Wyrok z dnia 1970-01-08 sygn. II CR 593/69

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt II CR 593/69

Wyrok z dnia 8 stycznia 1970 r.

Do dochodzenia roszczeń z tytułu gwarancji nie mają zastosowania terminy prekluzyjne z art. 568 k.c., przewidziane dla roszczeń kupującego z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy. Żaden bowiem przepis regulujący odpowiedzialność z tytułu gwarancji nie ustanawia terminu do dochodzenia tych roszczeń, jak również nie dopuszcza możliwości odpowiedniego stosowania terminów przewidzianych dla uprawnień z tytułu rękojmi.

Wobec braku przepisów szczególnych, do dochodzenia roszczeń wynikających z gwarancji mają zastosowanie ogólne terminy przedawnienia (art. 117 i nast. k.c.).

Przewodniczący: sędzia J. Ignatowicz. Sędziowie: B. Łubkowski (sprawozdawca), J. Przybylski.

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy z powództwa Józefa Z. przeciwko P.P. "Motozbyt" w K. i Powszechnej Kasie Oszczędności - Oddział Wojewódzki w K. z udziałem interwenienta ubocznego Centrali Handlu Zagranicznego Przemysłu Motoryzacyjnego "Motoimport" w W. o zapłatę, na skutek rewizji pozwanego "Motozbytu" od wyroku Sądu Wojewódzkiego w Krakowie z dnia 25 czerwca 1969 r.,

oddalił rewizję.

Uzasadnienie

W roku 1965 powód wygrał na książeczkę samochodową PKO samochód marki "Moskwicz" i w wyniku realizacji tej wygranej odebrał w dniu 9 sierpnia 1965 r. od pozwanego "Motozbytu" samochód osobowy marki "Moskwicz 403" Nr silnika 90707. Przy wydaniu samochodu wręczono powodowi książeczkę gwarancyjną, wystawioną przez pozwany "Motozbyt", a zapewniającą powodowi dokonywanie bezpłatnych napraw samochodu w okresie 6 miesięcy od daty wydania pojazdu bądź w czasie przebiegu do 10.000 km - w zależności od tego, który z tych warunków zostanie wcześniej spełniony.

W dniu 31 grudnia 1965 r. na skutek wady produkcyjnej mechanizmu kierowniczego doszło do wypadku, w czasie którego samochód powoda uległ całkowitemu zniszczeniu.

Powód w pozwie z dnia 14 września 1966 r. domagał się zasądzenia od pozwanego "Motozbytu" zwrotu równowartości samochodu w wysokości 115.000 zł, którą następnie - po otrzymaniu należności z ubezpieczenia auto casco - ograniczył w toku sporu do kwoty 69.300 zł. Również w toku procesu wezwano do udziału w sprawie po stronie pozwanej PKO-Oddział w K., a ponadto zgłosiła się w charakterze interwenienta ubocznego po stronie pozwanej Centrala Handlu Zagranicznego Przemysłu Motoryzacyjnego "Motoimport" w W.

Sąd Wojewódzki zasądził od pozwanego "Motozbytu" na rzecz powoda kwota 69.300 zł, umorzył postępowanie co do kwoty ograniczonej przez powoda oraz oddalił powództwo w stosunku do pozwanego PKO.

Sąd Wojewódzki ustalił, że samochód powoda miał wadę produkcyjną polegającą na nieprawidłowym zazębieniu trybów, co było przyczyną wypadku i zniszczenia samochodu, oraz że powód swe roszczenia z tytułu gwarancji zgłosił pozwanemu "Motozbytowi" - bezzwłocznie po powstaniu szkody. Sąd Wojewódzki uznał, że roszczenie powoda z tytułu rękojmi za wady fizyczne uległo prekluzji z art. 568 § 1 k.c. oraz że brak przesłanek do przypisania pozwanemu "Motozbytowi" odpowiedzialności z tytułu zaniedbania obowiązku należytego sprawdzenia stanu samochodu przy odbiorze go od importera. Sąd Wojewódzki nie dopatrzył się również związku przyczynowego między wadą samochodu a działaniem pozwanego PKO.

Natomiast Sąd Wojewódzki uznał, że pozwany "Motozbyt" odpowiada wobec powoda na podstawie przepisów art. 577-582 k.c. o gwarancji, gdyż wypadek spowodowany wadą produkcyjną samochodu nastąpił w okresie gwarancyjnym. Sąd ten miał wprawdzie na uwadze, że w ramach gwarancji nabywca rzeczy wadliwej może się domagać wymiany części uszkodzonych lub dostarczenia rzeczy wolnej od wad, uznał jednak, że roszczenie powoda o zwrot tylko części wartości zniszczonego samochodu jest uzasadnione z tej przyczyny, iż świadczenie tego roszczenia jest dla pozwanego świadczeniem mniejszym, niż przewidziane w przepisach o gwarancji.

