Wyrok z dnia 2010-09-09 sygn. II SA/Lu 188/10

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Ibrom, Sędziowie Sędzia NSA Witold Falczyński (sprawozdawca), Sędzia WSA Bogusław Wiśniewski, Protokolant Asystent sędziego Beata Skubis-Kawczyńska, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 9 września 2010 r. sprawy ze skargi T. W. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy zmiany decyzji dotyczącej przyznania usług opiekuńczych I. oddala skargę; II. przyznaje [...] P. S. od Skarbu Państwa (Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie) kwotę 292,80 zł (dwieście dziewięćdziesiąt dwa złote osiemdziesiąt groszy) tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, w tym 52,80 zł (pięćdziesiąt dwa złote osiemdziesiąt groszy) należnego podatku od towarów i usług oraz kwotę 8,30 zł (osiem złotych trzydzieści groszy) tytułem zwrotu poniesionych wydatków.

Uzasadnienie

Wnioskiem z dnia 4 października 2009 r. T. W. zwróciła się o zmianę decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego w L. z dnia [...] marca 2009r., znak: SKO.[...] utrzymującej w mocy decyzję Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w N. z dnia [...] lutego 2009r., znak: OPS.[...] w przedmiocie przyznania T. W. pomocy w formie usług opiekuńczych w wymiarze 3 godzin dziennie w okresie od 9 lutego 2009r. do 30 kwietnia 2009r. Wnioskodawczyni podniosła, iż jej zdaniem prawidłowe byłoby przyznanie usług opiekuńczych w wymiarze 6 godzin dziennie, podczas gdy przyznano jej usługi opiekuńcze w ilości 3 godzin. W związku z powyższym strona wniosła o zmianę decyzji i przyznanie w zamian za należne jej 3 godziny dziennie zasiłku okresowego w wysokości 1337 zł z odstąpieniem od jego zwrotu.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w L. decyzją z dnia [...] listopada 2009r. znak: SKO.[...] odmówiło zmiany swojej decyzji z dnia [...] marca 2009r.

Pismem z dnia [...] lutego 2009r. T. W. wniosła o ponowne rozpatrzenie sprawy przez Kolegium wskazując, że decyzja narusza art. 22 pkt 8 ustawy o pomocy społecznej oraz art. 235 k.p.a.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w L. decyzją z dnia [...] grudnia 2009r., Nr SKO.[...] utrzymało w mocy własną decyzję z dnia [...] listopada 2009r. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ wyjaśnił, że nie stwierdził zarzuconego przez stronę naruszenia art. 235 k.p.a., bowiem istotna dla kwalifikacji podania złożonego przez stronę jest jego treść, a nie nazwa. Z pisma z dnia 4 października 2009r. wynikało, że strona żąda zmiany decyzji ze wskazaniem konkretnej ilości godzin oraz konkretnej kwoty, o której przyznanie wnosi. Wniosek ten nie wskazuje natomiast przesłanek stwierdzenia nieważności decyzji bądź podstaw wznowienia postępowania. Brak jest zatem – zdaniem organu - podstaw do stwierdzenia naruszenia art. 22 pkt 8 ustawy z dnia 12 marca 2003 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. Nr 2009 Nr 175, poz. 1362 z późno zm.).

Organ odwoławczy podkreślił ponadto, że decyzja SKO z dnia [...] marca 2009r. utrzymująca w mocy decyzję wydaną z upoważnienia Wójta Gminy N. z dnia [...] lutego 2009r. w przedmiocie przyznania T. W. pomocy w formie usług opiekuńczych w wymiarze 3 godzin dziennie w okresie od 9 lutego 2009r. do 30 kwietnia 2009r. była przedmiotem skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie, który wyrokiem z dnia 30 sierpnia 2009r., sygn. akt: II SA/Lu 267/09 skargę oddalił.

