Wyrok z dnia 2010-12-09 sygn. IV SA/Po 781/10

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Karol Pawlicki (spr.) Sędziowie WSA Bożena Popowska WSA Donata Starosta Protokolant st.sekr.sąd. Justyna Hołyńska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 listopada 2010 r. sprawy ze skargi K.P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. z dnia [...] lipca 2010 r. nr [...] w przedmiocie zasiłku celowego oddala skargę WSA/wyr.1-sentencja wyroku

Uzasadnienie

IV SA/PO 781/10

U Z A S A D N I E N I E

Wyrokiem z dnia 4 lutego 2010r. o sygn. IV SA/Po 308/09 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu stwierdził nieważność decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Poznaniu z dnia [...] lutego 2009r. w przedmiocie zasiłku celowego. W uzasadnieniu orzeczenia stwierdzono, że odwołanie wniesione przez K.P. od decyzji Prezydenta Poznania nie zostało przez nią podpisane. Z okoliczności sprawy wynika, że odwołanie zostało nadane przy pomocy faksu. Tak więc – w ocenie Sądu – to, iż na odwołaniu znajduje się kopia podpisu skarżącej nie oznacza, iż odwołanie zostało przez nią własnoręcznie podpisane.

Po ponownym rozpoznaniu sprawy SKO w Poznaniu decyzja z dnia [...] lipca 2010r. utrzymało w mocy decyzję Prezydenta Poznania z [...] listopada 2008r. w przedmiocie odmowy przyznania zasiłku celowego w miesiącach październik, listopad i grudzień 2008r. z przeznaczeniem na wyżywienie, opłatę czynszu, zakup świec, opłatę gazu, zakup środków czystości, zakup biletów MPK, koszty sporządzania pism procesowych i uzupełnienie domowej apteczki.

W uzasadnieniu wskazano, że organ I instancji podjął czynności zmierzające do przeprowadzenia rodzinnego wywiadu środowiskowego w miejscu zamieszkania. Skarżąca odmawia przeprowadzenia takiego wywiadu. Według organu ostatni taki wywiad przeprowadzono w dniu 12 marca 2007r. Skarżąca nie zgłasza się w wyznaczonych terminach na spotkania z pracownikami socjalnymi, odmawia udzielania informacji o stanie swojego zdrowia, odmówiła podpisania kontraktu socjalnego.

Wobec braku współpracy wnioskodawcy organ I instancji działając w ramach uznania administracyjnego, orzekł o odmowie przyznania pomocy w formie zasiłku celowego. Uznanie to nie oznacza dowolności w działaniu organu, ale też nie nakazuje spełnienia każdego żądania obywatela. Z drugiej jednak strony wymagane jest współdziałanie osoby zainteresowanej z organami zajmującymi się rozdziałem środków pomocy społecznej.

W skardze z dnia 12 sierpnia 2010r. K.P. wniosła o uchylenie decyzji wskazując, że postępowanie w sprawie toczyło się ponad dwa lata.

Organ odwoławczy odpowiadając na skargę wniósł o jej oddalenie i podtrzymał argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Sąd rozpoznając niniejsza sprawę zbadał w pierwszej kolejności czy wykonano zalecenia zawarte w przywołanym wcześniej wyroku z 4 lutego 2010r. o sygn. IV SA/Po 308/09. Na wezwanie Sądu organ odwoławczy nadesłał podpisane przez skarżącą odwołanie z dnia 28 grudnia 2008r. od decyzji Prezydenta Poznania z [...] listopada 2008r. (pismo SKO z 3 grudnia 2010r. – k.25 akt sądowych). Skarżąca podpisała odwołanie w dniu 11 maja 2010r. (w aktach administracyjnych).

Skarga w niniejszej sprawie okazała się bezzasadna.

Odnośnie zarzutu, iż sprawa została zakończona po upływie 2 lat Sąd pragnie zauważyć, że wniosek skarżącej z 29 września 2008r. został załatwiony decyzją organu I instancji w dniu [...] listopada 2008r., a odwołanie rozpoznano w dniu [...] lutego 2009r.. Skarga od decyzji SKO została rozpoznana przez WSA w dniu 4 lutego 2010r., a nowa decyzja organu odwoławczego została wydana [...] lipca 2010r. Tak więc przynajmniej rok z podanego okresu przypadł na czas oczekiwania na rozpoznanie skargi przez sąd administracyjny.

W sprawie zarzutu, iż odmówiono skarżącej pomocy należy zauważyć, iż w aktach administracyjnych znajdują się:

– wezwanie Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie z dnia [...] października 2008r. (doręczono stronie w dniu [...] października 2008r. – k.4 akt organu I instancji). W piśmie wezwano stronę do kontaktu z pracownikiem socjalnym w celu ustalenia terminu wywiadu środowiskowego. Podano przy tym dane personalne pracownika, dni i godziny przyjęć (k.3),

– zawiadomienie MOPR z [...] października 2008r. wydane w trybie art.10, 73 i 81 kpa, w którym podano dni i godziny urzędowania Ośrodka (k.5). Pismo doręczono stronie w dniu 19 listopada 2008r. (k.6).

