Wyrok z dnia 2006-10-03 sygn. I OSK 210/06

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Joanna Runge – Lissowska, Sędziowie NSA Barbara Adamiak, Jolanta Sikorska /spr./, Protokolant Kamil Wertyński, po rozpoznaniu w dniu 3 października 2006 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej J. K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 10 listopada 2005 r. sygn. akt II SA/Go 364/05 w sprawie ze skargi J. K. na decyzję Dyrektora Izby Celnej w Rzepinie z dnia [...] nr [...] w przedmiocie zwolnienia ze służby ddala skargę kasacyjną

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 10 listopada 2005 r. w sprawie sygn. akt II SA/Go 364/05 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wlkp. oddalił skargę J. K. na decyzję Dyrektora Izby Celnej w Rzepinie z dnia [...] nr [...] w przedmiocie zwolnienia ze służby.

W uzasadnieniu orzeczenia Sąd I instancji podał, że w dniu [...] Dyrektor Izby Celnej w Rzepinie, na podstawie art. 25 ust. 1 pkt 8a ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej, zwolnił ze służby J. K. z dniem doręczenia decyzji nr [...] w związku ze skierowaniem do Sądu Rejonowego w Słubicach w dniu 20 lipca 2004 r. aktu oskarżenia przeciwko skarżącemu (sygn. 3 Ds. 30/04) o czyn z art. 228 § 1 i § 4 k.k. Powyższą decyzję doręczono skarżącemu w dniu 28 lipca 2004 r.

J. K. złożył wniosek o ponowne rozpoznanie sprawy, w którym podniósł, że od 1984 r. sumiennie wykonuje swoją pracę w Urzędzie Celnym w Rzepinie, a o zarzucany mu aktem oskarżenia czyn został pomówiony. Poniósł ponadto, że znajduje się na zwolnieniu lekarskim w związku z czym – jego zdaniem - organ nie mógł go zwolnić ze służby.

Po ponownym rozpatrzeniu sprawy decyzją z dnia [...] nr [...], wydaną na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. w związku z art. 81 ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej, Dyrektor Izby Celnej w Rzepinie utrzymał w mocy decyzję organu I instancji. W uzasadnieniu decyzji podał, że użyty w art. 25 ust. 1 pkt 8a ustawy o Służbie Celnej zwrot ,,zwalnia się ze służby" wskazuje, że w razie skierowania przeciwko funkcjonariuszowi Służby Celnej aktu oskarżenia do sądu za dopuszczenie się przestępstwa umyślnego ściganego z oskarżenia publicznego istnieje po stronie organu obowiązek zwolnienia funkcjonariusza ze służby. Czyn, którego popełnienie Prokurator zarzuca skarżącemu, stanowi przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego, na co wskazuje kwalifikacja czynu: art. 228 § 1 i § 4 k.k. Nadto organ stwierdził, że nie jest uprawniony do badania zasadności wniesionego aktu oskarżenia bowiem uczyni to Sąd w drodze prawomocnego wyroku.

J. K. złożył skargę na powyższą decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, domagając się ponownego rozpoznania sprawy i wydania decyzji przywracającej go do pracy. W uzasadnieniu skargi podał, że był zatrudniony w służbie celnej od 1984 r. jako funkcjonariusz celny oraz, że został zwolniony ze służby, mimo że od 17 kwietnia 2004 r. do dnia wniesienia skargi, tj. do dnia 29 października 2004 r. przebywał na zwolnieniu lekarskim. Podniósł ponadto, że w swojej ocenie jest niewinny, a o popełnienie czynu został pomówiony. W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując argumenty przytoczone w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. W piśmie procesowym złożonym na rozprawie skarżący podał, że nie kwestionuje podstawy zwolnienia ze służby, jakkolwiek uważa przepis art. 25 ust. 1 pkt 8a ustawy o Służbie Celnej za niesprawiedliwy. Zarzucił, że organ nie miał prawa zwolnić go ze służby z tego względu, że w okresie zwolnienia przebywał na zwolnieniu lekarskim. W jego ocenie stosunek służbowy jaki łączy go z Urzędem Celnym ma wiele cech wspólnych z typowym stosunkiem pracy bowiem ustawodawca w powoływanej ustawie wielokrotnie odsyła do kodeksu pracy. Skarżący domagał się także przyznania odszkodowania w kwocie 25.000 zł za niesłuszne zwolnienie ze służby. Podniósł, że zwolnienie ze służby spowodowało pogorszenie jego stanu zdrowia i trudności finansowe.

