Postanowienie z dnia 1971-07-27 sygn. II CZ 87/71

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt II CZ 87/71

Postanowienie z dnia 27 lipca 1971 r.

1. W postępowaniu o ponowne wydanie tytułu wykonawczego zamiast utraconego (art. 794 k.p.c.) sąd nie może w zasadzie badać, czy dłużnik zaspokoił część należności po powstaniu tytułu egzekucyjnego. Jeżeli jednak wynik dotychczasowej egzekucji w postaci zaspokojenia części należności został zaznaczony w utraconym tytule wykonawczym (art. 816 k.p.c.), to powinno to znaleźć wyraz w ponownie wydanym tytule.
2. Przy wydawaniu ponownego tytułu wykonawczego zamiast utraconego sąd nie może badać, czy roszczenie objęte tytułem przedawniło się po wydaniu tytułu.

Przewodniczący: sędzia Z. Wasilkowska (sprawozdawca). Sędziowie: S. Gross, J. Krajewski

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa Wojewódzkiej Spółdzielni Pracy Transportu i Przeładunku "A." przeciwko Tadeuszowi Z. o wydanie ponownego tytułu wykonawczego, na skutek zażalenia pozwanego na postanowienie Sądu Wojewódzkiego w Zielonej Górze z dnia 25 marca 1971 r.,

uchylił zaskarżone postanowienie i przekazał sprawę Sądowi Wojewódzkiemu w Zielonej Górze do ponownego rozpoznania.

Uzasadnienie

Postanowieniem z dnia 25.III.1971 r. Sąd Wojewódzki postanowił wydać wierzycielce ponownie wzamian utraconego tytuł wykonawczy z wyroku Sądu Wojewódzkiego w Zielonej Górze z dnia 31.III.1959 r. i 25.XII.1960 r. w sprawie II C 3/59.

Sąd Najwyższy rozważył, co następuje.

Zgodnie z art. 794 k.p.c. ponowne wydanie tytułu wykonawczego zamiast utraconego może nastąpić po ustaleniu faktu utraty tego tytułu.

W sprawie niniejszej żalący się słusznie zarzuca, że fakt utraty tytułu wykonawczego nie został należycie ustalony, Sąd Wojewódzki bowiem oparł się wyłącznie na oświadczeniu wierzycielki, nie przeprowadzając żadnych dowodów, chociażby np. w postaci przesłuchania stron. Ponadto skoro - jak twierdzi wierzycielka - tytuł wykonawczy był kierowany kolejno do kilku komorników i tam zaginął, to obowiązkiem wierzycielki było bliższe oznaczenie tych komorników, a przynajmniej ostatniego z nich, u którego tytuł miał zaginąć, co uniemożliwiałoby Sądowi przeprowadzenie odpowiedniego dowodu.

Jeśli chodzi o dalsze zarzuty zażalenia, to są one tylko częściowo uzasadnione.

Żalący się twierdzi, że należność objęta tytułem wykonawczym została już w całości bądź w znacznej części uregulowana i że ponadto w związku z upływem 10 lat od daty wydania tytułu ponowne wydanie tytułu jest niedopuszczalne. W myśl jednak art. 794 zd. ost. k.p.c. w postępowaniu o wydanie tytułu wykonawczego zamiast utraconego sąd ogranicza badanie do faktu utraty tytułu wykonawczego. Z powyższego wynika, że w postępowaniu tym sąd nie bada w zasadzie, czy i w jakim zakresie dopuszczalna jest egzekucja z tytułu wykonawczego, a jedynie obowiązany jest - w razie ustalenia faktu utraty tytułu - wydać wierzycielowi ponowny tytuł wykonawczy.

