Postanowienie z dnia 1971-08-25 sygn. I CZ 212/71

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt I CZ 212/71

Postanowienie z dnia 25 sierpnia 1971 r.

1. Należy odróżnić kontakty urzędowe łączące sędziów z innymi osobami w związku z wykonywanymi przez te osoby obowiązkami zawodowymi (jak np. z adwokatami, ławnikami, prokuratorami, radcami prawnymi, kuratorami itp.) od stosunków osobistych natury emocjonalnej (np. pokrewieństwa, przyjaźni) lub gospodarczej (osobiste powiązania majątkowe, kredytowe itp.). Tylko te drugie stosunki mają charakter stosunków osobistych w rozumieniu art. 49 k.p.c., które mogą wywołać wątpliwości co do bezstronności sędziego.
2. Dla wyjaśnienia charakteru stosunków łączących sędziego ze stroną przepis art. 52 § 2 k.p.c. wkłada na sędziego, którego dotyczy wniosek o wyłączenie, obowiązek złożenia odpowiedniego oświadczenia. Autorytet moralny sędziego przemawia za wiarygodnością złożonego wyjaśnienia i jeżeli strona żądająca wyłączenia zaprzecza prawdziwości, obowiązana jest wskazać i udowodnić okoliczności, które by podważały wiarygodność oświadczenia sędziego.

Przewodniczący: sędzia W. Kuryłowicz. Sędziowie: Z. Masłowski (sprawozdawca), R. Czarnecki.

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym sprawy z wniosku Alicji S. o dział spadku po Antonim i Wiktorii małż. S., na skutek zażalenia wnioskodawczyni na postanowienie Sądu Wojewódzkiego w Białymstoku z dnia 9 kwietnia 1971 r.,

zażalenie oddalił.

Uzasadnienie

Sąd Wojewódzki zaskarżonym postanowieniem oddalił wniosek uczestniczki postępowania Alicji S. o wyłączenie imiennie wymienionych sędziów Sądu Powiatowego w Grajewie. Sąd ten uznał, że przytoczona na uzasadnienie wniosku okoliczność, iż mąż uczestniczki postępowania Eugenii S., Henryk S., był ławnikiem tegoż sądu, nie stanowi podstawy do wyłączenia sędziów od rozpoznawania niniejszej sprawy, skoro według złożonych przez tych sędziów oświadczeń nie łączą ich z Henrykiem S. żadne bliższe więzy osobiste tego rodzaju, że mogłyby nasuwać wątpliwości co do ich bezstronności.

Zażalenie Alicji S. na powyższe postanowienie nie jest uzasadnione. Zażalenie oparte jest na przekonaniu skarżącej, że kontakt, jaki zachodzi pomiędzy sędziami z jednej strony a ławnikiem lub biegłym sądowym z drugiej, sam przez się uzasadnia wątpliwość co do bezstronności sędziów. Pogląd taki jest błędny. Należy odróżnić kontakty urzędowe łączące sędziów z innymi osobami w związku z wykonywanymi przez te osoby obowiązkami zawodowymi (jak np. z adwokatami, ławnikami, prokuratorami, radcami prawnymi, kuratorami itp.) od stosunków osobistych natury emocjonalnej (np. pokrewieństwa, przyjaźni) lub gospodarczej (osobiste powiązania majątkowe, kredytowe itp.). Tylko te drugie stosunki mają charakter stosunków osobistych w rozumieniu art. 4 k.p.c., które mogą wywołać wątpliwości co do bezstronności sędziego.

Oczywiście zdarza się nieraz, że stosunki obu tych rodzajów zachodzą równocześnie w odniesieniu do tej samej osoby (np. sędziego łączą więzy przyjaźni ze stroną pełniącą funkcje urzędowe w tym sądzie).

Dla wyjaśnienia charakteru stosunków łączących sędziego ze stroną przepis art. 52 § 2 k.p.c. wkłada na sędziego, którego dotyczy wniosek o wyłączenie, obowiązek złożenia odpowiedniego oświadczenia. Autorytet moralny sędziego przemawia za wiarygodnością złożonego wyjaśnienia i jeżeli strona żądająca wyłączenia zaprzecza jego prawdziwości, obowiązana jest wskazać i udowodnić okoliczności, które by podważały wiarygodność oświadczenia sędziego.

W sprawie niniejszej uczestniczka postępowania Alicja S. ani we wniosku o wyłączenie, ani w zażaleniu nie przytacza żadnych okoliczności faktycznych podważających wiarygodność wyjaśnień złożonych przez sędziów, których wyłączenia żąda, twierdząc jedynie, że Henryk S., jako dawny ławnik a obecnie biegły sądowy, pozostaje z sędziami w kontaktach, na tle których może zachodzić między nim a sędziami stosunek osobisty tego rodzaju, iż może wywołać wątpliwości co do bezstronności sędziów przy rozpoznawaniu niniejszej sprawy.

W tym stanie rzeczy, skoro wniosek o wyłączenie sędziów oparty jest jedynie na dowolnych przypuszczeniach strony nie popartych żadnymi konkretnymi faktami wskazującymi na istnienie pomiędzy Henrykiem S. a sędziami Sądu Powiatowego w Grajewie osobistych stosunków w rozumieniu art. 49 k.p.c., należy podzielić stanowisko zajęte przez Sąd Wojewódzki w zaskarżonym postanowieniu i z mocy art. 39 k.p.c. zażalenie oddalić.

OSNC 1972 r., Nr 3, poz. 55