Rozpoznając skargę na powyższą decyzję Wojewódzki Sąd Administracyjny uznał, że jest ona niezasadna. Wskazał, że z dniem 15 czerwca 2000 r. J. K. został mianowany na podstawie art. 13 w związku z art. 91 ust. 4 ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej do służby celnej w Urzędzie Celnym w Rzepinie na stanowisko starszego kontrolera celnego i otrzymał stopień służbowy – dyspozytor celny. W ocenie Sądu, akt mianowania oznacza zgodnie z art. 1 ust. 3 ustawy, że prawa i obowiązki funkcjonariuszy celnych określa ustawa. Wskazał, że ustawa w art. 25 określa przyczyny ustania stosunku służbowego, w tym także w pkt 8a z powodu wniesienia aktu oskarżenia o umyślne popełnienie przestępstwa ściganego z oskarżenia publicznego, a w art. 81 wskazuje możliwość w wypadku wydania decyzji o zwolnieniu ze służby funkcjonariusza celnego, przeniesienia albo zlecenia mu wykonania innych obowiązków służbowych, przeniesienia na niższe stanowisko bądź zawieszenie w pełnieniu obowiązków służbowych, prawo złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy oraz w ust. 3 prawo wniesienia skargi do sądu administracyjnego. Zdaniem Sądu, w żadnej mierze ustawodawca nie przewidział, by przed zwolnieniem ze służby na podstawie art. 25 ust. 1 pkt 8a ustawy o Służbie Celnej chroniła funkcjonariusza okoliczność przebywania na zwolnieniu lekarskim. Sąd wskazał, że jedynie w art. 82 ustawa ta odsyła do Kodeksu pracy. Odesłanie dotyczy przypadku rozpatrywania sporów o roszczenia funkcjonariuszy celnych ze stosunku służbowego w sprawach innych niż wymienione w art. 81 ust. 1, co w ocenie Sądu jest podstawą uznania niezasadności podniesionego zarzutu. Trafnie, zdaniem Sądu I, organ II instancji przyjął, że powołany przepis art. 25 ust. 1 pkt 8a ustawy nakłada na organ obowiązek zwolnienia ze służby funkcjonariusza celnego w przypadku tam określonym, nie pozostawiając organowi żadnej możliwości uznaniowej, bądź możliwości oceny aktu oskarżenia pod kątem dotychczasowej jakości pracy funkcjonariusza, długości stażu pracy, czy sytuacji rodzinnej i materialnej. Sąd I instancji przytoczył ponadto wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 19.10.2004 r. sygn. akt K 1/04, w którym Trybunał orzekł, że art. 25 ust. 1 pkt 8a i 8b ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej nie jest niezgodny z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej. Sąd I instancji dodał ponadto, że do kognicji sądu administracyjnego należy badanie legalności decyzji administracyjnych, a nie merytoryczne orzekanie o odszkodowaniu za czas niesłusznego zwolnienia ze służby oraz, że w przypadku uniewinnienia prawomocnym wyrokiem sądu, funkcjonariusza przywraca się do służby na jego wniosek, co wynika z art. 61 ust. 2 ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej.

Od powyższego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego skargę kasacyjną złożył J. K., zaskarżając wyrok w całości. Powołując się na przepis art. 174 ust. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi podniósł zarzut naruszenia prawa materialnego przez niewłaściwe zastosowanie art. 25 ust. 1 pkt 8a ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej polegające na nieuwzględnieniu faktu, że w dniu zwolnienia ze służby skarżący przebywał na zwolnieniu lekarskim, a tym samym niezastosowanie art. 82 ustawy o Służbie Celnej oraz art. 5 Kodeksu pracy w związku z art. 2 Kodeksu pracy. Powołując się na powyższe wniósł o uchylenie wyroku Sądu I instancji i przekazanie sprawy temu Sądowi do ponownego rozpoznania.

W motywach skargi kasacyjnej podał, że w dniu zwolnienia ze służby przebywał na zwolnieniu lekarskim, a jego choroba rozpoczęła się jeszcze w okresie, gdy pozostawał w stosunku służby i trwała nieprzerwanie, skutkując - po upływie ponad sześciomiesięcznego okresu leczenia – przyznaniem prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Wskutek zwolnienia ze służby został pozbawiony środków utrzymania oraz możliwości dalszego leczenia. Podniósł, że jak wynika z art. 11 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, funkcjonariusze Służby Celnej nie podlegają ani obowiązkowemu, ani dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w związku z czym po ustaniu stosunku służbowego nie przysługuje im zasiłek chorobowy, jak również uposażenie na wypadek choroby. W tej sytuacji skarżący został pozbawiony jakiegokolwiek tytułu ubezpieczenia. Podkreślił, że nie podlega ubezpieczeniu z tytułu podubezpieczenia przez inną osobę, gdyż nie pozostaje w związku małżeńskim oraz, że nie mógłby uzyskać ubezpieczenia jako osoba bezrobotna, ponieważ pozostając na zwolnieniu lekarskim, nie może zarejestrować się jako osoba bezrobotna.