W ocenie Kolegium brak jest podstaw do zmiany ostatecznej decyzji, a argumenty przedstawione w pismach strony z dnia 4 października 2009r. oraz 2 grudnia 2009r. nie mogą być samodzielną podstawą do zmiany przyznanego świadczenia. Ponadto brak jest podstawy prawnej do przyznawania zasiłku okresowego w zamian za nie przyznane usługi opiekuńcze. Decyzja, o której zmianę wniosła strona została w całości zrealizowana i zwiększenie ilości przyznanych godzin opieki z 3 do 6 dziennie nie byłoby możliwe do realizacji.

Na powyższą decyzję T. W. wniosła skargę do sądu administracyjnego, domagając się jej uchylenia.

W skardze zarzuciła pracownikom organów brak kwalifikacji do rozstrzygania spraw z zakresu prawa pomocy, wskazując na art. 122 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej. Podniosła także, że w sytuacji kiedy nie można zmienić decyzji w trybie art. 155 kpa, to należy wtedy zastosować art. 156 k.p.a.

W odpowiedzi na skargę organ odwoławczy wniósł o jej oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz.1269) sąd administracyjny sprawuje kontrolę w zakresie zgodności zaskarżonej decyzji z prawem.

Zaskarżona w niniejszej sprawie decyzja prawa nie narusza.

Materialno-prawną podstawą wydania decyzji przez organ I instancji był art. 155 kpa, stanowiący, że decyzja ostateczna, na mocy której strona nabyła prawo może być w każdym czasie za zgodą strony uchylona lub zmieniona przez organ administracji publicznej, który ją wydał lub przez organ wyższego stopnia, jeżeli przepisy szczególne nie sprzeciwiają się uchyleniu lub zmianie takiej decyzji i przemawia za tym interes społeczny i słuszny interes stron. Podnieść przy tym należy, że ze względu na podstawową zasadę trwałości decyzji ostatecznych wzruszanie takich decyzji w trybie art. 155 kpa powinno następować w wyjątkowych, szczególnie uzasadnionych sytuacjach.

Wydanie decyzji na podstawie art. 155 kpa oparte jest na tzw. uznaniu administracyjnym, co oznacza, że organ orzekający ocenia na podstawie zebranych w sprawie materiałów dowodowych, czy występują okoliczności usprawiedliwiające słuszny interes strony lub interes społeczny. Postępowanie w trybie art. 155 k.p.a. nie zmierza do ponownego merytorycznego rozpatrzenia sprawy zakończonej już decyzją ostateczną. W konsekwencji również Sąd nie dokonuje oceny wcześniej wydanych decyzji, lecz kontroluje decyzje, które podjęto na podstawie art. 155 k.p.a.

W sprawie nie występują przesłanki uzasadniające zmianę decyzji Kolegium z dnia [...] marca 2009r., znak: SKO.[...] utrzymującej w mocy decyzję Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w N. z dnia [...] lutego 2009r., znak: [...] w przedmiocie przyznania T. W. pomocy w formie usług opiekuńczych w wymiarze 3 godzin dziennie w okresie od 9 lutego 2009r. do 30 kwietnia 2009r. Z zebranych materiałów dowodowych nie wynika, by zachodziły okoliczności wyjątkowe, usprawiedliwiające słuszny interes społeczny lub ważny interes skarżącej. Zaskarżona decyzja nie pozbawiła przy tym skarżącej prawa ponownego ubiegania się o przyznanie jej stosownych świadczeń z pomocy społecznej w razie zmiany jej sytuacji życiowej.

Decyzja Kolegium z dnia [...] marca 2009r., została wydana prawidłowo i nie narusza przepisów ustawy o pomocy społecznej, jak również przepisów postępowania. Dla zmiany decyzji istotna jest treść art. 3 ust. 3 ustawy z dnia z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jednolity: Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 ze zm.) stanowiącego, iż rodzaj, forma i rozmiar świadczenia powinny być odpowiednie do okoliczności uzasadniających udzielenie pomocy. A zatem to organ mając na względzie sytuację strony i okoliczności sprawy samodzielnie określa formę i rodzaj udzielanej pomocy. Tym samym nie ma on obowiązku przyznania świadczenia w takiej formie i takim rozmiarze, jak tego żąda strona. W tym miejscu podkreślić należy, iż zmiana decyzji na podstawie art.155 k.p.a. musi pozostawać w zgodności z przepisami prawa materialnego.

