Wyrok z dnia 2005-07-21 sygn. OSK 1741/04
Numer BOS: 1981761
Data orzeczenia: 2005-07-21
Rodzaj organu orzekającego: Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie: Andrzej Gliniecki , Danuta Tryniszewska - Bytys (sprawozdawca), Wojciech Chróścielewski (przewodniczący)
Najważniejsze fragmenty orzeczenia w Standardach:
- Gmina jako przedsiębiorca; działalność gospodarcza gminy
- Formy prowadzenia działalności komunalnej
- Taryfy (wynagrodzenie) za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków
Tezy
Prowadząc faktycznie działalność usługową w zakresie dostarczania wody oraz odprowadzania ścieków gmina, posiadająca osobność prawną z mocy art. 2 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym. usytuowała się w takiej samej sytuacji, jak każdy inny dostawca prowadzący działalność w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków /Dz.U. nr 72 poz. 747 ze zm./.
Skoro gmina mogła być traktowana jako przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne w rozumieniu ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków - to była uprawniona do określenia taryfy za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy. Taryfa stanowi bowiem konsekwencję i wykonanie regulaminu. Skoro w regulaminie rady gminy ustalono jako podmiot świadczący usługi w zakresie dostarczania wody i odprowadzania ścieków z sieci wodociągowej gminy samą gminę, to należy uznać, iż gmina była władna określić taryfy i przedłożyć je do zatwierdzenia, a uchwała rady gminy je zatwierdzająca nie może zostać uznana jako sprzeczna z prawem.
Sentencja
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Wojciech Chróścielewski, Sędziowie NSA Andrzej Gliniecki, Danuta Tryniszewska-Bytys /spr./, Protokolant Agnieszka Majewska, po rozpoznaniu w dniu 15 lipca 2005 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Rady Gminy [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 23 czerwca 2004 r. sygn. akt II SA/GL 129/04 w sprawie ze skargi Rady Gminy [...] na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Śląskiego z dnia 12 stycznia 2004 r. Nr [...] w przedmiocie taryfy za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków 1) uchyla zaskarżony wyrok oraz rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Śląskiego z dnia 12 stycznia 2004 r. nr [...] 2) zasądza od Wojewody Śląskiego na rzecz Gminy [...] kwotę 360 (słownie: trzysta sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach wyrokiem z dnia 23 czerwca 2004 r. w sprawie sygn. akt [...] oddalił skargę Gminy [...] na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Śląskiego z dnia 12 stycznia 2004 r. nr [...] w przedmiocie taryfy za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków.
Jak wynika z akt sprawy – powyżej wskazanym rozstrzygnięciem nadzorczym Wojewoda Śląski powołując się na art. 91 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990 r. (Dz.U. Nr 142 z 2001 poz. 1591 ze zm.) stwierdził nieważność uchwały nr VIII/87/03 Rady Gminy [...] z dnia 9 grudnia 2003 r. w sprawie zatwierdzenia taryf za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków, jako niezgodnej z art. 20 w związku z art. 2 pkt 4 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków z dnia 7 czerwca 2001r. (Dz.U. Nr 72 poz. 747 ze zm.). Zdaniem organu nadzoru przedmiotowe taryfy powinny być określone przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne. Na terenie gminy [...] takowe przedsiębiorstwo nie funkcjonowało, a taryfy określił Urząd Gminy – aparat pomocniczy wójta, nieupoważniony do dokonania czynności. Pod pojęciem przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego, jak wskazano, należy rozumieć przedsiębiorcę w rozumieniu przepisów o działalności gospodarczej, jeżeli prowadzi działalność gospodarczą w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę lub zbiorowego odprowadzania ścieków oraz gminne jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, prowadzące tego rodzaju działalność (art. 2 pkt 4 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę). Zgodnie z art. 2 ustawy z 19 listopada 1999 r. Prawo działalności gospodarczej (Dz.U. z 1999 r. nr 101 poz. 1178 z późn. zm.) przedsiębiorcą w rozumieniu tejże ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna oraz niemająca osobowości prawnej spółka prawa handlowego, która zawodowo, we własnym imieniu podejmuje i wykonuje działalność wytwórczą, handlową, budowlaną, usługową oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i eksploatację zasobów naturalnych, wykonywaną w sposób zorganizowany i ciągły. