Postanowienie z dnia 1973-06-08 sygn. II CZ 75/73

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt II CZ 75/73

Postanowienie z dnia 8 czerwca 1973 r.

W sprawie o odszkodowanie z czynu niedozwolonego, pomiędzy Skarbem Państwa ponoszącym odpowiedzialność na podstawie art. 417 k.c. a działającym po jego stronie interwenientem ubocznym, którym jest funkcjonariusz wyrządzający szkodę, nie powstaje interwencja uboczna samoistna. Wyrok bowiem uwzględniający powództwo może być wykorzystany przeciwko Skarbowi Państwa w ten sposób, że nie dotknie interwenienta ubocznego. Wprawdzie przeciwko interwenientowi ubocznemu, jako sprawcy szkody, może być skierowane postępowanie regresowe i w konsekwencji może on ponieść następstwa szkody, ale nastąpi to na podstawie innego wyroku, a nie orzeczenia pomiędzy poszkodowanym a Skarbem Państwa.

Przewodniczący: sędzia J. Krajewski (sprawozdawca). Sędziowie: K. Olejniczak, K. Piasecki.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa Włodzimierza W. przeciwko Skarbowi Państwa - Prezydium Powiatowej Rady Narodowej - Wydział Oświaty w C. z interwencją uboczną Czesława S. o odszkodowanie i rentę na skutek zażalenia interwenienta ubocznego na wyrok Sądu Wojewódzkiego w Krakowie z dnia 31 stycznia 1973 r.

zmienił zaskarżony wyrok w części orzekającej o kosztach procesu w stosunku do interwenienta ubocznego i oddalił wniosek o zasądzenie kosztów procesu w tym zakresie.

Uzasadnienie

Do procesu toczącego się przeciwko Skarbowi Państwa o odszkodowanie w związku z wypadkiem, jakiemu uległ uczeń w czasie zajęć szkolnych, wstąpił w charakterze interwenienta ubocznego po stronie pozwanego nauczyciel szkoły, odpowiedzialny za bezpieczeństwo grupy dzieci, w której znajdował się poszkodowany.

W wyroku uwzględniającym powództwo Sąd Wojewódzki zasądził od interwenienta ubocznego na rzecz powoda koszty procesu.

Zawarte w wyroku postanowienie o kosztach procesu zaskarżył interwenient uboczny, domagając się zmiany orzeczenia w stosunku do niego i oddalenia wniosku w tym zakresie.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Artykuł 107 k.p.c. ustanawia zasadę, że interwenient uboczny niesamoistny nie zwraca kosztów przeciwnikowi strony, do której przystąpił, chyba że wywołał je własnymi samoistnymi czynnościami procesowymi.

Ze względu na to, że ani uzasadnienie zaskarżonego orzeczenia, ani materiał sprawy nie wskazują na istnienie takich kosztów, zasądzenie ich nasuwa wniosek, iż Sąd potraktował udział nauczyciela w procesie jako uboczną interwencję samoistną, gdyż zacytowany przepis nie wyłącza możliwości przyznania stronie kosztów od takiego interwenienta.

Reprezentowane w zażaleniu stanowisko, kwestionujące trafność tego poglądu, uznać należy za uzasadnione.

Stosownie do art. 81 k.p.c. interwencja uboczna samoistna zachodzi wtedy, gdy z istoty spornego stosunku prawnego lub z przepisu prawa wynika, iż wyrok w sprawie ma odnieść bezpośredni skutek w stosunku między interwenientem a przeciwnikiem strony, do której interwenient przystąpił. Wobec braku szczególnego przepisu, o którym mowa w art. 81 k.p.c., w grę musiałaby wchodzić druga możliwość w nim przewidziana. W związku z tym wyłania się zagadnienie, kiedy wyrok pomiędzy wymienionymi wyżej osobami odnosi skutek bezpośredni. Wykładnia przepisu prowadzi do wniosku, że skutek, o którym mowa w cytowanym przepisie, zachodzi tylko wtedy, gdy wynika on wprost z wyroku uwzględniającego powództwo. Nastąpi to na przykład wówczas, gdy w procesie o uchylenie uchwały walnego zgromadzenia spółdzielni po jej stronie w charakterze interwenienta ubocznego wystąpi członek tej spółdzielni. Wtedy wyrok dotknie równocześnie stronę i interwenienta ubocznego, przy czym skutek ten wypływa z tego samego orzeczenia.

W sprawie o odszkodowanie z czynu niedozwolonego, pomiędzy Skarbem Państwa ponoszącym odpowiedzialność na podstawie art. 417 k.c. a działającym po jego stronie interwenientem ubocznym, którym jest funkcjonariusz wyrządzający szkodę, nie powstaje interwencja uboczna samoistna. Wyrok bowiem uwzględniający powództwo może być wykonany przeciwko Skarbowi Państwa w ten sposób, że nie dotknie interwenienta ubocznego. Może tutaj wprawdzie dojść do takiej sytuacji, że przeciwko interwenientowi ubocznemu, jako sprawcy szkody, będzie skierowane postępowanie regresowe i w konsekwencji może on ponieść następstwa szkody, ale nastąpi to na podstawie innego wyroku, a nie orzeczenia pomiędzy poszkodowanym a Skarbem Państwa.

Skoro więc zachodząca w sprawie interwencja ma charakter ubocznej interwencji niesamoistnej, nie było podstaw do zasądzenia kosztów procesu od żalącego się.

W związku z tym należało orzec jak w sentencji (art. 390 w zw. z art. 393 § 1 k.p.c.)

OSNC 1974 r., Nr 2, poz. 38