Wyrok z dnia 2010-11-17 sygn. I SA/Bk 398/10

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Wojciech Stachurski (spr.), Sędziowie sędzia WSA Jacek Pruszyński, sędzia WSA Urszula Barbara Rymarska, Protokolant Beata Rusiecka, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 17 listopada 2010 r. sprawy ze skargi Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w B. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w B. z dnia [...] czerwca 2010 r., nr [...] w przedmiocie zwrotu tytułu wykonawczego oddala skargę.

Uzasadnienie

Postanowieniem z [...] czerwca 2010 r. nr [...] Dyrektor Izby Skarbowej w B. utrzymał w mocy postanowienie Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w B. z [...] kwietnia 2010 r. nr [...] w sprawie zwrotu Miejskiemu Ośrodkowi Pomocy Rodzinie w B. (dalej powoływany również jako Skarżący) tytułu wykonawczego nr [...], wystawionego na Pana Z. M., obejmującego opłatę za pobyt dziecka w Pogotowiu Opiekuńczym.

Jak wynika z postanowienia organu II instancji, powodem zwrotu tytułu wykonawczego było stwierdzenie, iż nie spełnia on wymogów określonych

w art. 27 § 1 pkt 1 i 7 ustawy z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym

w administracji (Dz. U. z 2005 r., Nr 299, poz. 1954 ze zm., dalej powoływana

jako u.p.e.a). W tytule tym wpisano bowiem błędny NIP [...] wierzyciela, który jest numerem Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w B. oraz zaopatrzono ten tytuł w pieczęć z oznaczeniem wierzyciela i w pieczęć urzędową wierzyciela o treści "Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie", podczas gdy wierzycielem dochodzonej należności jest Prezydent Miasta B. Organ egzekucyjny wskazał, że zgodnie z art. 81 ust. 1, 2 i 3 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2001 r., Nr 142, poz. 1592 ze zm.), opłatę za pobyt dziecka w całodobowej placówce opiekuńczo-wychowawczej usiała w drodze decyzji administracyjnej starosta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania dziecka. Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów (Dz. U. Nr 103, poz. 652) miasto B. jest miastem na prawach powiatu, a zatem, organem właściwym do wydania decyzji dot. należności objętej tytułem wykonawczym (wierzycielem) jest Prezydent Miasta B. Natomiast zaopatrzenie tytułu wykonawczego w NIP i pieczęcie Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie oznacza, że tytuł nie spełnia wymogów określonych w art. 27 § 1 i 2 u.p.e.a., a jeżeli tytuł wykonawczy nie spełnia tych wymogów organ egzekucyjny nie przystępnie do egzekucji, zwracając tytuł wierzycielowi.

Dyrektor Izby Skarbowej wyjaśnił, że kierownik miejskiego ośrodka pomocy rodzinie, działając w ramach udzielonego upoważnienia, wydaje decyzje w imieniu prezydenta miasta. Upoważnienie wywiera ten skutek, że zmienia się osoba wykonująca funkcje organu, która jednak nie staje się przez to organem administracji samorządowej, bowiem wykonuje tylko kompetencje tego organu. Upoważniony kierownik lub pracownik organu administracji samorządowej działa tylko w jego imieniu, nie uzyskując przymiotu organu administracyjnego. Kierownik ośrodka pomocy rodzinie upoważniony do wydawania decyzji nie jest organem administracji publicznej, lecz tylko organem statutowym jednostki organizacyjnej pomocy społecznej, w tym przypadku Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w B., który prowadzi sprawy jednostki i reprezentuje ją na zewnątrz.

Nie zgadzając się z takim rozstrzygnięciem Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w B. złożył skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku.

W ocenie Skarżącego tytuły wykonawcze w indywidualnych sprawach administracyjnych powinny być wystawiane przez Skarżącego jako organ prowadzący sprawę w I instancji, posiadający aktualną i pełną wiedzę o sytuacji materialnej, dochodowej, rodzinnej i majątkowej mającej wpływ na dochodzenie należności z tytułu opłat. Ponadto, jednostka samorządu terytorialnego

w postępowaniu administracyjnym może pełnić rolę organu administracji publicznej

w rozumieniu art. 5 § 2 pkt 3 k.p.a., realizującego interes jednostki samorządu terytorialnego w formach właściwych dla organu prowadzącego postępowanie.

