Wyrok z dnia 2010-02-26 sygn. II OSK 1966/09

Numer BOS: 1601108
Data orzeczenia: 2010-02-26
Rodzaj organu orzekającego: Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie: Andrzej Gliniecki (przewodniczący), Wojciech Chróścielewski (sprawozdawca), Wojciech Mazur

Najważniejsze fragmenty orzeczenia w Standardach:

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Andrzej Gliniecki Sędziowie sędzia NSA Wojciech Chróścielewski (spr.) sędzia del. WSA Wojciech Mazur Protokolant Kamil Strzępek po rozpoznaniu w dniu 26 lutego 2010r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej Gminy Jeziorany od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 11 września 2009 r. sygn. akt II SA/Ol 641/09 w sprawie ze skargi Gminy Jeziorany na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Warmińsko-Mazurskiego z dnia [...] maja 2009 r. nr [...] w przedmiocie statutu Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Jezioranach oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie wyrokiem z dnia 11 września 2009 r., II SA/Ol 641/09 oddalił skargę Gminy Jeziorany na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Warmińsko-Mazurskiego z dnia 7 maja 2009 r., nr PN.0911-176/09 w przedmiocie statutu Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Jezioranach.

Wyrok został wydany w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych sprawy.

Wojewoda Warmińsko - Mazurski rozstrzygnięciem nadzorczym z dnia 7 maja 2009 r. stwierdził nieważność załącznika do uchwały Rady Miejskiej w Jezioranach nr XXI/231/09 z dnia 31 marca 2009 r. w sprawie uchwalenia statutu Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Jezioranach w zakresie § 2 pkt 9, § 10 pkt 26 oraz § 18 ust 1 załącznika w części dotyczącej sformułowania "w imieniu Ośrodka". W ocenie organu uchwała ta w zakwestionowanym zakresie pozostaje w sprzeczności z obowiązującymi przepisami prawa. Wskazano, iż powołana jako podstawa prawna funkcjonowania Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej ustawa z dnia 22 kwietnia 2005 r. o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej utraciła moc obowiązującą na podstawie art. 47 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Ponadto Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej jako jednostka organizacyjna gminy nie może realizować w całości zadania zleconego gminie z zakresu postępowania wobec dłużników alimentacyjnych. Na mocy art. 4 ust. 3 wskazanej wyżej ustawy organ właściwy może przekazać do realizacji przez Ośrodek jedynie część własnych kompetencji. Określenie zadań Ośrodka poprzez wskazanie, iż realizuje on zadania zlecone gminie w zakresie postępowania wobec dłużników alimentacyjnych wskazujące na zamiar przekazania Ośrodkowi całokształtu kompetencji organu ustawowo właściwego nie znajduje uzasadnienia w obowiązujących przepisach. Podkreślono również, iż Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej jako jednostka organizacyjna Gminy Jeziorany działająca w formie jednostki budżetowej nie posiada samodzielnej podmiotowości prawnej. Nie można zatem przyjąć, aby jakiekolwiek czynności prawne mogły być dokonywane w imieniu Ośrodka. Czynności prawne dokonywane przez Kierownika Ośrodka w istocie stanowią czynności prawne dochodzące do skutku poprzez składane oświadczenia woli gminy w zakresie działalności Ośrodka niebędącego odrębną osobą prawną.

Skargę na powyższe rozstrzygnięcie nadzorcze złożyła Gmina Jeziorany. Zaskarżonemu rozstrzygnięciu zarzucono rażące naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 91 ustawy o samorządzie gminnym poprzez przyjęcie, że przedmiotowa uchwała Rady Miasta jest sprzeczna z prawem, art. 41 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów poprzez jego niezastosowanie, a także § 26, § 118 i § 143 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie zasad techniki prawodawczej poprzez uznanie że § 10 pkt 26 Statutu reguluje kompetencje MOPS w Jezioranach, a nie jego zadania oraz iż statut winien regulować zadania poprzez skopiowanie zapisów ustawowych.