W ocenie skarżącego fakt, że ustawa o Służbie Celnej nie zawiera przepisów regulujących zagadnienie przebywania funkcjonariusza celnego na zwolnieniu lekarskim pozwala przyjąć, że w takim przypadku zastosowanie powinien znaleźć Kodeks pracy, ponieważ zgodnie z art. 5 k.p., jeżeli stosunek pracy określonej kategorii pracowników regulują przepisy szczególne, przepisy kodeksu stosuje się w zakresie nieuregulowanym tymi przepisami. Podniósł, że zakres pojęcia ,,pracownik" został określony w art. 2 k.p. i obejmuje osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę, zatem także funkcjonariuszy służby celnej zatrudnionych na podstawie mianowania. W jego ocenie nie można zgodzić się ze stanowiskiem, że przebywanie na zwolnieniu lekarskim funkcjonariusza służby celnej nie ma wpływu na zwolnienie go z pracy.

W odpowiedzi na skargę kasacyjną organ wniósł o jej oddalenie, powołując się na argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. W ocenie organu stanowisko zaprezentowane przez skarżącego we wniesionej przez niego skardze kasacyjnej, co do wykładni powołanych w niej przepisów prawa jest błędne. Zdaniem organu zarówno skarżący, jak i Wojewódzki Sąd Administracyjny dokonali błędnej wykładni przepisu art. 82 ustawy o Służbie Celnej. Zgodnie z owym przepisem prawa sprawy o roszczenia ze stosunku służbowego funkcjonariuszy celnych w sprawach nie wymienionych w art. 81 ust.1 ustawy rozpatruje sąd właściwy z zakresu prawa pracy. Z przepisu tego wynika jedynie droga sądowa, a nie prawo materialne, które miałoby mieć zastosowanie. Sprawa niniejsza dotyczy zwolnienia funkcjonariusza ze służby, a więc jest sprawą wymienioną w art. 81 ust. 1 ustawy o Służbie Celnej. Podlega zatem kognicji sądu administracyjnego, a nie sądu pracy.

Trafnie, w ocenie organu, Wojewódzki Sąd Administracyjny zauważa, że z treści przepisów ustawy o Służbie Celnej nie wynika, by funkcjonariuszom celnym przysługiwała ochrona przed zwolnieniem ze służby w czasie przebywania na zwolnieniu lekarskim. Nie można natomiast, zdaniem tego organu, zgodzić się ze skarżącym (i z Sądem), że przepis art. 82 ustawy o Służbie Celnej w tych "innych" sprawach odsyła do Kodeksu pracy. Organ wskazał, że prawa i obowiązki funkcjonariuszy celnych wynikające ze stosunku służbowego są regulowane ustawą o Służbie Celnej, a przepisy Kodeksu pracy stosuje się tylko w przypadku, gdy ustawa wyraźnie tak stanowi. Ustawa nie zawiera bowiem generalnej zasady, że w sprawach w niej nieuregulowanych stosuje się Kodeks pracy.

Za nietrafne, zdaniem organu, uznać należy stanowisko skarżącego, że Kodeks pracy może mieć zastosowanie w stosunku do funkcjonariuszy celnych poprzez art. 2 i art. 5 tego Kodeksu. Wprawdzie rzeczywiście funkcjonariusz jest mianowany do służby, ale nie jest to stosunek pracy na podstawie mianowania, o którym mowa w Kodeksie pracy, a stosunek służbowy regulowany ustawą o Służbie Celnej. W związku z tym nie ma też zastosowania art. 5 Kodeksu pracy, gdyż ten odnosi się do ustaw szczególnych regulujących stosunki pracy. Ustawa o Służbie Celnej jako regulująca stosunek służby (a nie pracy), nie jest więc tzw. pragmatyką zawodową w rozumieniu tego przepisu.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje.

Skarga kasacyjna nie ma uzasadnionych podstaw. Jednocześnie Sąd nie dopatrzył się w sprawie nieważności postępowania określonej w art. 183 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), powoływanej dalej jako p.p.s.a., stąd rozpoznał sprawę w granicach skargi kasacyjnej.