W interesie Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w B. jest, by wszcząć postępowanie egzekucyjne w sprawie, w której jako organ I instancji wydał

on decyzję administracyjną ustalającą obowiązek.

Zdaniem Skarżącego, przez fakt posiadania upoważnienia udzielonego

przez Prezydenta do wydawania decyzji administracyjnych Dyrektor MOPR, Zastępca Dyrektora MOPR oraz każdy inny upoważniony pracownik wykonuje funkcję organu. Upoważnienie udzielone przez Prezydenta Miasta wywiera ten skutek, że zmienia się osoba wykonująca kompetencje organu, a zatem należy uznać, iż osoba taka posiada również kompetencje do żądania wykonania obowiązku wynikającego z wydanej decyzji administracyjnej, w tym do wystawiania tytułu wykonawczego. Ten kto posiada kompetencje organu do wydawania określonych decyzji administracyjnych ustalających obowiązki stron postępowania administracyjnego, zdaniem Skarżącego, jest uprawniony także do wystawienia tytułu wykonawczego w celu wyegzekwowania od zobowiązanej osoby obowiązku wynikającego z tej decyzji w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym

w administracji. W takim zaś przypadku uzasadnione jest także opatrzenie tytułu wykonawczegow NIP i pieczęć Skarżącego.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Skarbowej wniósł o jej oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku, zważył co następuje.

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Powstały w tej sprawie spór sprowadzał się stwierdzenia, czy Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w B. jest wierzycielem w odniesieniu do opłat związanych

z pobytem dziecka w placówce opiekuńczo – wychowawczej, a w konsekwencji, czy jest uprawniony do wystawiania tytułów wykonawczych w powyższym zakresie. Od rozstrzygnięcia tej kwestii zależy ocena prawidłowości zaskarżonego w tej sprawie postanowienia organu egzekucyjnego w przedmiocie zwrotu tytułu wykonawczego.

Zgodnie z treścią art. 26 § 1 u.p.e.a., organ egzekucyjny wszczyna egzekucję administracyjną na wniosek wierzyciela i na podstawie wystawionego przez niego tytułu wykonawczego, sporządzonego według ustalonego wzoru. W świetle

art. 27 § 1 pkt 1 i 7 u.p.e.a. tytuł wykonawczy zawiera oznaczenie wierzyciela,

a także odcisk jego pieczęci urzędowej. W myśl art. 29 § 2 u.p.e.a., jeżeli obowiązek, którego dotyczy tytuł wykonawczy nie podlega egzekucji administracyjnej lub tytuł wykonawczy nie spełnia wymogów określonych w art. 27 § 1 i 2, organ egzekucyjny nie przystępuje do egzekucji, zwracając tytuł wierzycielowi. Organem uprawnionym do żądania wykonania w drodze egzekucji administracyjnej obowiązku wynikającego z decyzji organu jednostki samorządu terytorialnego jest właściwy do orzekania organ I instancji.

W myśl art. 112 ust. 1 i 2 cyt. ustawy o pomocy społecznej, zadania pomocy społecznej w powiatach wykonują jednostki organizacyjne – powiatowe centra pomocy rodzinie, w miastach na prawach powiatu zadania powiatowych centrów pomocy rodzinie realizują miejskie ośrodki pomocy społecznej, które mogą być nazwane "miejskimi ośrodkami pomocy rodzinie". W indywidualnych sprawach

z zakresu pomocy społecznej należących do właściwości powiatu decyzje administracyjne wydaje starosta lub z jego upoważnienia kierownik powiatowego centrum pomocy rodzinie i inni pracownicy centrum upoważnieni na wniosek kierownika – art. 112 ust. 5 ustawy. Jednocześnie w myśl art. 81 ust. 1 i 3 cyt. ustawy za pobyt dziecka w całodobowej placówce opiekuńczo-wychowawczej opłatę ponoszą, do wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania - rodzice dziecka, opiekunowie prawni lub kuratorzy. Opłatę powyższą ustala w drodze decyzji administracyjnej starosta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania dziecka przed skierowaniem do placówki. Zgodnie z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów (Dz. U. Nr 103,

poz. 652) miasto B. jest miastem na prawach powiatu. Natomiast w myśl

art. 92 ust. 1 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2001 r., Nr 142, poz. 1592 ze zm.), funkcje organów powiatu w miastach na prawach powiatu sprawuje Rada Miasta i Prezydent Miasta.