Zdaniem Sądu organ prawidłowo zakwalifikował pismo strony z dnia 4 października 2009r. jako wniosek o zmianę decyzji w trybie art. 155 k.p.a., gdyż podano w nim skonkretyzowany sposób zmiany oczekiwany przez wnioskodawczynię. Wprawdzie w końcowej części tego pisma skarżąca wskazała, że wyraża zgodę "na każdy rodzaj czynności administracyjnej wymienionej w art. 235, innych kpa (pozytywny)", to jednak wskazane w tym przepisie tryby nie mogą być łączone w jednym postępowaniu. W piśmie tym nie sprecyzowano przy tym przesłanek nieważności decyzji bądź wznowienia postępowania.

Odnosząc się natomiast do pozostałych zarzutów skargi stwierdzić należy, że nie zasługują one na uwzględnienie.

W kwestii kwalifikacji osób wydających decyzje administracyjne w zakresie pomocy społecznej wyjaśnić należy, iż zgodnie z art. 110 ust. 1 ustawy zadania pomocy społecznej w gminach wykonują jednostki organizacyjne - ośrodki pomocy społecznej. Jak stanowi natomiast ust. 7 tego artykułu wójt (burmistrz, prezydent miasta) udziela kierownikowi ośrodka pomocy społecznej upoważnienia do wydawania decyzji administracyjnych w indywidualnych sprawach z zakresu pomocy społecznej należących do właściwości gminy.

Wymagane kwalifikacje kierownika określa natomiast art. 122 ust. 1 ustawy stanowiący, iż osoba taka obowiązana jest posiadać co najmniej 3-letni staż pracy w pomocy społecznej oraz specjalizację z zakresu organizacji pomocy społecznej. Brzmienie przywołanego przepisu świadczy o tym, że spełnienie określonych w nim wymogów stanowi bezwzględny obowiązek. Jednakże, co należy podkreślić, obowiązek posiadania wskazanych kwalifikacji odnosi się wyłącznie do osób piastujących stanowisko kierownika ośrodka pomocy społecznej. Innymi słowy wymóg ten nie odnosi się do innych osób uprawnionych do wydawania decyzji administracyjnych w indywidualnych sprawach z zakresu pomocy społecznej. Zgodnie bowiem z treścią art. 110 ust. 8 ustawy wójt (burmistrz, prezydent miasta) upoważnienia do wydawania decyzji może także udzielić innej osobie. Konkludując, uprawnionym do wydawania decyzji administracyjnych z zakresu pomocy społecznej jest nie tylko kierownik ośrodka, który musi posiadać ustawowe kwalifikacje, ale również inna osoba upoważniona przez wójta, w stosunku do której ustawodawca nie odniósł tego obowiązku.

Konkludując, zdaniem Sądu organy administracji wyjaśniły w sprawie niniejszej wszystkie istotne okoliczności, prawidłowo ustaliły stan faktyczny sprawy i poddały wszechstronnej ocenie powoływane przez skarżącą argumenty, mające uzasadniać dokonanie zmiany decyzji.

Mając powyższe na uwadze Sąd oddalił skargę na podstawie art. 151 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz. U. Nr 153, poz.1270 ze zm.). Orzeczenie o przyznaniu pełnomocnikowi skarżącej ustanowionemu z urzędu w ramach prawa pomocy wynagrodzenia i zwrotu niezbędnych wydatków uzasadnia art. 250 ww. ustawy oraz § 14 ust. 2 pkt 1 lit. c) w związku z § 15 pkt 1 i pkt 2 oraz § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.).