Wyrok z dnia 2011-07-29 sygn. II SA/Łd 559/11

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – Wydział II w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Sławomir Wojciechowski (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Arkadiusz Blewązka, Sędzia NSA Anna Stępień, Protokolant asystent sędziego Anna Dębowska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 lipca 2011 r. sprawy ze skargi P.Z. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. z dnia [...]. nr [...] w przedmiocie zasiłku stałego - uchyla zaskarżoną decyzję.

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...]r. Prezydent Miasta Ł. na podstawie art. 104, art. 108 §1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. Nr 98, poz. 1071), art. 7 pkt 5, art. 8 ust. 1 pkt 1, art. 37 ust. 1 pkt 1, ust.2 pkt1, ust.3, art. 99, art. 110 ust.1,7,8 ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2009r., Nr 175, poz. 1362 ze zm.), art. 139 ust.1 pkt 8 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. Nr 153, poz. 1227), §1 rozporządzenia RM z dnia 29 lipca 2009r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot pieniężnych z pomocy społecznej (Dz.U. Nr 127, poz. 1055) i art. 66 ust. 1 pkt 26 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych z dnia 27 sierpnia 2004r. (Dz.U. Nr 164, poz. 1027 ze zm.) przyznał P.Z. świadczenie z pomocy społecznej w formie zasiłku stałego od dnia 1 października 2010r. do dnia 30 września 2013r. w wysokości 440 zł miesięcznie oraz składki zdrowotnej na czas trwania świadczenia według ogólnie obowiązujących zasad.

W uzasadnieniu Prezydent wskazał, iż wnioskodawca jest osobą samotnie gospodarującą, całkowicie niezdolną do pracy, jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, który aktualnie wynosi 477 zł i ustalenia w tym zakresie uzasadniają przyznanie wnioskowanego świadczenia..

W odwołaniu od powyższej decyzji P. Z. wniósł o zmianę decyzji i przyznanie zasiłku na okres od dnia 1 września 2010r. zgodnie z art. 24 ust.3a ustawy o świadczeniach rodzinnych. Uzasadniając odwołujący wyjaśnił, iż ważność poprzedniego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności z dnia [...]r. upłynęła z dniem [...]r., a orzeczenie z dnia [...]r. określa kontynuację poprzedniego od dnia [...]r.

Decyzją z dnia [...]r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Ł. na podstawie art. 138 §1 pkt 1 ustawy Kodeks postępowania administracyjnego utrzymało w mocy decyzję organu I instancji.

Wskazując na zasadność utrzymanej w mocy decyzji organu I instancji Kolegium przytoczyło brzmienie przepisów stanowiących podstawę wydanej decyzji i przypomniał stan faktyczny ustalony w sprawie. Podkreślił, iż ustawodawca wyraźnie określił przesłanki, od których uzależnione jest przyznanie zasiłku stałego, co za tym nie ma miejsca na dowolność czy działanie w ramach uznania administracyjnego. Kolegium zauważyło, iż wprawdzie uzasadnienie organu I instancji jest lakoniczne i nie zawiera sposobu wyliczenia zasiłku niemniej jednak organ ten zasadnie orzekł o przyznaniu wnioskowanego świadczenia z pomocy społecznej, gdyż niewątpliwie wnioskodawca spełnił wszystkie przesłanki i przyznanie pomocy jest w pełni zasadne.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi P.Z. powtórzył argumentację odwołania, podkreślając, iż wnosi o przyznanie zasiłku stałego począwszy od września 2010 roku, ponieważ aktualne orzeczenie o niepełnosprawności z dnia [...]r. określa, iż niepełnosprawność istnieje od [...]r. Skarżący zauważył, iż organ odwoławczy przeprowadził wykładnię prawną przyznawania zasiłków, jednakże nie precyzuje przyczyn nie przyznania zasiłku od września 2010 roku.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Ł. wywodząc jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji wniosło o oddalenie skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

skarga zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. nr 153, poz. 1269 ze zm.) i art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz. 1270 ze zm.) - dalej jako p.p.s.a., sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę działalności administracji publicznej. Kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. W rozumieniu powyższych przepisów, sąd administracyjny bada legalność, czyli innymi słowy zgodność zaskarżonego aktu administracyjnego z obowiązującymi w dacie jego podjęcia przepisami prawa materialnego, określającymi prawa i obowiązki stron oraz z przepisami proceduralnymi, normującymi zasady postępowania przed organami administracji publicznej. Natomiast stosownie do art. 145 § 1 pkt 1 p.p.s.a., uwzględnienie przez sąd administracyjny skargi i uchylenie zaskarżonej decyzji lub postanowienia następuje wówczas, gdy sąd stwierdzi: naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy ( lit. a ), naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego ( lit. b ), albo inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy ( lit. c ).

