczący: Sędzia SN A. Gola (sprawozdawca). Sędziowie SN: S. Dmowski, Ł. Grygołajtys.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu jawnym sprawy z wniosku Eugeniusza i Kazimiery mał. B. o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie, na skutek rewizji nadzwyczajnej Ministra Sprawiedliwości od postanowienia Sądu Rejonowego w Kole z dnia 20 sierpnia 1979 r.

uchylił zaskarżone postanowienie i sprawę przekazał Sądowi Rejonowemu w Kole do ponownego rozpoznania.

Uzasadnienie

Postanowieniem z dnia 20.VIII.1979 r. Sąd Rejonowy w Kole stwierdził, że Eugeniusz i Kazimiera małżonkowie B. z dniem 15.XI.1975 r. nabyli przez zasiedzenie własność:

- zabudowanej nieruchomości miejskiej położonej w K. przy ul. Ogrodowej 7 o pow. 691 m², oznaczonej na planie geodezyjnym nr 2637/2 oraz

- trzech izb (dwóch pokoi i kuchni) w budynku położonym w K. przy ul. Ogrodowej 7 na parterze od strony zachodniej - co stanowi 1/2 część tego budynku, znajdującego się na nieruchomości oznaczonej na planie geodezyjnym nr 2637/1. Wartość przedmiotu zasiedzenia Sąd ten ustalił na kwotę 170.000 zł.

Powyższe postanowienie uprawomocniło się wskutek niezaskarżenia go w trybie instancji.

W rewizji nadzwyczajnej Minister Sprawiedliwości, zarzucając rażące naruszenie art. 3 § 2 i 316 § 1 k.p.c. w związku z art. 13 § 2 k.p.c. oraz art. 172 k.c. wnosił o uchylenie tego postanowienia i oddalenie wniosku albo o jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Kole do ponownego rozpoznania.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Skarżący podniósł trafnie, że już w świetle twierdzeń zawartych we wniosku bezzasadne było żądanie stwierdzenia nabycia przez zasiedzenie lokalu mieszkalnego w sytuacji, gdy lokal ten nie stanowił odrębnej nieruchomości w rozumieniu art. 135 § 1 k.c. Lokale mieszkalne stanowiące odrębne nieruchomości mogą być przedmiotem zasiedzenia, gdyż art. 172 § 1 k.c. nie daje podstaw do czynienia rozróżnienia na nieruchomości gruntowe i lokale mieszkalne będące nieruchomościami i nieruchomości będących lokalami mieszkalnymi nie wyłącza od zasiedzenia. Jeżeli jednak - jak w sprawie niniejszej - nie nastąpiło ustanowienie odrębnej własności poszczególnych lokali w drodze umowy materialnej (art. 137 k.c.) lub w postępowaniu sądowym, lokal mieszkalny wskazany we wniosku nie mógł być przedmiotem zasiedzenia. Zasadny przeto jest zarzut skarżącego, że stwierdzenie nabycia przez zasiedzenie lokalu mieszkalnego opisanego wyżej nastąpiło z rażącym naruszeniem art. 172 k.c.

Zaskarżone postanowienie należało również uznać za wadliwe w odniesieniu do stwierdzenia zasiedzenia działki nr 2637/2, zwłaszcza że określając datę nabycia własności w ten sposób na dzień 15.XI.1975 r. i licząc bieg terminu zasiedzenia od dnia 15.XI.1965 r. Sąd Rejonowy uznał wnioskodawców za posiadaczy w dobrej wierze. Materiał zebrany w dotychczasowym postępowaniu nie upoważniał do uznania wnioskodawców za takich posiadaczy. Wnioskodawcy sami podali, że ich poprzednicy Czesław i Marianna małż. P. nabyli wymienioną we wniosku "nieruchomość" umową nieformalną w dniu 15.XI.1965 r., a w dniu 12.VII.1974 r., po śmierci Czesława P., Marianna P. przekazała im tę "nieruchomość" również nieformalną umową na własność. W orzecznictwie Sądu Najwyższego panuje utrwalony pogląd, że posiadaczem w dobrej wierze jest tylko taki posiadacz, który z przyczyn usprawiedliwionych w okolicznościach danego wypadku, a więc bez swej winy, nie wie o wadliwości swojego tytułu.

Tak więc nie można byłoby uznać za posiadaczy w dobrej wierze ani małż. P., ani też wnioskodawców, skoro jedni i drudzy, "nabywając" nieruchomość, czynili to bez zachowania prawem przepisanej formy aktu notarialnego (art. 158 k.c.). Kodeks cywilny w art. 176 § 1 k.c. dopuszcza możliwość doliczenia przez obecnego posiadacza do czasu swego posiadania czasu posiadania swego poprzednika. Jeżeli jednak poprzedni posiadacz uzyskał posiadanie nieruchomości w złej wierze, czas jego posiadania może być doliczony tylko wtedy, gdy łącznie z czasem obecnego posiadacza wynosi przynajmniej lat dwadzieścia. Taki termin w niniejszym przypadku jeszcze nie upłynął.

Należało również za skarżącym podnieść, że Sąd Rejonowy ustanowił wprawdzie dla nie znanego z miejsca pobytu uczestnika postępowania Czesława O. kuratora, lecz uczynił to w dniu wydania zaskarżonego rewizją nadzwyczajną postanowienia, co samo przez się uzasadniało zarzut, że uczestnik ten pozbawiony został możności obrony swych praw (art. 369 pkt 5 k.p.c.).

Z tych przyczyn Sąd Najwyższy na podstawie art. 422 § 2 k.p.c. orzekł jak wyżej.

OSNC 1980 r., Nr 12, poz. 240