W odpowiedzi na skargę organ nadzoru wniósł o jej oddalenie, podtrzymując swoje stanowisko wyrażone w treści uzasadnienia zaskarżonego rozstrzygnięcia nadzorczego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie oddalając skargę zaskarżonym wyrokiem stwierdził, że wszelkie uchwały podejmowane przez radę gminy muszą nie tylko mieć umocowanie w obowiązujących przepisach prawa, ale też zapisy zawarte w uchwałach nie mogą przepisów tych naruszać. Wynika to z przepisów ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. nr 142 poz. 1591 ze zm.), a zwłaszcza art. 40 tej ustawy. Przedmiotem zaskarżonego rozstrzygnięcia nadzorczego jest statut jednostki pomocniczej gminy jaką jest miejski ośrodek pomocy społecznej. Statut taki nie może pozostawać w sprzeczności z przepisami ustawowymi dotyczącymi nie tylko jednostki samorządu terytorialnego danego stopnia, ale również przepisami ustaw w ogóle. W niniejsze sprawie organ nadzoru zakwestionował niektóre przepisy uchwały w sprawie Statutu Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Jezioranach wskazując, iż pozostają one w sprzeczności z przepisami prawa. W ocenie Sądu pogląd ten jest uzasadniony. Pierwszy z zakwestionowanych przepisów stanowi, iż Ośrodek realizuje zadania na podstawie i w granicach obowiązujących aktów prawnych: ustawy z dnia 22 kwietnia 2005 r. o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych i zaliczce alimentacyjnej. Jak słusznie wskazano w uzasadnieniu zaskarżonego rozstrzygnięcia nadzorczego powołana ustawa już nie obowiązuje, gdyż utraciła moc z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz.U. z 2009 r. nr 1 poz. 7 ze zm.). W związku z tym umieszczenie tej ustawy w spisie obowiązujących aktów prawnych w oparciu o które działa Ośrodek jest niezgodne z aktualnym stanem prawnym. Przy czym nie jest uzasadnione twierdzenie, iż do takiego zapisu uprawnia treść art. 41 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, zgodnie, z którym sprawy o zaliczki alimentacyjne, do których prawo powstało do dnia wejścia w życie ustaw, podlegają rozpatrzeniu na zasadach i w trybie określonym w przepisach dotychczasowych. Okoliczność, iż przepisy poprzednio obowiązującej ustawy o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej mają zastosowanie do spraw o zaliczki, do których prawo powstało przed dniem wejścia w życie obecnie obowiązującej ustawy wyraźnie wynika z zapisów obecnej ustawy. Nawet gdyby jednak przychylić się do stanowiska skarżącej, to w ocenie Sądu przepis uchwały musiałby wyraźnie wskazać zakres stosowania nieobowiązującej już ustawy (wynikający z treści art. 41 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów), gdyż brak tego wskazania sprawia, iż kwestionowany zapis nie sposób uznać za zgodny z prawem.

Odnosząc się do kolejnego z zakwestionowanych przepisów - § 10 pkt 26 załącznika do uchwały stanowiącego, iż wszystkie zadania z ustawy realizowane przez Ośrodek obejmują zadania własne i zadnia zlecone gminie w zakresie pomocy społecznej, w tym realizowanie zadania zleconego gminie w zakresie postępowania wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej Sąd zauważył, iż zapis ten ponownie odnosi się do nieobowiązującej już ustawy. Wprawdzie powołany już art. 41 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów nakazuje rozpatrzenie spraw o zaliczki alimentacyjne, do których prawo powstało do dnia wejścia w życie ustawy, na zasadach i w trybie określonym w przepisach dotychczasowych, lecz dotyczy to wyłącznie konkretnych spraw indywidualnych, a nie zadań zleconych gminie w trybie poprzednio obowiązującej ustawy. Ponadto słuszne jest stanowisko organu nadzoru, iż ośrodek pomocy społecznej został upoważniony do realizacji tylko niektórych zadań określonych w tejże ustawie, a nie całości zadań zleconych gminie. Sąd wskazał, iż nawet gdyby podzielić poglądy pełnomocnika skarżącej na temat różnic pomiędzy zadaniami a kompetencjami, to nie można zgodzić się z twierdzeniem, iż kwestionowany zapis jest zgodny z prawem. Wprawdzie rzeczywiście statut jednostki określa jedynie jej cele, ale cele te nie mogą wykraczać poza zakres wyznaczony przepisami ustawy. Zatem nie można uznać za zgodne z prawem określenie, iż ośrodek pomocy społecznej realizuje zadania zlecone gminie w zakresie postępowania wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej bez zawężenia go do zadań (czynności) ściśle określonych w ustawie. Z niezrozumiałych względów organ nadzoru zakwestionował przedmiotowy przepis odnosząc się do ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentacji, skoro przepis ten odnosi się do realizowania zadania zleconego gminie w zakresie postępowania wobec dłużników alimentacyjnych i zaliczce alimentacyjnej co wskazuje na odniesienie do poprzednio obowiązującej ustawy. Jednakże z jej przepisów (art. 4 ust. 1, art. 6 ust. 3) także wynikało, iż zadania, które może realizować Ośrodek są ograniczone do niektórych tylko czynności. Natomiast zupełnie chybione są argumenty dotyczące podobnych zapisów w uchwałach rad innych gmin. Przedmiotem zaskarżenia jest konkretne rozstrzygnięcie nadzorcze, dotyczące konkretnego aktu prawnego rady gminy. W związku z tym w tym postępowaniu Sąd nie może dokonywać oceny rozwiązań legislacyjnych przyjętych w aktach stanowionych przez rady innych gmin.