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej. Zbiorowe zaopatrzenie w wodę jest prowadzeniem gospodarki komunalnej w zakresie użyteczności publicznej, a działalność w sferze gospodarki komunalnej może być prowadzona w formach organizacyjno-prawnych określonych przepisami ustawy z dnia 20 grudnia 1996r. o gospodarce komunalnej (Dz.U. z 1997r. Nr 9 poz. 43 z późn. zm.), czyli w formie zakładu budżetowego lub spółki prawa handlowego. Inne formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę są dopuszczalne wówczas, gdy gmina powierzy wykonywanie tych zadań na podstawie art. 3 ustawy o gospodarce komunalnej podmiotom wskazanym w tym przepisie. Dlatego urzędu gminy, zdaniem organu nadzoru, nie można było zaliczyć do przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego upoważnionego do ustalania taryf zaopatrzenia w wodę.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach Gmina [...] domagając się uchylenia wyżej wskazanego rozstrzygnięcia nadzorczego zarzuciła naruszenie art. 20 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, art. 91 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym oraz art. 10 k.p.a. W uzasadnieniu podano, że organ nadzoru naruszył zasady postępowania nadzorczego, albowiem wydał zaskarżone rozstrzygnięcie przed zajęciem stanowiska w sprawie przez gminę. Stwierdzoną przez Wojewodę niezgodność uchwały z prawem oceniono jako pozorną i nieistotną oraz podniesiono, że gmina jako osoba prawna prowadzi działalność gospodarczą realizując zadania własne przy pomocy urzędu gminy jako jednostki organizacyjnej gminy. Wobec tego gmina wraz z urzędem jest uczestnikiem obrotu gospodarczego i przedsiębiorcą w rozumieniu art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. – Prawo działalności gospodarczej. Zdaniem skarżącej taka forma działalności jest dopuszczalna, albowiem art. 2 ustawy o gospodarce komunalnej posługuje się określeniem "w szczególności" - zatem dopuszcza także inne formy prowadzenia zaopatrzenia w wodę niż wyszczególnione w przepisie, w tym zaopatrzenie w wodę bezpośrednio przez gminę, z wykorzystaniem jej urzędu.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach oddalając skargę nie podzielił jej zarzutów. Jak wskazano w uzasadnieniu wyroku – stosownie do treści art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990 r. sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych należą do zadań własnych gminy. Art. 9 ust. 4 tej ustawy przewiduje, iż zadania własne gminy, określone w art. 7 ust. 1, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych, stanowią zadania użyteczności publicznej. Zbiorowe dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków spełnia przesłanki zadań użyteczności publicznej. Przepis art. 9 ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym stanowi, że formy prowadzenia gospodarki gminnej, w tym wykonywanie przez gminę zadań o charakterze użyteczności publicznej, określa odrębna ustawa i regulację w tym zakresie zawiera ustawa z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (Dz.U. z 1997 r., nr 9, poz. 43 ze zm.), zgodnie z którą organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego stanowią o wyborze sposobu i form gospodarki komunalnej oraz o wysokości cen i opłat albo o sposobie ustalania cen i opłat za usługi komunalne o charakterze użyteczności publicznej, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej (art. 4 ust. 1 ustawy). W odniesieniu do zbiorowego zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków istnieje odrębna regulacja, wprowadzająca szczególne rozwiązania. Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz.U.Nr 72 poz. 747 ze zm.) przewiduje w art. 3 ust. 1, że zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków jest zadaniem gminy. Dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków odbywa się na podstawie umowy zawartej między przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym a odbiorcą usług.
Zasady ustalania taryf za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków reguluje rozdział 4 cytowanej ustawy. Zgodnie z art. 20 taryfę taką określa na 1 rok przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne, a z mocy art. 24 taryfy te podlegają zatwierdzeniu w drodze uchwały rady gminy. Przedstawiając procedurę zatwierdzania taryf Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach skonstatował, że powołana ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i odprowadzaniu ścieków wprowadza wymóg realizowania przez gminy zadań z zakresu gospodarki wodociągowo-kanalizacyjnej za pośrednictwem przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego. Pod pojęciem tym należy rozumieć, zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 4 ustawy, przedsiębiorcę w rozumieniu przepisów o działalności gospodarczej, jeżeli prowadzi działalność gospodarczą w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę, oraz gminne jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, prowadzące tego rodzaju działalność.
