Uchwała z dnia 1975-08-28 sygn. I PZP 31/75

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt I PZP 31/75

Uchwała z dnia 28 sierpnia 1975 r.

Przewodniczący: sędzia M. Rafacz-Krzyżanowska. Sędziowie: E. Berutowicz, M. Piekarski (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy, w sprawie z powództwa Leony S. przeciwko Zakładom Graficznym Przemysłu Terenowego w B. o przywrócenie do pracy, po rozpoznaniu na posiedzeniu jawnym zagadnienia prawnego przekazanego przez Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Opolu postanowieniem z dnia 23.VI.1975 r. do rozstrzygnięcia w trybie art. 66 § 1 ustawy o okręgowych sądach pracy i ubezpieczeń społecznych:

Czy komisja odwoławcza i sąd pracy są związane decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w przedmiocie ustalenia prawa pracownika do zasiłku chorobowego w postępowaniu o przywrócenie do pracy po rozwiązaniu stosunku pracy na zasadzie art. 53 § 1 pkt 1 lit. b. k.p.

postanowił udzielić następującej odpowiedzi:

W postępowaniu o przywrócenie do pracy pracownika, zwolnionego z niej bez wypowiedzenia na podstawie art. 53 § 1 litera b kodeksu pracy wskutek choroby trwającej dłużej niż okres pobierania zasiłku chorobowego, komisja odwoławcza do spraw pracy oraz okręgowy sąd pracy i ubezpieczeń społecznych są związane decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w przedmiocie ustalenia prawa pracownika do tego zasiłku.

Uzasadnienie

Wnioskodawczyni żądała przywrócenia do pracy twierdząc, że Zakłady zwolniły ja w dniu 21.II.1975 r. z pracy bez wypowiedzenia, mimo że nie upłynął okres uzasadniający w myśl art. 53 § 1 lit. b kodeksu pracy takie rozwiązanie umowy o pracę wskutek wywołanej chorobą niezdolności do pracy.

Komisja odwoławcza do spraw pracy orzekła przywrócenie do pracy, uznawszy, że nie wszystkie okresy niezdolności wnioskodawcy wskutek jego choroby od dnia 17.VI.1974 r. do dnia 8.II.1975 r. podlegają zsumowaniu, ponieważ chorowała ona na trzy różne choroby z przerwami, w czasie których pracowała.

Zakłady oparły odwołanie na odmiennym poglądzie, popartym przedłożeniem pisma Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Opolu z dnia 16.V.1975 r. Według treści tego pisma wnioskodawczyni chorowała w wyżej wymienionym okresie z przerwami nie przekraczającymi 2 miesiące i w bieżącym roku 30 dni na współistniejące schorzenia, wobec czego wszystkie okresy niezdolności do pracy od dnia 17.VI.1974 r. do dnia 8.II.1975 r. należy wliczyć do jednego okresu zasiłkowego.

Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Opolu przedstawił Sądowi Najwyższemu do rozstrzygnięcia zagadnienie prawne, czy w sytuacji przewidzianej art. 53 § 1 lit. b kodeksu pracy komisja odwoławcza do spraw pracy oraz sąd pracy i ubezpieczeń społecznych w postępowaniu o przywrócenie do pracy są związani decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w przedmiocie ustalenia prawa pracownika do zasiłku chorobowego.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Z mocy art. 53 § 1 lit. b kodeksu pracy zakład pracy może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, jeżeli niezdolność pracownika do pracy wskutek choroby trwa dłużej niż okres pobierania zasiłku chorobowego, gdy pracownik był zatrudniony w tym zakładzie co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową. Uprawnienie zakładu pracy do rozwiązania bez wypowiedzenia umowy o pracę w wyżej wymienionej sytuacji uzależnione jest z mocy przytoczonego przepisu od długości okresu pobierania zasiłku chorobowego. Ustalenie zaś okresu, w którym pracownik pobierał zasiłek chorobowy, dotyczy okoliczności w postaci wypłat tego zasiłku dokonanego na rzecz pracownika z tytułu jego ubezpieczenia społecznego. O tym więc, czy i ile pracownikowi należy się z tego tytułu, orzeka w razie sporu właściwy organ ubezpieczenia społecznego, gdyż spór w tym przedmiocie dotyczy stosunku prawnego łączącego państwo z pracownikiem i zatrudniającym go zakładem pracy, a nie stosunku pracy. Toteż na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1974 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. Nr 47, poz. 280) pracownik, któremu zasiłki chorobowe wypłaca zakład pracy, może wystąpić z wnioskiem do oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o ustalenie uprawnień do zasiłku, jeżeli uważa, że zakład pracy naruszył jego uprawnienia w tym zakresie. Do uprawnień tych należy także ochrona takiego pracownika przed zwolnieniem z pracy bez wypowiedzenia na podstawie wyżej wskazanego przepisu kodeksu pracy; o ich istnieniu orzeka więc oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych albo właściwy nadrzędny organ odwoławczy. Przed wyczerpaniem postępowania, przewidzianego do ustalenia w wymienionym trybie tych uprawnień, przedwczesne jest roszczenie o przywrócenie do pracy oparte na ich naruszeniu. Od treści decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, ustalającej długość okresu pobierania zasiłku chorobowego, zależy bowiem stwierdzenie przesłanki faktycznej, której istnienie współdecyduje o tym, czy zakład pracy dokonał rozwiązania umowy o pracę zgodnie z art. 53 § 1 lit. b kodeksu pracy. Decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, o której mowa, nie podlega kontroli komisji odwoławczej do spraw pracy ani sądu pracy i ubezpieczeń społecznych, ponieważ podejmowana jest poza zakresem ich kompetencji i żaden przepis prawa nie przewiduje takiej kontroli. Komisja odwoławcza do spraw pracy lub wymieniony sąd są więc związane tą decyzją, chociaż nie ma ona sama przez się prejudycjalnego charakteru dla rozstrzygnięcia o zasadności żądania przywrócenia do pracy, lecz jej treść wywiera współdecydujący wpływ na ustalenie stanu faktycznego, miarodajnego dla rozstrzygnięcia o zasadności wymienionego żądania. Z tej przyczyny komisja odwoławcza do spraw pracy, rozpatrując wniosek o przywrócenie do pracy - albo okręgowy sąd pracy i ubezpieczeń społecznych w postępowaniu odwoławczym o przywrócenie do pracy - powinien umożliwić wnioskodawcy zwrócenie się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o ustalenie jego uprawnień do zasiłku chorobowego, jeżeli ustalenia tego mimo sporu poprzednio nie dokonano. Jeżeli zaś jest ono w toku, to posiedzenie komisji odwoławczej ulega odroczeniu w celu stwierdzenia wyniku ustalenia przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych uprawnień wnioskodawcy do zasiłku chorobowego (§ 34 ust. 2 w związku z § 31 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 października 1974 r. w sprawie komisji rozjemczych oraz komisji odwoławczych do spraw pracy - Dz. U. Nr 41, poz. 243); natomiast w omawianej sytuacji postępowanie odwoławcze przed okręgowym sądem pracy i ubezpieczeń społecznych podlega zawieszeniu do czasu rozstrzygnięcia przez właściwy organ Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wniosku o ustalenie uprawnień do zasiłku chorobowego (art. 72 ustawy z dnia 24 października 1974 r. o okręgowych sądach pracy i ubezpieczeń społecznych w związku z art. 177 § 1 pkt 3 k.p.c). Jeżeliby wnioskodawca - mimo zwrócenia mu uwagi na potrzebę udowodnienia decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, że przed zwolnieniem go z pracy nie wyczerpał należnego mu zasiłku chorobowego - żądał przywrócenia do pracy przed wydaniem odmiennej decyzji, to żądanie to podlegałoby oddaleniu jako nieuzasadnione w świetle art. 52 § 1 lit. b kodeksu pracy, jeżeli niezdolność wnioskodawcy do pracy wskutek choroby trwała dłużej niż okres pobierania przezeń zasiłku chorobowego, przewidzianego przepisami wyżej wskazanej ustawy z dnia 17 grudnia 1974 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

Z przyczyn wyżej wskazanych Sąd Najwyższy, udzielając odpowiedzi na przedstawione mu zagadnienie, w myśl art 66 § 1 ustawy o okręgowych sądach pracy i ubezpieczeń społecznych stwierdził, że w postępowaniu o przywrócenie do pracy pracownika, zwolnionego z niej bez wypowiedzenia na podstawie art. 53 § 1 lit. b kodeksu pracy wskutek choroby trwającej dłużej niż okres pobierania zasiłku chorobowego, komisja odwoławcza do spraw pracy oraz okręgowy sąd pracy i ubezpieczeń społecznych są związane decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w przedmiocie ustalenia prawa pracownika do tego zasiłku.

OSNC 1976 r., Nr 4, poz. 83