Nie budzi także wątpliwości fakt, iż nie jest zgodny z przepisami prawa zakwestionowany § 18 ust. 1 załącznika do uchwały, co do działania kierownika Ośrodka w imieniu Ośrodka. Jak słusznie podniesiono w uzasadnieniu zaskarżonego rozstrzygnięcia ośrodek pomocy społecznej nie posiada osobowości prawnej. Zgodnie z art. 110 ust. 1 ustaw z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2008 r. nr 115 po. 728 ze zm.) jest to jednostka organizacyjna realizująca zadania pomocy społecznej. Zatem jego kierownik nie dokonuje czynności prawnych w imieniu Ośrodka, a wyłącznie w imieniu gminy i to tylko w zakresie udzielonych mu pełnomocnictw. Skoro zaś pełnomocnictwa te udzielane są przez burmistrza, czyli ustawowego przedstawiciela gminy, to mogą one dotyczyć tylko działań podejmowanych w imieniu gminy, a nie Ośrodka. Natomiast odnosząc się do podniesionego w skardze argumentu dotyczącego możliwości działania kierownika w imieniu Ośrodka w sprawach z zakresu prawa pracy wskazać należy, iż takie uprawnienie wynika z § 14 ust. 2 Statutu. Zatem zakwestionowany zapis do tego rodzaju spraw nie ma zastosowania.

Od powyższego wyroku Gmina Jeziorany wniosła skargę kasacyjną, zaskarżając wyrok w całości, opierając skargę kasacyjną na:

I. naruszeniu przepisów prawa materialnego:

- art. 90 ust 1 ustawy o samorządzie gminnym poprzez błędną wykładnię i przyjęcie, iż § 2 pkt 9, § 10 pkt 26 oraz § 18 ust 1 w części dotyczącej sformułowania "w imieniu Ośrodka", załącznika do uchwały Rady Miejskiej w Jezioranach nr XXI/231/09 z dnia 31 marca 2009 w sprawie uchwalenia Statutu Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Jezioranach jako sprzeczne z prawem są nieważne, pomimo nie wskazania właściwych przepisów prawa materialnego, z którymi powołana uchwała jest niezgodna,

- art. 41 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz.U. z 2009 r. nr 1, poz. 7 z późn. zm.) poprzez błędną jego wykładnię i przyjęcie, iż pozostaje w sprzeczności z powołanym przepisem § 2 pkt 9 załącznika do uchwały Rady Miejskiej w Jezioranach nr XXI/231/09 z dnia 31 marca 2009 w sprawie uchwalenia Statutu Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Jezioranach, stanowiący iż: "Ośrodek realizuje zadania na podstawie i w granicach obowiązujących aktów prawnych: (...) 9) ustawy z dnia 22 kwietnia 2005 r. o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej (Dz. U. nr 86 poz. 732 z późn. zm.)";

- art. 41 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów poprzez błędną wykładnię i uznanie za niezgodnego z prawem postanowienia zawartego w § 10 pkt 26 załącznika do uchwały Rady Miejskiej w Jezioranach nr XXI/231/09 z dnia 31 marca 2009 w sprawie uchwalenia Statutu Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Jezioranach, stanowiącego iż ośrodek pomocy społecznej realizuje zadnia zlecone gminie w zakresie postępowania wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej bez zawężenia do zadań (czynności) ściśle określonych w ustawie,