Jako fakt bezsporny uznano niepowołanie w Gminie [...] gminnej jednostki organizacyjnej dla celów prowadzenia zbiorowego zaopatrzenia w wodę. Stwierdzono, iż taką jednostką pomocniczą nie jest też urząd gminy – aparat pomocniczy organu wykonawczego (wójta). W ocenie Sądu brak jest podstaw prawnych, by można było uznać gminę wykonującą zadania własne w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę za przedsiębiorcę w rozumieniu ustawy – Prawo działalności gospodarczej, czyli za przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne, o którym mowa w ustawie o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę. Sąd wyjaśnił, że zbiorowe zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków stanowi wykonywanie zadań o charakterze użyteczności publicznej. Za przedsiębiorcę w rozumieniu przepisów o działalności gospodarczej można natomiast uznać, zgodnie z art. 2 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarczej, osobę fizyczną, osobę prawną oraz niemającą osobowości prawnej spółkę prawa handlowego która zawodowo, we własnym imieniu podejmuje i wykonuje działalność gospodarczą, czyli działalność zarobkową, wykonywaną w sposób zarobkowy i ciągły. Kategorią charakteryzującą przedsiębiorcę jest zarobkowy cel prowadzenia działalności, zaś gospodarka komunalna nie ma celu zarobkowego, służy zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty.
Z tego względu gmina wykonująca zadania z zakresu zbiorowego zaopatrzenia w wodę nie może być uznana za przedsiębiorcę w rozumieniu przepisów o działalności gospodarczej. Zatem nie stanowi przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego. Tym samym gmina nie była uprawniona do określenia taryfy opłat zbiorowego zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków, a uchwała rady gminy zatwierdzająca taryfy naruszała prawo w sposób istotny i zasadnie została objęta zaskarżonym rozstrzygnięciem nadzorczym.
Nadto Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach nie dopatrzył się naruszenia w postępowaniu nadzorczym przepisów postępowania administracyjnego, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy.
Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wniosła Gmina [...] reprezentowana przez adwokata, zarzucając zaskarżonemu wyrokowi naruszenie prawa materialnego przez jego błędną wykładnię tj., naruszenie art. 2, art. 7 ust. 1 pkt 3, art. 9 i art. 91 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym w zw. z art. 2 ustawy – Prawo działalności gospodarczej z dnia 19 listopada 1999 r. w zw. z art. 2 ustawy o gospodarce komunalnej z dnia 20 grudnia 1996 r., w zw. z art. 2 pkt 4, art. 20 i art. 24 ust. 1 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków z dnia 7 czerwca 2001 r. Naruszenie prawa materialnego polegało według skarżącej na błędnym uznaniu przez Sąd za sprzeczne z prawem wykonywanie przez gminę zadań własnych polegających na zaopatrywaniu zbiorowym w wodę oraz odprowadzanie ścieków we własnym zakresie, tj. bez powoływania gminnej jednostki organizacyjnej. Postawiono zaskarżonemu wyrokowi zarzut nieuwzględnienia faktu funkcjonowania w obrocie prawnym uchwały Rady Gminy [...] z dnia 10 grudnia 2002 r. wg, której gmina świadczy w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków usługi bezpośrednio, bez powoływania odrębnego przedsiębiorstwa, jak też jednostki organizacyjnej gminy. Zatem, w ocenie skarżącej gminy, należy jej działalność w tym zakresie realizowaną przy pomocy urzędu gminy traktować jako przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne szeroko rozumiane, zaś gospodarka komunalna (której celem jest zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności) nie wyklucza osiągania zysku, jak błędnie ocenił sąd pierwszej instancji.
Skarżąca gmina wnosiła o uchylenie zaskarżonego wyroku i rozpoznanie skargi celem uchylenia rozstrzygnięcia nadzorczego wraz z zasądzeniem kosztów postępowania za obie instancje na rzecz skarżącej, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji przy uwzględnieniu kosztów postępowania kasacyjnego.
Odpowiadając na skargę kasacyjną Wojewoda Śląski wnosił o jej oddalenie jako bezzasadnej podtrzymując swoją wcześniejszą ocenę, iż uchwała Rady Gminy [...] narusza prawo w sposób istotny. Podkreślił, iż działalność komunalna gminy powinna być prowadzona w formach prawem przewidzianych. Jeśli jest prowadzona niezgodnie z przepisami prawa przez urząd gminy, to de facto przesądza to również kwestię legalności działań rady gminy zmierzających do zatwierdzenia taryf za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z treścią art. 174 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi z dnia 30 sierpnia 2002r. (Dz.U.Nr 153, poz. 1270) zwanej dalej p.p.s.a. skargę kasacyjną można oprzeć na następujących podstawach:
1. naruszenia prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie,
2. naruszenia przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.