Niezasadny jest podniesiony w skardze kasacyjnej zarzut naruszenia przez Wojewódzki Sąd Administracyjny prawa materialnego przez niewłaściwe zastosowanie art. 25 ust. 1 pkt 8a ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej polegające na nieuwzględnieniu faktu, że w dniu zwolnienia ze służby skarżący przebywał na zwolnieniu lekarskim, a tym samym niezastosowanie art. 82 ustawy o Służbie Celnej oraz art. 5 Kodeksu pracy w związku z art. 2 Kodeksu pracy.

Z niekwestionowanych okoliczności faktycznych niniejszej sprawy wynika, że z dniem 15 czerwca 2000 r. J. K. został mianowany na podstawie art. 13 w związku z art. 91 ust. 4 ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej (j.t. Dz. U. z 2004 r., Nr 56, poz. 1641) do służby celnej w Urzędzie Celnym w Rzepinie na stanowisko starszego kontrolera celnego i otrzymał stopień służbowy – dyspozytor celny. Z dniem mianowania nawiązał się stosunek służbowy uregulowany przepisami ustawy o Służbie Celnej. Zgodnie z jej art. 1 ust. 3 prawa i obowiązki funkcjonariuszy celnych określa ustawa.

Materialnoprawną podstawę zwolnienia skarżącego ze służby stanowił art. 25 ust. 1 pkt 8a, dodany art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 2003 r. o zmianie ustawy - Kodeks celny oraz o zmianie ustawy o Służbie Celnej (Dz. U. z 2003 r., Nr 120, poz. 1122). Stosownie do art. 25 ust. 1 pkt 8a powołanej ustawy funkcjonariusza celnego zwalnia się ze służby w wypadku wniesienia aktu oskarżenia o umyślne popełnienie przestępstwa, ściganego z oskarżenia publicznego. Przepis ten reguluje kwestię zwolnienia ze służby w sposób kategoryczny. Nie pozostawia więc organowi administracji celnej, w razie ustalenia przewidzianych w normie przesłanek, żadnej swobody decydowania o możliwości pozostawienia funkcjonariusza w służbie, w tym z uwagi na przebywanie na zwolnieniu lekarskim. W rozpoznawanej sprawie niesporne jest, że przeciwko J. K. został wniesiony akt oskarżenia o popełnienie przestępstwa umyślnego ściganego z oskarżenia publicznego. W tej sytuacji zwolnienie skarżącego było obowiązkiem organu administracji celnej.

W wyroku z dnia 19.10.2004 r. sygn. akt K 1/04 (OTK-A 2004/9/93) Trybunał Konstytucyjny orzekł, że: "Art. 2 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 2003 r. o zmianie ustawy - Kodeks celny oraz o zmianie ustawy o Służbie Celnej (Dz. U. Nr 120, poz. 1122) jest zgodny z art. 32 oraz nie jest niezgodny z art. 42 ust. 3 w związku z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej." W uzasadnieniu tego wyroku, podobnie jak i wyroku z dnia 21.12.2004 r. sygn. SK 9/03 (OTK-A 2004/11/118) orzekającym o zgodności z Konstytucją RP art. 25 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej (Dz. U. z 2004 r. Nr 156, poz. 1641) Trybunał Konstytucyjny wskazał, że funkcjonariusze celni są zaliczani do tzw. służb mundurowych. "Stosunki służb mundurowych nie są stosunkami pracy, lecz mają charakter stosunków administracyjno-prawnych, powstających w drodze powołania, w związku z dobrowolnym zgłoszeniem się do służby. Kandydat do publicznej służby mundurowej od momentu powołania poddać się musi regułom pełnienia służby, nacechowanej istnieniem specjalnych uprawnień, ale też szczególnych obowiązków. Specyfika pracy w służbach mundurowych jest przesłanką uzasadniającą dopuszczalność wprowadzania z jednej strony wyższych wymagań personalnych, kwalifikacyjnych czy charakterologicznych wobec kandydatów do służby, z drugiej zaś - odmiennego i bardziej rygorystycznego niż w przypadku pozostałych profesji ukształtowania zasad utraty statusu pracowniczego. Służby mundurowe (i umundurowane) nie tworzą bezwzględnie jednolitej kategorii zawodowej. Każda z grup obejmowanych tym mianem - w tym także Służba Celna - ma własną specyfikę, która może uzasadniać ich swoiste różnicowanie (zob. wyrok TK o sygn. K 25/96)."

Nieuprawnione jest twierdzenie kasacji, że w sprawie winny znaleźć zastosowanie przepisy Kodeksu pracy na podstawie art. 82 ustawy o Służbie Celnej oraz art. 5 Kodeksu pracy w związku z art. 2 Kodeksu pracy. Z argumentacją skarżącego przedstawioną w skardze kasacyjnej nie można się zgodzić.

