Wyrok z dnia 1971-06-25 sygn. III CRN 111/71

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt III CRN 111/71

Wyrok z dnia 25 czerwca 1971 r.

Żaden przepis prawa nie daje podstaw do uznania, że koszt instalacji stanowiących ulepszenie lokalu nie może obciążać najemcy i musi być pokryty przez wynajmującego.

Przewodniczący: sędzia J. Majorowicz (sprawozdawca). Sędziowie: F. Wesely, W. Markowski.

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy z powództwa Henryka K. przeciwko Miejskiemu Zarządowi Budynków Mieszkalnych w Ł. o 3.000 zł, na skutek rewizji nadzwyczajnej Ministra Sprawiedliwości od wyroku Sądu Wojewódzkiego w Łodzi z dnia 16 października 1970 r.,

uchylił zaskarżony wyrok oraz wyrok Sądu Powiatowego dla m. Łodzi z dnia 30 maja 1970 r. i powództwo oddalił.

Uzasadnienie

Powód Henryk K. zlecił w dniu 6 marca 1968 r. pozwanemu Miejskiemu Zarządowi Budynków Mieszkalnych Ł. odpłatne wykonanie pionu wraz z podejściem wodno-kanalizacyjnym, wykonanie ubikacji i postawienie ścianki w zajmowanym przez niego mieszkaniu podlegającym administracji pozwanego. Na poczet należności za te roboty powód wpłacił pozwanemu kwotę 3.000 zł.

W sprawie Sądu Powiatowego dla m. Łodzi sygn. akt IV C 287/68 Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych dochodził od Henryka K. dopłaty kwoty 1.846,60 zł ze względu na to, że łączny koszt wykonanych robót wyniósł 4.846,60 zł. W sprawie tej Sąd Powiatowy powództwo oddalił, a Sąd Wojewódzki dla m. Łodzi oddalił rewizję strony powodowej. Oba Sądy uznały, że zobowiązanie Henryka K. do zapłaty jest nieważne z mocy art. 58 § 1 k.c., gdyż najemcę obciążają z mocy art. 7 ust. 1 prawa lokalowego tylko koszty drobnych remontów, natomiast założenie nowych urządzeń technicznych nie jest drobnym remontem i obciąża wynajmującego. Sąd Powiatowy wypowiedział pogląd, że Henryk K., wpłacając kwotę 3.000 zł, dokonał nienależnego świadczenia.

Po zakończeniu powyższego procesu powód Henryk K. złożył pozew o zasądzenie od pozwanego Miejskiego ZBM kwoty 3.000 zł wpłaconej przez niego na pokrycie kosztów instalacji sanitarnych, uznanej już przez Sąd za nienależne świadczenie.

Wyrokiem z dnia 30 maja 1970 r. Sąd Powiatowy zasądził od pozwanego Miejskiego ZBM na rzecz powoda kwotę 3.000 zł uznając, że powód spełnił na rzecz pozwanego nienależne świadczenie, wynikające z umowy nieważnej z mocy art. 58 § 1 k.c., i stosownie do art. 405, 410 § 2 i 411 pkt 1 k.c. ma prawo żądać zwrotu tego świadczenia.

Sąd Wojewódzki dla m. Łodzi wyrokiem z dnia 16 października 1970 r. oddalił rewizję pozwanego, podzielając pogląd Sądu Powiatowego.

Wyrok Sądu Wojewódzkiego zaskarżył rewizją nadzwyczajną Minister Sprawiedliwości, wnosząc o uchylenie tego wyroku oraz wyroku Sądu Powiatowego dla m. Łodzi z dnia 30 maja 1970 r. i o oddalenie powództwa oraz stosowne orzeczenie o kosztach procesu.

Skarżący zarzuca rażące naruszenie art. 58 § 1, 416 § 2, 411 pkt 1 i 405 k.c. oraz art. 387 k.p.c.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje.

Trafny jest pogląd wyrażony w rewizji nadzwyczajnej, że żaden przepis prawa nie daje podstaw do uznania, iż koszt instalacji stanowiących ulepszenie lokalu nie może obciążać najemcy i musi być pokryty przez wynajmującego. W szczególności do postawienia takich wniosków nie upoważnia fakt rozgraniczenia - w myśl art. 7 ust. 1 prawa lokalowego i rozporządzenia Ministra Gospodarki Komunalnej z dnia 5 sierpnia 1965 r. (Dz. U. Nr 35, poz. 227) - kosztów drobnych napraw obciążających najemcę od napraw innego rodzaju obciążających wynajmującego. Wniosków takich nie można postawić również przy oparciu się na art. 42 prawa lokalowego, który dotyczy ponoszenia przez najemcę kosztów przeróbek lokalu. Za błędny i dowolny należy uznać pogląd, że najemca ponosi koszty tylko takich zmian w lokalu, które nie stanowią jego ulepszenia i nie uzasadniają podniesienia wysokości czynszu. O możliwości instalowania przez najemcę urządzeń ulepszających lokal na koszt najemcy, a nawet przy współdziałaniu wynajmującego za zwrotem poniesionych przez niego kosztów, mowa jest w art. 10 ust. 2 prawa lokalowego.

Nie było zatem przeszkód prawnych, aby powód na własny koszt zainstalował w zajmowanym przez siebie mieszkaniu urządzenia sanitarne. Strona pozwana podjęła się wykonania robót w ramach umowy zlecenia, a więc nie jako wynajmujący lokal, lecz jako instytucja zatrudniająca odpowiednich fachowców i prowadząca tego rodzaju roboty.

W tej sytuacji - jak to trafnie podkreśla skarżący - zawarcie przez strony umowy zlecenia na wykonanie przez pozwanego urządzeń sanitarnych na koszt powoda nie jest sprzeczne z ustawą, a uznanie przez oba Sądy tej umowy za nieważną stanowi rażące naruszenie art. 58 § 1 k.c. W konsekwencji również świadczenie spełnione w wykonaniu tej umowy nie można uznać za nienależne.

Trafny jest również pogląd rewizji nadzwyczajnej, że okoliczność, iż zainstalowanie w mieszkaniu nowego urządzenia stało się podstawą podwyższenia czynszu płaconego przez powoda, pozostaje bez wpływu na ocenę ważności umowy zlecenia. Stosownie do treści rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20 lipca 1965 r. w sprawie czynszów najmu za lokale mieszkalne (Dz. U. Nr 35, poz. 224), czynsze nie mają dla Miejskiego ZBM charakteru dochodu, a to wobec przeznaczenia ich na poprawę utrzymania zasobów mieszkaniowych w należytym stanie. Nie może być zatem mowy o tym, by wpływ z tytułu czynszu podwyższonego na skutek zainstalowania nowych urządzeń technicznych rekompensował Miejskiemu Zarządowi Budynków Mieszkalnych koszt instalacji tych urządzeń, lub o odniesieniu przez Miejski ZBM korzyści z faktu ulepszenia lokalu. Z ulepszeń korzysta bowiem najemca, a w momencie zwrotu mieszkania będzie mógł, stosownie do art. 23 prawa lokalowego, albo zabrać te ulepszenia, albo domagać się zapłaty, jeżeli wynajmujący je zatrzyma.

Z tych względów oba zaskarżone wyroki należało uchylić i powództwo oddalić.

OSNC 1972 r., Nr 2, poz. 29