- § 118 w związku z § 143 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie zasad techniki prawodawczej (Dz.U. z 2002 r., nr 100, poz. 908) poprzez nie zastosowanie i uznanie za sprzeczne z prawem postanowienia ogólnego zawartego w § 10 pkt 26 załącznika, powołanej uchwały stanowiącego, iż ośrodek pomocy społecznej realizuje zadnia zlecone gminie w zakresie postępowania wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej; sprzeczność z prawem wynika z braku zawężenia zadań realizowanych zleconych gminie wyłącznie do zadań (czynności ) ściśle określonych w ustawie,

- art. 110 ust 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2008 r., nr 115, poz. 728, z późn. zm.), poprzez błędną jego wykładnię i przyjęcie, iż pozostaje w sprzeczności z powołanym przepisem § 18 ust 1 załącznika do uchwały Rady Miejskiej w Jezioranach nr XXI/231/09 z dnia 31 marca 2009 w sprawie uchwalenia Statutu Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Jezioranach, stanowiący iż: "Do dokonywania czynności prawnych w imieniu Ośrodka uprawniony jest Kierownik Ośrodka, w granicach udzielonych mu przez Burmistrza Jezioran pełnomocnictw." w części dotyczącej sformułowania " w imieniu Ośrodka".

II. naruszenie przepisów postępowania w sposób mający istotny wpływ na wynik sprawy, to jest:

- art. 151 w związku z art. 148 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (dalej - p.p.s.a.) poprzez oddalenie skargi na przedmiotowe rozstrzygnięcie nadzorcze pomimo, że jest ona uzasadniona, bowiem powołana uchwała Rady Miejskiej nie jest sprzeczna z powołanymi w pkt I przepisami prawa.

Mając powyższe na uwadze wniesiono o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i uwzględnienie skargi po przez uchylenie w całości zaskarżonego rozstrzygnięcia nadzorczego ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz obciążenie Wojewody Warmińsko-Mazurskiego kosztami postępowania kasacyjnego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej podniesiono, że w ocenie skarżącej błędne jest stanowisko Sądu I instancji, iż zadania Ośrodka określone w § 10 pkt 26 statutu faktycznie są niezgodne z prawem, gdyż nie mieszczą w granicach wyznaczonych przez ustawy. Gmina zgodnie z art. 9 ustawy o samorządzie gminnym może w celu wykonywania zadań tworzyć jednostki organizacyjne. Mogą być one powoływane zarówno do wykonywania zadań własnych gminy jak i zleconych. Zadania określone ustawą z dnia 22 kwietnia 2005 r. o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych i zaliczce alimentacyjnej są zadania z zakresu administracji rządowej zleconymi gminie. Nie ulega zatem wątpliwości, iż jego realizację gmina może powierzyć utworzonym przez siebie jednostkom organizacyjnym, których strukturę określa statut uchwalony przez radę gminy.

W myśl wyraźnych postanowień Konstytucji akty prawa miejscowego mają charakter podustawowy, nie może ulegać wątpliwości niemożność regulowania nimi materii ustawowych. Za niedopuszczalne zatem należałoby uznać wkraczanie za pomocą aktu prawa miejscowego w materię ustawową, nawet gdyby możliwość taka wyraźnie wynikała z delegacji ustawowej. Organy samorządu terytorialnego związane są ramami stworzonymi przez ustawy - akty prawa miejscowego są bowiem aktami podustawowymi, stanowionymi na podstawie ustawowych upoważnień. Akty prawa miejscowego, jako akty podustawowe, nie powinny powtarzać treści ustawy, co należy szczególnie podkreślić. W takim przypadku bowiem istnieje ryzyko, że powtórzony przepis będzie interpretowany w kontekście tego aktu, w którym go powtórzono, co może doprowadzić do częściowej lub nawet całkowitej zmiany intencji ustawodawcy. Potwierdzają to zresztą wyraźnie zasady techniki prawodawczej. Także więc i w przypadku wiernego powtórzenia treści ustawy, akt prawa miejscowego należałoby uznać za wadliwy. Tego typu powtórzenie "zawsze jest normatywnie zbędne (bo przecież powtarzany przepis już obowiązuje), a ponadto jest wysoce dezinformujące Wyraźnie podkreśla to orzecznictwo sądowoadministracyjne, uznając że powtórzenie regulacji ustawowych bądź ich modyfikacja i uzupełnienie przez akty prawa miejscowego jest niezgodne z zasadami legislacji (wyrok NSA z 20 sierpnia 1996 r., SA/Wr 2761/95, niepubl; wyrok NSA z 14 października 1999 r., II SA/Wr 1179/98, OSS 2000, nr 1, poz. 17; wyrok NSA z 16 czerwca 1992 r., II SA 99/92, ONSA 1993, nr 2, poz. 44, w którym sąd stwierdza, że: "Uchwała rady miejskiej nie może regulować raz jeszcze tego, co jest już zawarte w obowiązującej ustawie"). Zgodnie ponadto z treścią § 118 w zw. z § 143 załącznika do rozporządzenia z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie "Zasad techniki prawodawczej" w akcie prawa miejscowego nie powtarza się przepisów ustawy upoważniającej oraz przepisów innych aktów normatywnych.