Zaś na mocy art. 135 p.p.s.a. Sąd stosuje przewidziane ustawą środki w celu usunięcia naruszenia prawa w stosunku do aktów lub czynności wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach prowadzonych w granicach sprawy, której dotyczy skarga, jeżeli jest to niezbędne dla końcowego jej załatwienia.

W następstwie rozpoznania skargi wniesionej w niniejszej sprawie, nie będąc ograniczonym zarzutami i wnioskami skargi oraz przywołaną podstawą prawną (art. 134 § 1 p.p.s.a.) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi dopatrzył się w zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji organu I instancji tego rodzaju uchybień, które obligowały Sąd do wyeliminowania z obrotu prawnego decyzji drugiej instancji.

Zasiłek stały, o którym mowa w art. 36 pkt 1 lit. a i art. 37 ustawy o pomocy społecznej jest świadczeniem wypłacanym okresowo (miesięcznie), a jednym z jego celów, mając na uwadze przepisy tej ustawy i Konstytucji RP, jest zapewnienie osobie niepełnosprawnej, niezdolnej do pracy, bieżącej egzystencji. Celu tego w zakresie początkowego terminu przyznania i wypłacania zasiłku stałego nie spełnia w istocie art. 106 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej w sytuacji przedłużającego się postępowania w sprawie o ustalenie stopnia niepełnosprawności

Z akt sprawy wynika ponad wszelką wątpliwość, iż ważność poprzedniego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności z dnia [...]r. upłynęła z dniem [...]r. Orzeczenie z dnia [...]r. Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Województwie [...], które uchyliło zaskarżone, niekorzystne dla P. Z. orzeczenie z dnia [...]r. zaliczyło skarżącego ponownie do znacznego stopnia niepełnosprawności określając kontynuację poprzedniego orzeczenia od dnia [...]. a istnienie niepełnosprawności od 2005 roku.

Skutkiem powyższego orzeczenia była kontynuacja ustalonego znacznego stopnia niepełnosprawności. Fakt ten ma podstawowe znaczenie dla sprawy, zwłaszcza, że istota sporu sprowadzała się do rozstrzygnięcia od kiedy winien zostać przyznany stronie zasiłek stały, czy od daty, którą określił organ, przyznając świadczenie od 1 października 2010 r., czy też wstecznie, jak wnosi o to strona od 1 września 2010 r.

Zasadą jest, że przyznanie świadczenia z pomocy społecznej następuje począwszy od miesiąca w którym został złożony wniosek wraz z wymaganą dokumentacją, jak wynika to z przepisu art. 106 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej.

Z ugruntowanego jednak orzecznictwa sądów administracyjnych, a w szczególności wyroku NSA z 11.04.2006 r., sygn. I OSK 743/05, wynika, jednoznacznie że "w sprawie o kontynuację zasiłku stałego, w której kolejne orzeczenie o niepełnosprawności zostało przez uprawnione organy wydane z opóźnieniem wskutek okoliczności, za które strona nie ponosi odpowiedzialności, nie ma zastosowania przepis określający początek przyznania i wypłacania zasiłku, uzależniając go od daty złożenia wniosku", (por. też wyroki: - WSA w Poznaniu z 14.11.2007 r., sygn. V SA/Po 325/07, - WSA we Wrocławiu z 10.01.2008 r., sygn. IV SA/Wr 493/07, - WSA w Rzeszowie z 31.01.2008 r., sygn. II SA/Rz 713/07, - WSA w Gliwicach z 21.02.2008 r., sygn. IV SA/GL. 732/07, oraz – WSA w Poznaniu z 13.03.2008 r., sygn. IV SA/Po 839/07 i WSA w Bydgoszczy z dnia 22 października 2008 r. sygn. akt II SA/Bd 613/08).

