Wyrok z dnia 1969-09-18 sygn. II CR 308/69

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt II CR 308/69

Wyrok z dnia 18 września 1969 r.

Zarówno wyrok uniewinniający jak i postanowienie o umorzeniu śledztwa są dokumentami urzędowymi w rozumieniu art. 244 k.p.c. Przepis art. 252 k.p.c. nie wyłącza możliwości zwalczania prawdziwości dokumentu urzędowego, a jedynie reguluje zagadnienie ciężaru dowodu przy obalaniu domniemania, z którego korzystają dokumenty urzędowe, o jakich mowa w art. 244 k.p.c. Ta strona, która zaprzecza prawdziwości dokumentu urzędowego, powinna to udowodnić.

Przewodniczący: sędzia W. Bryl (sprawozdawca). Sędziowie: Z. Trybulski, Z. Wasilkowska.

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy z powództwa Walentyny M., Czesława M. oraz małoletnich Alicji M. i Tadeusza M. przeciwko Skarbowi Państwa - Dowództwu Okręgu Wojskowego w W. o odszkodowanie wypadkowe, na skutek rewizji powodów od wyroku Sądu Wojewódzkiego we Wrocławiu z dnia 8 kwietnia 1969 r.,

uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi Wojewódzkiemu we Wrocławiu do ponownego rozpoznania.

Uzasadnienie

Powodowie domagali się zasądzenia od pozwanego kwoty 48.000 zł tytułem zadośćuczynienia za śmierć ich syna i brata oraz renty w wysokości po 250 zł miesięcznie dla każdego z powodów. Uzasadniając swe żądanie, powodowie podali, że zmarły ich syn i brat został w czasie służby wojskowej raniony na poligonie w nogę, w wyniku czego zmarł. Zmarły przed powołaniem go do służby wojskowej pracował w charakterze kierowcy i zarabiał 2.000 zł miesięcznie, które całkowicie przeznaczał na utrzymanie powodów.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa.

Sąd Wojewódzki we Wrocławiu wyrokiem z dnia 8.IV.1969 r. II C 125/69 oddalił powództwo i nie obciążył powodów kosztami procesu. Sąd ustalił, że syn i brat powodów Włodzimierz M. został powołany do wojska w dniu 26.IV.1966 r. i wcielony do jednostki wojskowej w N. Podczas odbywania służby Włodzimierz M. zachorował na anginę w dniu 12.V.1966 r. i został przyjęty do izby chorych, w której przebywał do dnia 16.V.1966 r. Ze względu na złe samopoczucie, został on ponownie przyjęty do izby chorych dnia 26.V.1966 r. z rozpoznaniem "choroba przeziębieniowa". Ponieważ u chorego wystąpiło zabarwienie białkówek i powiększenie wątroby, został on skierowany do Wojskowego Szpitala Okręgowego w N. W szpitalu tym Włodzimierz M. przebywał od dnia 31.V.1966 r. do dnia 15 czerwca 1966 r., tj. do dnia zgonu. W szpitalu stwierdzono u niego białaczkę i żółtaczkę. Mimo intensywnego leczenia Włodzimierz M. zmarł na skutek niewydolności krążenia.

Twierdzenie powodów, jakoby syn ich i brat został ranny w nogę i w związku z tym zmarł, uznał Sąd Wojewódzki za nieprawdziwe, a list Włodzimierza M. pisany ze szpitala do powodów z dnia 1.VI.1966 r., w którym informuje powodów o przyczynach, jakie się złożyły na skierowanie go do szpitala - za wytwór fantazji.

Wyrok Sądu Wojewódzkiego zaskarżyli powodowie rewizją z powodu:

1) niewyjaśnienia wszystkich okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy a dotyczących przyczyn zgonu Włodzimierza M. i odmowy przeprowadzenia dowodów zaofiarowanych przez powodów dla udowodnienia twierdzeń pozwu;

2) istotnych uchybień procesowych mogących mieć wpływ na treść wyroku, a w szczególności naruszenia art. 11 k.p.c. przez nadanie orzeczeniu o umorzeniu postępowania karnego w sprawie przyczyn zgonu Włodzimierza M. rangi dokumentu nie podlegającego wzruszeniu

i domagali się uchylenia zaskarżonego wyroku w części oddalającej powództwo oraz przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Trafnie zarzucają powodowie w rewizji, że Sąd Wojewódzki z obrazą art. 11 k.p.c. uznał się za związanego wynikami przeprowadzonego śledztwa przez prokuraturę Okręgu Wojskowego w N. Stosownie bowiem do treści art. 11 k.p.c. sąd w postępowaniu cywilnym jest związany ustaleniami wydanego w postępowaniu karnym wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa. Nie mają natomiast mocy wiążącej w postępowaniu cywilnym zarówno inne ustalenia wyroku lub postanowienia wydane w postępowaniu karnym, jak i wszelkie inne ustalenia wyroku skazującego poza ustaleniami co do popełnienia przestępstwa. Zarówno wyrok uniewinniający jak i postanowienie o umorzeniu śledztwa są dokumentami w rozumieniu art. 244 k.p.c., ale ich moc dowodową powinien sąd cywilny ocenić według swego uznania - podobnie jak każdy inny dowód. Przepis art. 252 k.p.c. nie wyłącza możliwości zwalczania prawdziwości dokumentu urzędowego, a jedynie reguluje zagadnienie ciężaru dowodu przy obalaniu domniemania, z którego korzystają dokumenty urzędowe, o jakich mowa w art. 244 k.p.c. Ta strona bowiem, która zaprzecza prawdziwości dokumentu urzędowego albo twierdzi, że zawarte w nim oświadczenia organu, od którego dokument pochodzi, są niezgodne z prawdą, powinna te okoliczności udowodnić. Odmienne stanowisko zajęte przez Sąd Wojewódzki w omawianej wyżej kwestii narusza wymienione przepisy prawne.

Podnieść dalej należy, że Sąd Wojewódzki z naruszeniem art. 217, 227 i 316 k.p.c. nie dopuścił dowodów zaofiarowanych przez skarżących, a w szczególności dowodu ze świadków Franciszka K. i Feliksa K., którzy mieli odwiedzić zmarłego przed jego śmiercią w szpitalu i uzyskali informacje, że jego zraniona noga jest dotknięta gangreną. Zgodnie bowiem z ustalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego pominięcie dowodu wobec dostatecznego wyjaśnienia okoliczności spornych dopuszczalne jest tylko wówczas, gdy okoliczności, na które dowód został powołany, są wyjaśnione z takim wynikiem, który jest zgodny z twierdzeniami strony powołującej dowód. Tylko więc w takim wypadku prowadzenie dalszych dowodów jest zbędne, skoro zmierzają one do tego samego rezultatu, który już został osiągnięty (por. np. orzecz. SN z dnia 3.X.1950 r. C 223/50 - OSN 1951, poz. 72, i inne).

Uchybienie powyższe również mogło mieć wpływ na treść wyroku. W razie bowiem potwierdzenia przez dowody zaofiarowane przez powodów ich tezy, że przyczyną śmierci ich syna i brata było wadliwe leczenie odniesionej przez niego rany nogi, Sąd Wojewódzki mógłby dojść do odmiennej oceny dowodów, na których oparł zaskarżony wyrok.

Z wyżej wskazanych przyczyn zaskarżony wyrok ulega uchyleniu a sprawa przekazaniu Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania (art. 388 § 1 k.p.c.).

OSNC 1970 r., Nr 7-8, poz. 130