Można zatem wyprowadzić wniosek, iż wszelkie uogólnienia w aktach prawa miejscowego są jak najbardziej uzasadnione zważywszy, że jednostki organizacyjne działają na podstawie przepisów prawa i nie podejmą żadnych czynności, do których nie znajdą umocowania w przepisach prawa. Podnoszoną zatem przez Sąd I instancji konieczność skonkretyzowania zadań ośrodka pomocy społecznej - świetle powyższych rozważań - należy uznać za błędną. Z zasad techniki prawodawczej jednoznacznie wynika zakaz powtarzania wyrażeń ustawowych, a uchybienie temu obowiązkowi skutkuje nieważnością danego aktu. Tym samym nie sposób zaakceptować stanowiska Sądu, iż zapis o realizacji przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Jezioranach zadań określonych w ustawie o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych i zaliczce alimentacyjnej jest sprzeczny z prawem. Skarżący, posługując się pojęciem "realizuje zadania określone ustawie o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych i zaliczce alimentacyjnej" wskazał iż Ośrodek podejmuje tylko zadania wynikające z treści ustawy. Oczywiste jest przy tym, że Ośrodek nie podejmie działań do których nie znajdzie umocowania w przepisach prawa. Nie można zatem wyprowadzić wniosku, iż zdefiniowanie zadań w sposób ogólny wykracza poza granice wyznaczone przepisami prawa. Przeciwnie, sprecyzowanie zadań, w sposób w jaki sugeruje Sąd, doprowadziłoby do naruszenia zasad techniki prawodawczej i w konsekwencji nieważności aktu. Co więcej z brzmienia § 2 kwestionowanego Statutu wynika, że Ośrodek działa na podstawie i w granicach obowiązujących aktów prawnych.

Nie można również podzielić wywodów uzasadnienia Sądu I instancji, że art. 41 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów nie odnosi się do zadań zleconych gminie, lecz do konkretnych spraw indywidualnych. Przepisy dotychczasowe faktycznie mają zastosowanie tylko do konkretnych spraw indywidualnych, lecz nie można zapominać, iż załatwianie ich stanowiło zadanie zlecone gminie.

Nieuprawnione jest - w ocenie skarżącej - przyjęcie przez Sąd, iż zapis z § 14 ust. 2 Statutu wyłącza stosowanie § 18 ust. 1 Statutu. Należy ponownie wskazać na czynności prawne dokonywane np. z zakresu prawa pracy, do których uprawniony jest Ośrodek, a które nie wymagają od podmiotu je dokonującego posiadania zdolności do czynności prawnych i osobowości prawnej. Nie ulega wątpliwości, iż czynności kierownika z zakresu prawa pracy są czynnościami prawnymi i podejmowanymi w imieniu ośrodka. Całkowicie nieuprawnione jest stanowisko sądu, iż § 18 ust. 1 Statutu narusza art. 110 ust 1 ustawy o pomocy społecznej, bowiem przepis ten mówi o zadaniach realizowanych przez ośrodek.

W złożonej odpowiedzi na skargę kasacyjną Wojewoda Warmińsko-Mazurski wniósł o jej oddalenie.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Wniesiona w rozpoznawanej sprawie skarga kasacyjna nie posiada usprawiedliwionych podstaw.

