Uchwała z dnia 1979-05-10 sygn. III CZP 24/79

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt III CZP 24/79

Uchwała z dnia 10 maja 1979 r.

Przewodniczący: Sędzia SN H. Dąbrowski (sprawozdawca). Sędziowie SN: W. Kuryłowicz, J. Ignatowicz.

Sąd Najwyższy, w sprawie z wniosku Marianny Z. z udziałem Leonarda W. i Teresy W. o ponowne wydanie tytułu wykonawczego, po rozpoznaniu na posiedzeniu jawnym zagadnienia prawnego przekazanego przez Sąd Wojewódzki w Łomży postanowieniem z dnia 26 lutego 1979 r. do rozstrzygnięcia w trybie art. 391 k.p.c.

"Czy do ponownego wydania tytułu wykonawczego (art. 794 k.p.c.) jest właściwy sąd, który wydał utracony tytuł wykonawczy, czy sąd rejonowy właściwości ogólnej dłużnika (art. 781 § 2 k.p.c.) w sytuacji, gdy tytułem egzekucji jest akt notarialny, w którym dłużnik poddał się egzekucji i który obejmuje obowiązek zapłaty sumy pieniężnej lub uiszczenia ilościowo oznaczonych rzeczy zamiennych?"

uchwalił:

Sądem właściwym do wydania ponownego tytułu wykonawczego jest sąd, który wydał pierwotny tytuł wykonawczy.

Uzasadnienie

Przedstawione Sądowi Najwyższemu w trybie art. 391 w związku z art. 397 § 2 k.p.c. zagadnienie prawne wyłoniło się na tle następującego stanu faktycznego:

Wnioskodawczyni Marianna Z. wystąpiła do Sądu Rejonowego w Z. z wnioskiem o ponowne wydanie tytułu wykonawczego - aktu notarialnego sporządzonego w dniu 26.VII.1965 r. w Państwowym Biurze Notarialnym w Ostrowi Mazowieckiej z klauzulą wykonalności, którą pierwotnie nadał Sąd Powiatowy w tejże miejscowości postanowieniem z dnia 14.X.1966 r. W uzasadnieniu wniosku powołała, iż wydany jej przez ten Sąd tytuł wykonawczy, zobowiązujący dłużnika do świadczenia na jej rzecz wymienionych w nim rzeczy, zaginął i w związku z tym jako wierzycielka nie może egzekwować należnych jej świadczeń.

Postanowieniem z dnia 28.XI.1978 r. Sąd Rejonowy w Z. uznał się niewłaściwym i przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu w Ostrowi Mazowieckiej, który nadał aktowi notarialnemu pierwotną klauzulę wykonalności.

Powyższe stanowisko zakwestionowała w zażaleniu wnioskodawczyni. Zarzuciła zaskarżonemu postanowieniu naruszenie art. 781 § 2 w zw. z art. 27 § 1 k.p.c., podnosząc, iż dłużnicy mieszkają w miejscowości położonej w okręgu Sądu Rejonowego w Z.

W związku z rozpoznawaniem zażalenia Sąd Wojewódzki przedstawił Sądowi Najwyższemu zagadnienie prawne sformułowane w przytoczonym wyżej pytaniu.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Zagadnienie, który sąd jest właściwy do ponownego wydania tytułu wykonawczego, było już przedmiotem wyjaśnień Sądu Najwyższego w uchwale z dnia 19.IV.1978 r. III CZP 25/78 podjętej w sprawie, w której uspołeczniony zakład pracy, na rzecz którego w sprawie karnej zasądzono od skazanych odszkodowanie, zwrócił się do sądu cywilnego o ponowne wydanie tytułu wykonawczego wobec zaginięcia tytułu pierwotnego. W uchwale tej Sąd Najwyższy wyjaśnił, iż sądem właściwym do ponownego wydania tytułu wykonawczego w miejsce utraconego jest ten sąd, który wydał utracony tytuł wykonawczy. W uzasadnieniu uchwały m.in. wskazano, iż wyrok sądu karnego w części dotyczącej powództwa cywilnego jest tytułem egzekucyjnym w rozumieniu art. 777 pkt 1 k.p.c. Stosownie do art. 781 § 1 k.p.c. tytułowi egzekucyjnemu pochodzącemu od sądu klauzulę wykonalności nadaje sąd pierwszej instancji. Wydanie tytułu wykonawczego w trybie art. 794 k.p.c. stanowi podstawę do ponownego zaopatrzenia tytułu egzekucyjnego w klauzulę wykonalności. Zaopatrzenia tego zatem powinien dokonać ten sąd, który uprzednio nadawał klauzulę wykonalności, ponieważ badanie przesłanek jej nadania było przedmiotem kontroli tego sądu.

W niniejszej sprawie o ponowne wydanie tytułu wykonawczego zaopatrzonego ponownie w klauzulę wykonalności ma być nie tytuł egzekucyjny pochodzący od sądu, lecz inny tytuł a mianowicie akt notarialny. Jednakże analiza przepisów działu II tytułu I księgi drugiej k.p.c. uzasadnia udzielenie na przedstawione pytanie takiej samej odpowiedzi, jak w powołanej uchwale z 19.IV.1978 r.

W myśl art. 781 § 2 k.p.c. właściwym do nadania klauzuli wykonalności tytułom egzekucyjnym innym aniżeli pochodzące od sądu jest przede wszystkim sąd rejonowy właściwości ogólnej dłużnika, tj. sąd miejsca jego zamieszkania (art. 27 § 1 k.p.c.). Przepis ten, co wynika z jego lokaty, określa właściwość sądu, który ma nadać pierwotną klauzulę wykonalności. W razie utraty tytułu wykonawczego tenże sąd, jeżeli nawet dłużnik zmienił miejsce zamieszkania, jest - w świetle logicznej i funkcjonalnej wykładni art. 794 k.p.c. - właściwy do ponownego zaopatrzenia tytułu egzekucyjnego w klauzulę wykonalności, skoro przedmiotem badań tegoż sądu było sprawdzenie, czy zachodzą przesłanki do nadania klauzuli, a w szczególności - w przypadku nadania klauzuli aktowi notarialnemu - sprawdzenie, czy odpowiada on wymaganiom określonym w art. 777 pkt 4 k.p.c. Przeprowadzenie zaś obligatoryjnej rozprawy - w razie rozpoznawania wniosku o ponowne wydanie tytułu wykonawczego - jest ograniczone, stosownie do art. 794 zd. trzecie k.p.c., do wyjaśnienia faktu utraty tytułu wykonawczego. Należy dodać, iż przewidziane w art. 794 k.p.c. "ponowne" - w ścisłym znaczeniu tego słowa - wydanie tytułu wykonawczego zakłada dokonanie tej czynności przez sąd, który nadał tytułowi egzekucyjnemu pierwotną klauzulę wykonalności.

Z przytoczonych względów udzielono odpowiedzi jak w sentencji uchwały.

OSNC 1979 r., Nr 11, poz. 210