Postanowienie z dnia 1971-06-09 sygn. II CZ 59/71

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt II CZ 59/71

Postanowienie

z dnia 9 czerwca 1971 r.

Tożsamość roszczenia w rozumieniu art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c. zachodzi tylko wówczas, gdy identyczne są nie tylko przedmiot, ale i podstawa sporu.

Przewodniczący: sędzia B. Łubkowski. Sędziowie: W. Markowski, Z. Wasilkowska (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa Zakładów Rafineryjnych i Petrochemicznych w P. przeciwko Janowi S., Stanisławowi J., Antoniemu R. i Tadeuszowi P. o 295.000 zł, na skutek zażalenia powoda na postanowienie Sądu Wojewódzkiego dla Województwa Warszawskiego z dnia 19 stycznia 1971 r.,

uchylił zaskarżone postanowienie.

Uzasadnienie

Postanowieniem z dnia 19.I.1971 r. Sąd Wojewódzki odrzucił pozew Zakładów Rafineryjnych i Petrochemicznych w P. przeciwko Janowi S. i in. o ustalenie, że powodowe Zakłady nie są zobowiązane wypłacić pozwanym po 76.875 zł na podstawie decyzji Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w P. - Wydział Gospodarki Wodnej z dnia 13.VI.1970 r.

Sąd Wojewódzki ustalił, że pozwani w niniejszym procesie wytoczyli przeciwko Zakładom, jeszcze przed wydaniem decyzji administracyjnej, pozew o zasądzenie odszkodowania za te same szkody wodne, których dotyczy wspomniana decyzja z dnia 13.VI.1970 r. Postępowanie w tej sprawie (akta C 126/69 Sądu Powiatowego w Płocku) zostało zawieszone postanowieniem z dnia 31.I.1970 r.

Zgodnie z art. 144 ust. 2 prawa wodnego (Dz. U. z 1962 r. Nr 32, poz. 158) powodowe Zakłady, będąc niezadowolone z decyzji administracyjnej, mogłyby wprawdzie dochodzić swych roszczeń w drodze sądowej w ciągu 3 miesięcy od otrzymania decyzji i z tej drogi faktycznie skorzystały, jednakże, zdaniem Sądu Wojewódzkiego, w konkretnej sprawie stoi temu na przeszkodzie stan zawisłości sporu. Pomiędzy bowiem sprawą niniejszą a sprawą C 1261/69 zachodzi zarówno identyczność stron jak i identyczność roszczeń. W tych warunkach Sąd Wojewódzki uznał, że pozew w obecnej sprawie podlega odrzuceniu na mocy art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje.

Wbrew poglądowi Sądu Wojewódzkiego nie zachodzi identyczność roszczeń będących przedmiotem rozpoznania w sprawie niniejszej i w sprawie C 1261/69, wytoczonej przed Sądem Powiatowym w Płocku.

Przepis art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c. nakazujący odrzucenie pozwu, jeżeli o to samo roszczenie pomiędzy tymi samymi stronami sprawa jest w toku albo została już prawomocnie osądzona, należy interpretować w powiązaniu z art. 366 k.p.c. określającym granice powagi rzeczy osądzonej. Z powyższego wynika, że tożsamość roszczenia w rozumieniu art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c. zachodzi tylko wówczas, gdy identyczne są nie tylko przedmiot, ale i podstawa sporu.

W danej sprawie identyczność taka nie zachodzi.

Sąd Wojewódzki słusznie wprawdzie podniósł, że o braku tożsamości przedmiotu sporu nie można mówić tylko dlatego, że w pierwszej sprawie chodzi o zasądzenie, a w drugiej o ustalenie, żądanie bowiem zasądzenia mieści w sobie implicite żądanie ustalenia, jednakże w sprawie niniejszej ma miejsce w każdym razie brak drugiej przesłanki niezbędnej dla stwierdzenia tożsamości roszczenia, mianowicie brak identyczności podstawy sporu. W pierwszej bowiem sprawie podstawą sporu jest stwierdzony przez powodów czyn niedozwolony pozwanych Zakładów, rodzący obowiązek naprawienia szkody. W obecnej zaś sprawie podstawą sporu jest wydanie decyzji administracyjnej przez organ gospodarki wodnej i oparte na art. 144 ust. 2 prawa wodnego żądanie powoda ustalenia, czy stwierdzony tą decyzją obowiązek naprawienia szkody istnieje, czy też nie istnieje i ewentualnie w jakim zakresie.

W tych warunkach skoro nie zachodzi identyczność roszczeń będących przedmiotem rozpoznania obu spraw, Sąd Wojewódzki nie mógł uchylić się od rozpoznania obecnego żądania powoda, opartego na art. 144 ust. 2 prawa wodnego.

Ubocznie należy wspomnieć, że obecne komplikacje procesowe są rezultatem wadliwego rozstrzygnięcia sprawy przez Sąd Powiatowy. Skoro bowiem orzekanie o odszkodowaniu w wypadkach przewidzianych przez prawo wodne należy do zakresu właściwości organów administracji wodnej (art. 14 prawa wodnego), to droga sądowa jest w tych sprawach z mocy art. 2 § 3 k.p.c. niedopuszczalna i może ją otworzyć na podstawie art. 144 ust. 2 prawa wodnego dopiero wydanie odpowiedniej decyzji organu administracji wodnej.

W świetle tych okoliczności Sąd Powiatowy powinien był w sprawie C 1261/69 pozew odrzucić, a nie zawieszać postępowania.

Z tych przyczyn Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.

OSNC 1971 r., Nr 12, poz. 226