Pozwany "Motozbyt" zarzucił w rewizji, że Sąd Wojewódzki naruszył art. 577 § 2 k.c. przez przyjęcie, iż nabywca rzeczy może skutecznie wykonywać swe uprawnienia z tytułu gwarancji wobec gwaranta po upływie okresu, na który gwarancja została udzielona, oraz że może, opierając się na wymienionym przepisie, dochodzić od gwaranta zwrotu ceny zakupu wadliwej rzeczy, przy czym skarżący wyraził pogląd, że powód może dochodzić swego roszczenia wobec pozwanego PKO na podstawie art. 413 § 2 i 414 k.c.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Nie ma istotnego znaczenia w niniejszej sprawie zagadnienie, czy ze względu na fakt wygrania przez powoda samochodu na książkę PKO stosunek łączący powoda z pozwanym "Motozbytem" jest stosunkiem bezpośrednim kupującego do sprzedawcy, czy też wynika on z umowy zawartej przez PKO z "Motozbytem" na rzecz osoby trzeciej wygrywającej samochód, czy też wreszcie mają do stosunku stron zastosowanie przepisy o przelewie praw. Sąd Wojewódzki bowiem, uwzględniając powództwo w stosunku do pozwanego "Motozbytu", prawidłowo przyjął, że odpowiedzialność tego pozwanego wobec powoda znajduje uzasadnienie w przepisach art. 577 i nast. k.c. o gwarancji.

W szczególności prawidłowe i nie kwestionowane przez skarżącego są ustalenia Sądu Wojewódzkiego, że przyczyną całkowitego zniszczenia samochodu powoda była wada konstrukcyjna mechanizmu kierowniczego, że zniszczenie samochodu, a tym samym ujawnienie wymienionej wady konstrukcyjnej nastąpiło w okresie gwarancji udzielonej powodowi przez pozwany "Motozbyt", jak również że powód dostarczył samochód do "miejsca" wskazanego w gwarancji i zażądał od pozwanego "Motozbytu" wykonania obowiązku wynikającego z gwarancji oraz że pozwany "Motozbyt" nie ustosunkował się do zgłoszonej w ramach gwarancji reklamacji powoda.

O zakresie praw i obowiązków wynikających z umowy gwarancyjnej decyduje treść umowy, z tym jednak zastrzeżeniem, że stosownie do art. 577 § 1 k.c., w wypadku gdy sprzedawca udzielił kupującemu na piśmie gwarancji co do jakości rzeczy sprzedanej, poczytuje się w razie wątpliwości, że sprzedawca jest obowiązany do usunięcia wad fizycznych rzeczy, jeżeli wady ujawniają się w ciągu terminu określonego w gwarancji.

Z treści pisemnej gwarancji udzielonej powodowi przez pozwany "Motozbyt" wynika, że zobowiązał się on wobec powoda do bezpłatnej naprawy bądź wymiany części, jeżeli zostanie stwierdzona wada konstrukcyjna, materiałowa lub produkcyjna, uniemożliwiająca użytkowanie pojazdu zgodnie z jego przeznaczeniem. Wprawdzie treść tej umowy nie zawiera wyraźnego obowiązku "Motozbytu" wymiany samochodu na inny samochód wolny od wad, jednakże fakt, że obowiązkiem gwaranta jest wymiana wszystkich zniszczonych (uszkodzonych) części pojazdu, pozwala na przyjęcie - choćby wobec budzącej w tej mierze wątpliwości co do treści tej umowy - że pozwany "Motozbyt" obowiązany jest w takim wypadku do dostarczenia innego, wolnego od wad samochodu.

Dochodzone przez powoda roszczenie o zapłatę części równowartości samochodu nie jest przewidziane ani w przepisach kodeksu cywilnego o gwarancji, ani w treści udzielonej przez pozwany Motozbyt gwarancji, jednakże Sąd Wojewódzki prawidłowo uznał, że świadczenie takie ze strony pozwanej jest świadczeniem mniejszym niż dostarczenie powodowi nowego samochodu. "Motozbyt" zresztą nie twierdził, że w razie uznania zasadności roszczenia gwarancyjnego powoda gotów byłby świadczyć powodowi nowy samochód i że nie godzi się na zapłatę części równowartości zniszczonego samochodu powoda.

Wbrew także poglądowi skarżącego, do dochodzenia roszczeń z tytułu gwarancji nie mają zastosowania terminy prekluzyjne z art. 568 k.c., przewidziane dla roszczeń kupującego z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy. Żaden bowiem przepis regulujący odpowiedzialność z tytułu gwarancji nie ustanawia terminu do dochodzenia tych roszczeń, jak również nie dopuszcza możliwości odpowiedniego stosowania terminów prekluzyjnych przewidzianych dla uprawnień z tytułu rękojmi. Przepisy dotyczące gwarancji przewidują jedynie terminy prekluzyjne do ujawnienia się wady rzeczy (art. 577 k.c.) oraz w pewnych wypadkach przedłużają termin prekluzyjny do wykonania uprawnień z tytułu rękojmi stanowiąc (art. 581 § 3 k.c.), że termin ten nie może się skończyć wcześniej niż po trzech miesiącach po upływie terminu gwarancji. W art. 581 § 2 k.c. przedłużony nadto został termin gwarancji o czas, w ciągu którego kupujący wskutek wady rzeczy sprzedanej nie mógł z niej korzystać.

Wobec braku przepisów szczególnych, do dochodzenia roszczeń wynikających z gwarancji mają zastosowanie ogólne terminy przedawnienia (art. 117 i nast. k.c.).

Z tych względów Sąd Najwyższy z mocy art. 387 k.p.c. oddalił rewizję i na podstawie art. 98 k.p.c. przyznał powodowi od pozwanego "Motozbytu" zwrot kosztów postępowania rewizyjnego.

OSNC 1970 r., Nr 10, poz. 187