Uchwała z dnia 1976-08-10 sygn. I PZP 39/76

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt I PZP 39/76

Uchwała z dnia 10 sierpnia 1976 r.

Przewodniczący: sędzia S. Perestaj. Sędziowie: W. Formański, J. Wasilewski (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy w sprawie z wniosku Lecha M. przeciwko P. P. Rafinerii Nafty w G. o ekwiwalent pieniężny za urlop, po rozpoznaniu na posiedzeniu jawnym zagadnienia prawnego przekazanego przez Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku z siedzibą w Gdyni postanowieniem z dnia 17 maja 1976 r. do rozstrzygnięcia w trybie art. 66 ustawy z dnia 24 października 1974 r. o okręgowych sądach pracy i ubezpieczeń społecznych:

"Czy w świetle art. 128 i 133 § 1 k.p. dopuszczalne jest, by zakład pracy przy obliczaniu wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy odmówił pracownikowi uwzględnienia należności za przepracowane godziny ponad normę czasu pracy sprzętem pracodawcy na rzecz innego przedsiębiorstwa, z którym pracodawca zawarł umowę odpłatnego wypożyczenia sprzętu i taboru?"

udzielił następującej odpowiedzi:

W wynagrodzeniu za czas urlopu uwzględnia się także wynagrodzenie pracownika za pracę w godzinach nadliczbowych, chociażby była ona wykonywana na rzecz innego przedsiębiorstwa, do którego zakład pracy skierował pracownika, i przez to przedsiębiorstwo opłacana na podstawie umowy zawartej z zakładem pracy.

Uzasadnienie

Przedstawione przez Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zagadnienie prawne wynikło na tle następującego stanu faktycznego:

Wnioskodawca pracuje w Przedsiębiorstwie Państwowym - Rafineria Nafty w "G" od 2.XI.1973 r. na stanowisku maszynisty żurawia samojezdnego. Zakład pracy zatrudniający wnioskodawcę wynajmował sprzęt innym przedsiębiorstwom, kierując do obsługi tego sprzętu swych pracowników, między innymi wnioskodawcę.

Pracownicy ci - na podstawie umowy zawartej między zakładem pracy a najemcą sprzętu - otrzymywali wynagrodzenie od zakładu pracy za 8 godzin pracy dziennie, natomiast wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych wypłacało im przedsiębiorstwo korzystające ze sprzętu. Zakład pracy przy ustalaniu należnego wnioskodawcy wynagrodzenia za czas urlopu nie uwzględnił w tzw. podstawie wymiaru wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych, wypłaconego mu przez to przedsiębiorstwo. Wnioskodawca domagał się zasądzenia na jego rzecz od zakładu pracy reszty wynagrodzenia za czas urlopu, przy uwzględnieniu w podstawie obliczenia tej należności przeciętnego wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych z okresu trzech miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu. Zakład pracy zarzucił, że wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych, wykonywaną przez wnioskodawcę na polecenie przedsiębiorstwa - najemcy sprzętu, i przez to przedsiębiorstwo wypłacone nie stanowi wynagrodzenia za pracę i nie może być wliczone do podstawy ustalenia wynagrodzenia za czas urlopu, nie obciążało bowiem osobowego funduszu płac tego zakładu.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Z mocy art. 172 k.p. pracownik powinien otrzymać za czas urlopu wynagrodzenie takie, jakie by otrzymał, gdyby w tym czasie pracował. Zmienne składniki wynagrodzenia oblicza się z reguły według przeciętnego wynagrodzenia z okresu trzech miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu. Wydane zaś na podstawie upoważnienia ustawowego, zawartego w art. 173 § 1 k.p., rozporządzenie Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych z dnia 21 października 1974 r. w sprawie pracowniczych urlopów wypoczynkowych (Dz. U. Nr 43, poz. 259) w § 6 ust. 1 nakazuje uwzględnić w wynagrodzeniu za czas urlopu składniki wynagrodzenia zaliczone do osobowego funduszu płac, z wyłączeniem jedynie składników w tym przepisie wymienionych. Wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych łącznie z dodatkiem przysługującym pracownikowi - według § 7 ust. 1 pkt 9 uchwały nr 103 Rady Ministrów z dnia 25 maja 1971 r. w sprawie składników funduszu płac i pozostałych wynagrodzeń z tytułu pracy w jednostkach gospodarki uspołecznionej (M. P. Nr 31, poz. 196) - zalicza się do osobowego funduszu płac.

Na podstawie powołanych przepisów w wynagrodzeniu za czas urlopu należy zatem uwzględnić także wynagrodzenie uzyskane przez pracownika za pracę wykonywaną w godzinach nadliczbowych. Przytoczone zasady obliczania wynagrodzenia za czas urlopu stosuje się również wtedy, gdy pracownik został skierowany przez zakład pracy do świadczenia pracy w innym przedsiębiorstwie, chociażby na podstawie zawartego porozumienia przedsiębiorstwo to płaciło pracownikowi wynagrodzenie za pracę wykonywaną w godzinach nadliczbowych. Praca w godzinach nadliczbowych świadczona przez pracownika na rzecz innego przedsiębiorstwa na podstawie skierowania zakładu pracy w ramach łączącego go z tym zakładem stosunku pracy stanowi wykonywanie obowiązków wynikających z tego stosunku prawnego. W takiej zaś sytuacji faktycznej i prawnej wszelkie roszczenia z tytułu wynagrodzenia za pracę, a tym samym i wynagrodzenie za czas urlopu, przysługują pracownikowi od zakładu pracy.

Uprawnienia pracownika nie ulegają zmianie przez to, że zakład pracy zawarł z innym przedsiębiorstwem umowę, na podstawie której to przedsiębiorstwo przejęło obowiązek wypłacania pracownikowi wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych i faktycznie je wypłacało. Tego rodzaju porozumienie zakładu pracy z osobą trzecią nie wpływa na zakres uprawnień pracowniczych, zagwarantowanych przepisami prawa pracy, i nie zwalnia zakładu pracy od obowiązku wypłacenia pracownikowi za czas urlopu wynagrodzenia określonego w tych przepisach. Nie stwarza też dla pracownika uprawnień do dochodzenia części wynagrodzenia za czas urlopu od przedsiębiorstwa, z którym nie łączył go stosunek pracy.

W rozważanej sytuacji pracownik nie został też pozbawiony prawa do uwzględnienia w podstawie wymiaru wynagrodzenia za czas urlopu otrzymywanego wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych przez to, że wydatki na opłacenie tej pracy nie obciążały osobowego funduszu płac zakładu pracy. Przy ocenie, które składniki wynagrodzenia należy uwzględniać w wynagrodzeniu za urlop, istotne jest bowiem to, czy określony składnik wynagrodzenia na podstawie przepisów jest zaliczony do osobowego funduszu płac, nie zaś - z jakiego funduszu i przez kogo był faktycznie wypłacony. Stanowisko wyrażone w sprawie przez zakład pracy w skutkach prowadzi do obejścia obowiązującego prawa i pozbawienia pracownika przysługującego mu uprawnienia.

Z przytoczonych wyżej względów Sąd Najwyższy udzielił odpowiedzi jak w sentencji uchwały.

OSNC 1977 r., Nr 2, poz. 24