Tak więc organ stworzył skarżącej warunki do przeprowadzenia wywiadu jak i do zapoznania się z materiałem dowodowym i złożenia stosownych oświadczeń.

Ponadto Sąd zwraca uwagę, iż zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, pomoc społeczna jest instytucją polityki państwa mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Instytucja ta wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka (art. 3 ust. 1 wyżej wymienionej ustawy), a jej zadaniem jest zapobieganie trudnym sytuacjom życiowym poprzez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz do ich integracji ze środowiskiem (art. 3 ust. 2 tej ustawy).

Art. 4 ustawy o pomocy społecznej nakłada na osoby i rodziny korzystające z pomocy społecznej obowiązek współdziałania w rozwiązywaniu trudnej sytuacji życiowej . Natomiast brak współdziałania osoby lub rodziny z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu trudnej sytuacji życiowej lub odmowa zawarcia kontraktu socjalnego może stanowić podstawę do odmowy przyznania świadczenia. (art. 11 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej). Stosownie do art. 108 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej w celu określenia sposobu współdziałania w rozwiązywaniu problemów osoby lub rodziny znajdującej się w trudnej sytuacji życiowej pracownik socjalny może zawrzeć kontrakt socjalny z tą osobą lub rodziną. Za kontrakt socjalny stosownie do art. 6 pkt 6 ustawy o pomocy społecznej uważa się pisemną umowę zawartą z osobą ubiegającą się o pomoc, określającą uprawnienia i zobowiązania stron umowy, w ramach wspólnie podejmowanych działań zmierzających do przezwyciężenia trudnej sytuacji życiowej osoby lub rodziny.

Wobec powyższego można stwierdzić, iż pomoc społeczna jest instytucją stosowaną wyjątkowo, w sytuacjach w których obywatel nie jest w stanie sam podołać okolicznościom życiowym. Przy czym prawo do świadczeń nie jest bezwarunkowe, ponieważ osoba lub rodzina ubiegająca się o jego przyznanie zobowiązana jest do wypełnienia określonych obowiązków wynikających z unormowań prawnych, a postępowanie prowadzone jest w oparciu o ustawę o pomocy społecznej i Kodeks postępowania administracyjnego.

Podstawą odmowy przyznania w niniejszej sprawie wnioskowanej pomocy stanowił m.in. art. 11 ust 2 ustawy o pomocy społecznej, zgodnie z którym brak współdziałania osoby lub rodziny z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu trudnej sytuacji życiowej, odmowa zawarcia kontraktu socjalnego, niedotrzymywanie jego postanowień, nieuzasadniona odmowa podjęcia zatrudnienia, innej pracy zarobkowej przez osobę bezrobotną lub wykonywania prac społecznie użytecznych, o których mowa w przepisach o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, lub nieuzasadniona odmowa podjęcia leczenia odwykowego w zakładzie lecznictwa odwykowego przez osobę uzależnioną mogą stanowić podstawę do odmowy przyznania świadczenia, uchylenia decyzji o przyznaniu świadczenia lub wstrzymania świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej.

Powyższy przepis jasno określa, że brak współdziałania, może stanowić podstawę do odmowy przyznania świadczenia. W ocenie Sądu organy obu instancji precyzyjnie przedstawiły w swoich decyzjach, powołując konkretne okoliczności, że skarżąca postępowaniem swoim uchybiła temu obowiązkowi.

Sąd pragnie wskazać również, że w wyroku z dnia 28 sierpnia 2007 r., sygn. akt. I OSK 1802/06 Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że przepisy art. 2 i 3 ustawy o pomocy społecznej stanowią, iż celem pomocy społecznej nie jest utrzymywanie na koszt podatnika osób i ich rodzin, które nie chcą podjąć trudu wyjścia z ciężkiej sytuacji materialnej. Dlatego osoby, które wnoszą o przyznanie im pieniędzy publicznych, mają obowiązek współdziałania z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu trudnej sytuacji rodziny pod rygorem odmowy przyznania świadczenia. Organy pomocy społecznej nie wyręczają obywatela z obowiązku utrzymywania się w trudnej życiowo sytuacji, ale wymagają od niego aktywności w pokonywaniu niepomyślności życiowych.

Organy pomocy społecznej są zobowiązane do współuczestnictwa w podejmowanych samodzielnie przez potrzebującego środkach zaradczych. Brak aktywności ze strony zainteresowanego pomocą uprawnia organ do powstrzymania się od udzielenia świadczenia.

W tych okolicznościach Sąd uznał, iż organy nie naruszyły ani przepisów procesowych, ani prawa materialnego i dlatego orzekł jak w sentencji na podstawie art.151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz.1270 ze zm.).

LS