Z powyższych regulacji wynika, iż decyzję w przedmiocie opłaty za pobyt dziecka w placówce opiekuńczo – wychowawczej, zamieszkałego na terenie miasta na prawach powiatu wydaje Prezydent Miasta. Z uwagi na fakt, iż w niniejszej sprawie dziecko zamieszkiwało na terenie Białegostoku, organem właściwym

do wydania decyzji był Prezydent Miasta B. Dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie, który w niniejszej sprawie wydał decyzję będącą podstawą wystawienia spornego tytułu wykonawczego, działał w imieniu i z upoważnienia Prezydenta Miasta, jako organu właściwego w tej sprawie. Działanie z upoważnienia właściwego organu nie oznacza przejęcia statusu organu. Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie nie jest organem samorządu terytorialnego, lecz jednostką organizacyjną miasta (powiatu) realizującą zadania z pomocy społecznej. Tym samym nie może być uznany za organ wydający decyzję w I instancji. Zarówno dyrektor jednostki organizacyjnej, jakim jest Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie, jak i inny pracownik tej jednostki, mogą działać w imieniu organu jednostki samorządu terytorialnego (Prezydenta Miasta), a nie jako samodzielny organ administracji. Żaden z przepisów ustawy o pomocy społecznej, jak również innych aktów prawnych, nie upoważnił Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie jak i podległych mu pracowników, do wystawiania tytułów wykonawczych we własnym imieniu. Tym samym za błędny należało uznać pogląd Skarżącego, iż posiadanie upoważnienia udzielonego

przez Prezydenta do wydawania decyzji administracyjnych rozciąga się na żądanie wykonania obowiązku wynikającego z takiej decyzji, w tym wystawienie tytułu wykonawczego.

Mając na uwadze powyższe należało przyjąć, że organ egzekucyjny słusznie uznał, że w niniejszej sprawie organem uprawnionym do żądania wykonania obowiązku w drodze egzekucji administracyjnej jest organ wydający decyzję

w I instancji, czyli Prezydent Miasta B. Tym samym, to Prezydent Miasta, a nie Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie powinien być wskazany jako wierzyciel dochodzonej od Z. M. należności za pobyt jego syna w placówce opiekuńczo-wychowawczej.

Końcowo należy zaznaczyć, iż wskazywane przez Skarżącego okoliczności związane z wiedzą dotyczącą sytuacji materialnej, dochodowej jak i rodzinnej zobowiązanego, nie mogą mieć wpływu na ustalenie osoby wierzyciela

a w konsekwencji podmiotu uprawnionego do wystawienia tytułu wykonawczego.

Z treści ustawy o pomocy społecznej w sposób jednoznaczny wynika, iż w sprawie opłaty za pobyt dziecka w placówce wychowawczej decyzję wydaje starosta (Prezydent Miasta) a zatem organ jednostki samorządu terytorialnego. Zastosowanie w sprawie ma zatem bez wątpienia art. 5 § 1 pkt 1 u.p.e.a. Ustawodawca jedynie

w odniesieniu do obowiązków wynikających z orzeczeń sądów lub innych organów (nie będących organami administracji rządowej lub jednostki samorządu terytorialnego) dopuścił, iż z żądaniem wszczęcia egzekucji może wystąpić także instytucja bezpośrednio zainteresowana w wykonaniu przez zobowiązanego obowiązku albo powołana do czuwania nad wykonaniem obowiązku, a w przypadku braku takiej jednostki lub jej bezczynności - podmiot, na którego rzecz wydane zostało orzeczenie lub którego interesy prawne zostały naruszone w wyniku niewykonania obowiązku. Taka sytuacja jednak w niniejszej sprawie nie miała miejsca.

Konkludując wskazać należy, że Dyrektor Izby Skarbowej w B. wydając zaskarżone postanowienie prawidłowo zastosował przepisy regulujące zasady wszczynania postępowania egzekucyjnego w administracji. W tym stanie rzeczy nie można uznać za słuszne zarzuty Skarżącego naruszenia wskazanych

w skardze przepisów prawa.

Mając na uwadze powyższe, Sąd uznając skargę za nieuzasadnioną,

na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu

przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz.1270 ze zm.) orzekł,

jak w sentencji.