Wbrew twierdzeniom żalącego się zastosowanie takiego trybu postępowania nie stawia dłużnika w gorszym położeniu niż wtedy, gdyby wierzyciel dysponował pierwotnym tytułem wykonawczym. W obu bowiem wypadkach, w razie prowadzenia przez wierzyciela egzekucji co do kwot uiszczonych przez dłużnika po powstaniu tytułu egzekucyjnego (względnie po zamknięciu rozprawy), dłużnikowi przysługuje powództwo przeciwegzekucyjne oparte na art. 840 § 1 p. 2 k.p.c.

Zważyć jednak należy, że ponownie wydany tytuł wykonawczy spełnia jedynie rolę zastępczą w stosunku do tytułu pierwotnego i że w związku z tym powinien on ściśle odpowiadać tej treści tytułu wykonawczego, jaką miał w chwili utraty go przez wierzyciela.

Zgodnie z art. 816 k.p.c., po ukończeniu postępowania egzekucyjnego należy na tytule wykonawczym zaznaczyć wynik egzekucji. Jeżeli więc należność została częściowo wyegzekwowana, to powinno to znaleźć wyraz w utraconym tytule wykonawczym, co nie może pozostać bez wpływu na treść tytułu wydanego przez sąd zamiast utraconego. W przeciwnym razie ponowne wydanie tytułu wykonawczego zamiast utraconego pogorszyłoby położenie dłużnika, skoro wierzyciel mógłby egzekwować całą należność przy pozostawieniu dłużnikowi obrony jedynie w postaci powództwa przeciwegzekucyjnego, gdy tymczasem utracony tytuł wykonawcy już z samej swej treści upoważniał tylko do egzekucji reszty należności.

W tym stanie rzeczy należy przyjąć, że w postępowaniu o ponowne wydanie tytułu wykonawczego zamiast utraconego (art. 794 k.p.c.) sąd nie może w zasadzie badać, czy dłużnik zaspokoił część należności po powstaniu tytułu egzekucyjnego. Jeżeli jednak wynik dotychczasowej egzekucji w postaci zaspokojenia części należności został zaznaczony na traconym tytule wykonawczym (art. 816 k.p.c.), to powinno to znaleźć wyraz w ponownie wydanym tytule.

Ponieważ w danej sprawie, jak to wynika również z twierdzeń wierzycielki, egzekucja była już prowadzona i doprowadziła częściowo do zaspokojenia należności, co niewątpliwie zostało odnotowane w aktach komornika, przeto Sąd Wojewódzki powinien tę okoliczność wyjaśnić i odpowiednio uwzględnić w razie uznania, że zachodzą przesłanki do wydania ponownego tytułu wykonawczego.

Nieuzasadniony jest natomiast pogląd żalącego się, że ponowny tytuł wykonawczy nie może być wydany ze względu na upływ 10-letniego przedawnienia. Niezależnie bowiem od kwestii, że w sprawie niniejszej przedawnienie najprawdopodobniej nie nastąpiło, skoro prowadzona była egzekucja, a każda czynność egzekucyjna przerywa bieg przedawnienia (art. 123 § 1 p. 1 k.c.), okoliczność ta nie może być przedmiotem badania w postępowaniu przewidzianym w art. 794 k.p.c. Wynika to zarówno ze stanowczego brzmienia zdania ostatniego tego przepisu jak i jego celu. Postępowanie o wydanie ponownego tytułu zmierza bowiem jedynie do przywrócenia sytuacji, w jakiej wierzyciel znajdował się przed utraceniem tytułu. Jeżeli objęte tytułem wykonawczym roszczenie przedawniło się zgodnie z art. 125 k.c., to dłużnik może powództwem przeciwegzekucyjnym bronić się przed egzekucją niezależnie od tego, czy wierzyciel dysponuje pierwotnym czy też ponownym tytułem wykonawczym.

W tym stanie rzeczy należy przyjąć, że przy wydawaniu ponownego tytułu wykonawczego zamiast utraconego sąd nie może badać, czy roszczenie objęte tytułem przedawniło się po wydaniu tytułu.

Z tych przyczyn Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji.

OSNC 1972 r., Nr 1, poz. 20