Ustawa z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz.U. z 2009 r. nr 1, poz. 7) weszła w życie stosownie do jej art. 48 z dniem 1 października 2008 r., za wyjątkiem kilku przepisów, enumeratywnie wyliczonych w tym artykule, które wcześniej weszły w życie. Jednocześnie utraciła moc ustawa z dnia 22 kwietnia 2005 r. o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej (Dz.U. nr 86, poz. 732 ze zm.). Niezależnie od tego, iż w myśl art. 41 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, sprawy o zaliczki alimentacyjne, do których prawo powstało przez dniem wejścia w życie tej ustawy podlegają rozpatrzeniu na zasadach i w trybie określonym w przepisach dotychczasowych, to znaczy w ustawie z dnia 22 kwietnia 2005 r. Ustawa ta w chwili obecnej już nie obowiązuje. Zastosowanie jej do spraw związanych z zaliczką alimentacyjną wynika właśnie z art. 41 ustawy pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Tak więc powołanie w § 2 pkt 9 Statutu Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Jezioranach ustawy z 22 kwietnia 2005 r. o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej było wadliwe, tym bardziej, że postanowienia tego paragrafu rozpoczynają się od wyrażenia "Ośrodek realizuje swoje zadania na podstawie i w granicach obowiązujących aktów prawnych". Określanie tej uchylonej ustawy jako obowiązującego aktu prawnego jest niedopuszczalne, może bowiem co najmniej wprowadzać zamieszanie, czy stan niepewności prawnej co do obowiązywania tej ustawy. Można co prawda wyobrazić sobie powołanie tej ustawy w § 2 statutu, ale wyłącznie z precyzyjnym określeniem w zakresie jakich spraw - spraw o zaliczki alimentacyjne, do których prawo powstało przed dniem 1 października 2008 r. ma ona zastosowanie na mocy art. 41 ustawy z dnia 7 września 2007 r.

W myśl art. 4 ust. 1 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów organ właściwy dłużnika (wójt burmistrz lub prezydent miasta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania dłużnika alimentacyjnego - art. 2 pkt 9 ustawy) przeprowadza wywiad alimentacyjny. Na podstawie ust. 3 tego artykułu do jego przeprowadzenia oraz odebrania oświadczenia majątkowego są uprawnieni pracownicy tego organu. Organ ten może też upoważnić w formie pisemnej kierownika ośrodka pomocy społecznej lub innej jednostki organizacyjnej gminy do przeprowadzenia takiego wywiadu oraz odebrania oświadczenia majątkowego. Oznacza to, że takie upoważnienie może być udzielone wyłącznie przez organ monokratyczny wójta burmistrza lub prezydenta. Nie dość więc, że § 10 pkt 26 Statutu w sposób niedozwolony przenosi całość kompetencji w zakresie postępowania wobec dłużników alimentacyjnych na Ośrodek Pomocy Społecznej, to dodatkowo kompetencje te przekazał Ośrodkowi nie ten organ, który w myśl powołanego przepisu ustawy był do tego upoważniony. Uczyniła to bowiem Rada Miejska, a nie organ wykonawczo zarządzający Gminy - Burmistrz.

Z powyższych względów podniesione w skardze kasacyjnej zarzuty naruszenia art. 90 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, art. 41 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, a także § 118 w zw. z § 143 załącznika do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie zasad techniki prawodawczej (Dz.U. nr 100, poz. 908) okazały się całkowicie nietrafne.

Chybiony jest także zarzut naruszenia art. 110 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2008 r. nr 115, poz. 728 z późn. zm.). Okoliczność, że zgodnie z powołanym przepisem zadania pomocy społecznej w gminach wykonują jednostki organizacyjne - ośrodki pomocy społecznej" nie może stanowić podstawy prawnej do sformułowania takiego, jakie nadano § 18 ust. 1 Statutu. Podzielić należy w tym względzie stanowisko zawarte w zaskarżonym wyroku, iż kierownik Ośrodka nie dokonuje czynności prawnych w imieniu Ośrodka lecz, na podstawie udzielonych mu upoważnień w imieniu Gminy. Okoliczność, iż w zakresie prawa pracy kierownik Ośrodka działa w imieniu tego Ośrodka, jest przedmiotem niezakwestionowanych w rozstrzygnięciu nadzorczym postanowień § 14 Statutu.

Skoro rozstrzygnięcie nadzorcze było zgodne z prawem, bowiem kwestionowana uchwała zawierała postanowienia sprzeczne z prawem prawidłowo postąpił Sąd I instancji oddalając skargę. W konsekwencji zarzut naruszenia art. 151 i 148 p.p.s.a. także okazał się nietrafny.

Mając na uwadze podniesione wyżej względy na podstawie art. 184 p.p.s.a. orzeczono jak w sentencji.

Treść orzeczenia pochodzi z Centralnej Bazy Orzeczeń Sądów Administracyjnych (nsa.gov.pl).

Serwis wykorzystuje pliki cookies. Korzystając z serwisu akceptujesz politykę prywatności i cookies.