Wyrok ten odnosił się do dawnego art. 43 ust. 6 poprzedniej ustawy o pomocy społecznej z 29.11.1990 r., którego treść jest zgodna z treścią normy art. 106 ust. 3 aktualnie obowiązującej ustawy.

Wskazane porównania prowadzą też do wniosku, że orzecznictwo dotyczące art. 43 ust. 6 poprzedniej ustawy o pomocy społecznej jest aktualne na tle art. 106 ust. 3 obecnej ustawy z 2004 r.

W niniejszej sprawie trudno przypisać stronie winę, tak za opóźnienie w dostarczeniu orzeczenia z ustalonym prawidłowo stopniem niepełnosprawności, jak i za wcześniejsze błędne orzeczenia zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności. Wniosek o kontynuację orzeczenia o niepełnosprawności P.Z. złożył [...]r. Istniały więc wszelkie podstawy do załatwienia sprawy w terminie 1 miesiąca, bądź jak to miało miejsce w miesiącu wrześniu 2010 r., ale od razu w sposób właściwy odpowiadający treści wydanego orzeczenia po odwołaniu z [...]r.

W konsekwencji w rozpoznawanej sprawie i przy uwzględnieniu stanu zdrowia skarżącego należało przyjąć istnienie ciągłości świadczenia, niezależnie od daty złożenia kolejnego wniosku o jego przyznanie z kompletną dokumentacją medyczną.

Cytowane stanowisko wypływające z powołanych wyroków sądów administracyjnych, które w pełni podziela skład orzekający w niniejszej sprawie pozostaje też w zgodzie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 października 2007 r. ( P 28/07, OTK A 9/07/106) Trybunał Konstytucyjny orzekł, że: art. 24 ust. 2 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych w zakresie, w jakim stanowi, że w wypadku wniosku o przyznanie zasiłku pielęgnacyjnego osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 lat, legitymującej się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności uzyskanym w wyniku rozpoznania przez wojewódzki zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności jej odwołania od orzeczenia powiatowego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności, prawo do świadczeń rodzinnych ustala się, począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek, jest niezgodny z art. 2 w zw. z art. 69 Konstytucji RP.

Trzeba zauważyć, że na gruncie przepisów ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej oraz ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, obowiązują podobne zasady przyznawania świadczeń związanych z niepełnosprawnością (art. 16 i 24 ust. 2 uśr oraz odpowiednio art. 37 i 106 ust. 3 ups), albowiem jednym z warunków ich uzyskania jest ustalenie niepełnosprawności przez odpowiedni organ w odrębnym postępowaniu.

W uzasadnieniu powołanego wyroku TK stwierdził, że "niedopuszczalne jest, by ryzyko nieprawidłowego działania administracyjnego (w postaci nieterminowości, wadliwego, bądź błędnego dokonania oceny niepełnosprawności) było przerzucone na osobę ubiegającą się o zasiłek (pielęgnacyjny)".

Pod koniec rozważań zamieszczonych w uzasadnieniu tego wyroku Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że sądy orzekając w sprawach innych zasiłków dokonają stosownej wykładni tego przepisu, wykorzystując art. 8 Konstytucji.

Jeśli tej wypowiedzi nie ograniczać jedynie do grupy zasiłków wymienionych w tezie wyroku wówczas przybędzie kolejny argument na rzecz rozstrzygnięcia Sądu wynikającego z niniejszego wyroku.

Mając powyższe na uwadze i zważywszy, że do końcowego załatwienia sprawy zgodnie z poglądami wyrażonymi w niniejszym uzasadnieniu wystarczające jest uchylenie jedynie zaskarżonej decyzji wobec zgromadzenia materiału dowodowego, Sąd na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a. p.p.s.a. orzekł jak w sentencji wyroku.

Z uwagi na treść uchylonego rozstrzygnięcia, które co do zasady było korzystne dla skarżącego, pomijając jedynie jeden okres zasiłkowy, Sąd nie znalazł podstaw do zastosowania treści przepisu art. 152 wymienionej wyżej ustawy.

Ar