Stosunek służby funkcjonariusza celnego jest stosunkiem administracyjno-prawnym, a nie stosunkiem pracy. Mianowanie funkcjonariusza celnego do służby nie jest tożsame z nawiązaniem stosunku pracy na podstawie mianowania, o jakim mowa w art. 2 Kodeksu pracy. Przepis art. 2 Kodeksu pracy odnosi się do nawiązania stosunku pracy na podstawie mianowania w rozumieniu art. 76 tego Kodeksu. Są dwa rodzaje mianowania (nominacji). Mianowanie (nominacja), która powoduje powstanie stosunku pracy (tzw. służbowego stosunku pracy), o jakim mowa w art. 76 Kodeksu pracy oraz mianowanie (nominacja), której skutkiem jest powstanie stosunku służbowego o charakterze administracyjno-prawnym. Drugi rodzaj mianowania dotyczy służb mundurowych. Wobec tych osób Kodeks pracy nie ma zastosowania, chyba że ustawa regulująca ich stosunek służbowy w pewnym zakresie odsyła do tego Kodeksu. Stosunek między Kodeksem pracy a przepisami regulującymi służbowe stosunki pracy (zwanymi pragmatykami) reguluje art. 5 tego Kodeksu. Ustawy szczególne lub rozporządzenia (pragmatyki) regulujące odrębnie stosunki pracy pewnych grup zawodowych mają pierwszeństwo w stosowaniu przed Kodeksem pracy. Do tych stosunków Kodeks ma zastosowanie tylko w zakresie nie uregulowanym tymi ustawami lub rozporządzeniami. Wobec osób wykonujących pracę, lecz niebędących pracownikami Kodeks pracy stosuje się tylko wtedy, gdy przepisy regulujące ich stosunek zatrudnienia przewidują jego stosowanie w określonym zakresie. (por. K. Jaśkowski, E. Maniewska, Kodeks pracy. Komentarz. Ustawy towarzyszące z orzecznictwem. Europejskie prawo pracy z orzecznictwem, Tom I, Zakamycze, 2006, wyd. V.) Zatem stosowanie do niepracowniczego stosunku służbowego, a takim jest stosunek służbowy funkcjonariusza celnego, przepisów prawa pracy ma wyraźnie określony zakres przedmiotowy sprowadzający się do ustawowego wskazania, które instytucje mogą być doń odniesione. Może mieć miejsce, gdy stanowi tak konkretny przepis materialnego prawa administracyjnego.

Prawa i obowiązki funkcjonariuszy celnych wynikające ze stosunku służbowego uregulowane są ustawą o Służbie Celnej (art. 1 ust. 3). Ustawa o Służbie Celnej nie zawiera generalnej zasady, że w sprawach w niej nieuregulowanych stosuje się Kodeks pracy. Stosunek służbowy funkcjonariusza służby celnej jest stosunkiem administracyjno-prawnym. Funkcjonariusz nie jest pracownikiem w rozumieniu Kodeksu pracy. Zatem nie ma wobec niego zastosowania zasada subsydiarnego stosowania przepisów Kodeksu pracy zawarta w art. 5 tego Kodeksu.

Indywidualny akt administracyjny w przedmiocie zwolnienia celnika ze służby jest decyzją administracyjną. Do postępowania w tych sprawach stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, a od decyzji wydanej w powyższym przedmiocie przysługuje prawo do wniesienia skargi do sądu administracyjnego (art. 81 ustawy o Służbie Celnej). Przepis art. 82 ustawy o Służbie Celnej stanowi odesłanie ale na drogę postępowania przed sądem właściwym w sprawach z zakresu prawa pracy i to tylko odnośnie sporów o roszczenia ze stosunku służbowego funkcjonariuszy celnych w sprawach niewymienionych w art. 81 ust. 1 ustawy.

Nie budzi zatem wątpliwości, że sprawa zwolnienia funkcjonariusza celnego ze służby jest sprawą administracyjną, podlegającą rozpatrzeniu w postępowaniu przed organami celnymi według przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego oraz należącą do kognicji sądu administracyjnego, uregulowaną co do przesłanek zwolnienia ze służby w sposób wyczerpujący przepisami ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej (Dz. U. z 2004 r. Nr 156, poz. 1641 ze zm.).

W tej sytuacji Naczelny Sąd Administracyjny orzekł na podstawie art. 184 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), uznając skargę kasacyjną za pozbawioną uzasadnionych podstaw.