Jakkolwiek składająca skargę kasacyjną gmina nie wskazała, którą podstawę zaskarżenia z przytoczonego przepisu art. 174 podaje, to wprost zarzuciła naruszenie prawa materialnego wskazanego w zarzucie. Zatem należało przyjąć oparcie zarzutu skargi kasacyjnej na podstawie art. 174 pkt 1 p.p.s.a.
Zarzut przedstawiony w skardze kasacyjnej nie jest pozbawiony słuszności. Nie ulega wątpliwości, że z mocy art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990r. (Dz.U. Nr 142 z 2001r. poz. 1591 ze zm.) zwanej dalej u.s.g. sprawy zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków komunalnych, wodociągów i kanalizacji należą do zadań własnych gminy i stanowią zadania o charakterze użyteczności publicznej. Formy jej prowadzenia określa odrębna ustawa – o gospodarce komunalnej z dnia 20 grudnia 1996r. (Dz.U. Nr 9 z 1997r. poz. 43 ze zm.) – co wynika z art. 9 ust. 4 u.s.g.
Ustawa o gospodarce komunalnej – tak, jak podniesiono w skardze kasacyjnej – w art. 2 określa formy prowadzenia przez jednostki samorządu terytorialnego gospodarki komunalnej, które nie stanowią katalogu zamkniętego wobec użycia słów "w szczególności". Wedle jej art. 4 ust. 1 organy stanowiące jednostki samorządu terytorialnego stanowią o wyborze sposobu prowadzenia i form gospodarki komunalnej oraz wysokości cen i opłat, albo o sposobie ustalania cen i opłat za usługi komunalne o charakterze użyteczności publicznej – jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej. Ponieważ w odniesieniu do zbiorowego zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków istnieje regulacja szczególna – ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz.U. Nr 72 z 2001r. poz. 747 ze zm.) – to przedmiotowe zadanie gminy o charakterze użyteczności publicznej musi być wykonywane zgodnie z przepisami ostatnio powołanej ustawy. Zasady ustalania taryf za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków zostały uregulowane w rozdziale 4 ustawy. Zgodnie z treścią art. 20 ust. 1 pierwszym etapem jest określenie taryf na jeden rok czasu przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne. Kolejnym etapem jest zatwierdzenie tak określonych taryf przez radę gminy, po ich przedłożeniu do zatwierdzenia i sprawdzeniu przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) – zgodnie z art. 24 ust. 1 - 6 ustawy. Następnie zatwierdzone taryfy podlegają ogłoszeniu (art. 24 ust. 7).
Istota problemu w sprawie niniejszej sprowadza się do odpowiedzi na pytanie, czy biorąc pod uwagę legalną definicję przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego zawartą w art. 2 pkt 4 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków sama gmina, bez powołania odpowiedniej jednostki organizacyjnej mogła określić taryfy za wodę i ścieki w oparciu o art. 20 ust. 1 ustawy.
Wbrew ocenie zaprezentowanej w zaskarżonym wyroku odpowiedź jest twierdząca. Zgodnie z treścią art. 2 pkt 4 "przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne" oznacza przedsiębiorcę w rozumieniu przepisów o działalności gospodarczej, jeżeli prowadzi działalność gospodarczą w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę lub zbiorowego odprowadzania ścieków, oraz gminne jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, prowadzące tego rodzaju działalność. Przedsiębiorcą w rozumieniu art. 2 ust. 1 i 2 ustawy – Prawo działalności gospodarczej z dnia 19 listopada 1999 r. (Dz.U. z 1999 r. nr 101 poz. 1178 ze zm.) wg stanu prawnego aktualnego w postępowaniu administracyjnym była jednostka, która zawodowo, we własnym imieniu podejmowała i wykonywała działalność gospodarczą, tj. zarobkową działalność wytwórczą, handlową, usługową i eksploatacyjną, wykonywaną w sposób ciągły i zorganizowany. W Gminie [...] (co było niesporne) zgodnie z regulaminem dostarczania wody i odprowadzania ścieków zatwierdzonym uchwałą Rady Gminy nr II/14/02 z dnia 10 grudnia 2002r. usługi w zakresie dostarczania wody i odbioru ścieków świadczyła sama gmina na podstawie zawieranych z odbiorcami umów. Ona prowadziła całą gospodarkę wodociągowo-kanalizacyjną. Zatem mogła być traktowana jako przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne w znaczeniu funkcjonalnym. Prowadząc faktycznie działalność usługową w zakresie dostarczania wody oraz odprowadzania ścieków Gmina [...], posiadająca osobność prawną z mocy art. 2 ust. 2 u.s.g. usytuowała się w takiej samej sytuacji, jak każdy inny dostawca prowadzący działalność w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę (por. wyrok NSA z dnia 31 marca 2005r. w sprawie sygn. akt OSK 1335/04 niepublik.). Skoro skarżąca gmina mogła być traktowana jako przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne w rozumieniu ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków - to była uprawniona do określenia taryfy za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy, która to taryfa została zatwierdzona uchwałą Rady Gminy [...] z dnia 9 grudnia 2003 r. objętą spornym rozstrzygnięciem nadzorczym z dnia 12 stycznia 2004 r. Podkreślenia wymaga wzajemna zależność miedzy uchwałą dotyczącą regulaminu dostarczania wody i odprowadzania ścieków, a ustalaniem taryfy za zbiorowe zaopatrzenie w wodę. Ta ostatnia (taryfa) stanowi konsekwencję i wykonanie regulaminu (por. wyrok NSA z dnia 2 czerwca 2004r. w sprawie sygn. akt OSK 313 /04 niepublik.). Skoro w regulaminie Gminy [...] z dnia 10 grudnia 2002 r. ustalono jako podmiot świadczący usługi w zakresie dostarczania wody i odprowadzania ścieków z sieci wodociągowej gminy samą gminę, to należało uznać, iż gmina była władna określić taryfy i przedłożyć je do zatwierdzenia, a uchwała rady gminy je zatwierdzająca nie może zostać uznana jako sprzeczna z prawem. Błędem pozostawało przekonanie organu nadzoru, iżby taryfy określił urząd gminy. Stosownie do art. 33 ust. 1 u.s.g. urząd gminy jest aparatem pomocniczym wójta i jego rola w wykonywaniu gospodarki wodociągowo-kanalizacyjnej Gminy [...] mogła mieć wyłącznie charakter techniczny. Natomiast jako podmiot – przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne występowała gmina i była uprawniona do określenia taryf na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy. W tym miejscu należy zauważyć, iż z mocy art. 9 ust. 1 u.s.g. w celu wykonywania zadań gmina może, a nie musi tworzyć jednostki organizacyjne, także zawierać umowy z innymi podmiotami.
Zaprezentowana powyżej ocena prawna, która doprowadziła do uwzględnienia skargi kasacyjnej nie pozostaje w sprzeczności z celami ustawy z dnia 7 czerwca 2001r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków określonymi w jej art. 1, w tym przyjętą zasadą ochrony interesów odbiorców usług. Jak wskazano w uzasadnieniu uchwały 7 Sędziów NSA z dnia 11 kwietnia 2005r. sygn. akt II OPS 1/05 – niepublik. – ustawa z dnia 7 czerwca 2001r. w powiązaniu z ustawą z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym wyposażyły organy gminy w oznaczone instrumenty prawa mające w swym założeniu zapobiegać podejmowaniu przez przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne działań woluntarystycznych, a w szczególności wyłącznie skierowanych na osiągnięcie zysku.
W szczególności ustawodawca bardzo dokładnie określił w rozdziale 4 ustawy oraz przepisach wykonawczych wydanych z upoważnienia art. 23 szczegółowy sposób określania taryf za wodę oraz odprowadzanie ścieków,
a także umożliwił w regulacji rozdziału 5 radzie gminy realną kontrolę wysokości stosowanych cen i opłat poprzez powierzenie temu organowi kompetencji do zatwierdzania taryf ustalanych przez przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne.
Z wyżej wskazanych względów zarzut naruszenia prawa materialnego podniesiony w skardze kasacyjnej należało uznać za uzasadniony. Zważywszy, że w sprawie nie stwierdzono naruszenia przepisów postępowania mogących mieć istotny wpływ na wynik sprawy – z mocy art. 188 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Naczelny Sąd Administracyjny uchylił zaskarżony wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach oraz w wyniku rozpoznania skargi uchylił rozstrzygniecie nadzorcze Wojewody Śląskiego z dnia 12 stycznia 2004 r. (art. 148 p.p.s.a.). Zapadło ono, jak słusznie zarzucono w skardze kasacyjnej, z naruszeniem art. 91 ust. 1 u.s.g. w sytuacji stwierdzenia nieważności uchwały rady gminy, która nie była sprzeczna z prawem.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 203 pkt 1 w zw. z art. 200 – ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Treść orzeczenia pochodzi z Centralnej Bazy Orzeczeń Sądów Administracyjnych (nsa.gov.pl).