Wyrok z dnia 2011-09-22 sygn. III SA/Kr 1316/10

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Krystyna Kutzner (spr.) Sędziowie WSA Maria Zawadzka NSA Grażyna Danielec Protokolant Honorata Kuźmicka-Wełna po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 września 2011 r. sprawy ze skarg Prokuratora Apelacyjnego na postanowienia Dyrektora Izby Skarbowej z dnia 12 lipca 2010 r. nr [...] z dnia 12 lipca 2010 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania organu pierwszej instancji uchyla zaskarżone postanowienia

Uzasadnienie

Prokurator Prokuratury Okręgowej delegowany do Prokuratury Apelacyjnej wydał dwa postanowienia o zabezpieczeniu majątkowym na mieniu W. J. tj. :

1. w dniu [...] 2009 r. poprzez zajęcie ruchomości w postaci samochodu osobowego m-ki Opel Vectra o nr rej. [...] nr [...]

- do kwoty 12.100 zł - na poczet orzeczenia środka karnego przepadku korzyści osiągniętych z przestępstwa ,

2. w dniu [...] 2010r poprzez obciążenie hipoteką przymusową z jednoczesnym zakazem jej zbywania i obciążania - lokalu mieszkalnego o pow.46,80 m2 , położonego w A przy ul. C wraz z przynależną piwnicą oraz udziału w wysokości 5417/291926 części w częściach wspólnych budynku oraz w prawie własności działki ewidencyjnej nr [...], dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą nr [...], na której stoi budynek, stanowiących na zasadach wspólności ustawowej małżeńskiej własność M. i W. J.

- na rzecz Skarbu Państwa tj. Prokuratury Apelacyjnej do kwoty 50.000 zł na poczet orzeczenia kary grzywny oraz obowiązku uiszczenia należności publicznoprawnych uszczuplonych popełnionym czynem zabronionym.

Wyżej wymienione postanowienia wraz z sądowymi klauzulami wykonalności 17 lutego 2010r zostały przesłane Naczelnikowi Urzędu Skarbowego do wykonania – w trybie art. 155 a ustawy z dnia 17 czerwca 1966r o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2002 r Nr 110, poz.984 ze zm.) oraz art.195a kkw w zw. z art.187 kkw oraz art.179 § 2 kks w zw. z art.180 § 1 kks .

Urząd skarbowy jako organ egzekucyjny dokonał zajęcia ww. pojazdu oraz wystąpił do Sądu Rejonowego – Wydział Ksiąg Wieczystych z wnioskiem o wpis hipoteki przymusowej na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratury Apelacyjnej ww. nieruchomości objętej postanowieniem z dnia [...] 2010r.

Pismami z dnia 2 marca 2010 r. skierowanymi do Naczelnika Urzędu Skarbowego, małżonka zobowiązanego – M. J. - działając na podstawie art. 292 § 2 kpk w zw. z art. 7431 § 2 kpc – sprzeciwiła się wykonaniu przedmiotowych postanowień zarzucając, że tytuły zabezpieczenia zostały wystawione jedynie przeciwko W. J., a zajęta nieruchomość oraz ruchomość wchodzą w skład majątku wspólnego małżonków.

Naczelnik Urzędu Skarbowego przekazał ww. sprzeciwy do załatwienia Prokuraturze Apelacyjnej, jednak w ocenie Prokuratora , mimo iż z treści pisma M. J. wynikało, że ww. sprzeciwy zostały złożone na podstawie art. 292 § 2 kpk w zw. z art. 743 § 2 kpc, to jednak z uwagi na to, że postępowanie zabezpieczające w tych przypadkach prowadzone jest na podstawie przepisów ww. ustawy z dnia 17 czerwca 1966r o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, złożone sprzeciwy należy rozpatrzyć jako wnioski o wyłącznie spod egzekucji prowadzonej w trybie powyższej ustawy.

W związku z powyższym pisma M. J. zostały przesłane celem rozpoznania według właściwości Naczelnikowi Urzędu Skarbowego.

Naczelnik Urzędu Skarbowego, działając na podstawie art. 38 , art. 40 w zw.z art.166 b ww. ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, w dniu [...] 2010r. wydał dwa postanowienia, którymi odmówił wyłączenia spod zajęcia zabezpieczającego ww. pojazdu oraz przedmiotowych nieruchomości , z uwagi na fakt, że jako małżonce zobowiązanego , M. J. nie przysługuje prawo do wystąpienia z żądaniem o wyłączenie spod zajęcia zabezpieczającego.

Na powyższe postanowienie M. J. złożyła zażalenie do Dyrektora Izby Skarbowej wnosząc o uchylenie w całości zaskarżonych postanowień i przekazanie spraw organowi I instancji do ponownego rozpoznania, ze względu na to , że rozpoznanie złożonych sprzeciwów powinno nastąpić w trybie art. 7431 § 1 kpc.

Dyrektor Izby Skarbowej, działając na podstawie :

- art. 138 § 1 pkt. 2 w zw.z art. 144 Kodeksu postępowania administracyjnego ,

- art. 18 ww. ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji postanowieniami z dnia 12 lipca 2010 r. :

- nr [...] dotyczącego nieruchomości

- nr [...] dotyczącego ruchomości

uchylił zaskarżone postanowienia Naczelnika Urzędu Skarbowego i umorzył postępowania organu pierwszej instancji w sprawie odmowy zwolnienia spod zajęcia ruchomości oraz nieruchomości stanowiących współwłasność M. i W. J.

W uzasadnieniu ww. postanowień organ podniósł , że zgodnie z art. 7431 § 1 kpc postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia wydane przeciwko osobie pozostającej w związku małżeńskim stanowi podstawę do podjęcia

czynności związanych z wykonaniem zabezpieczenia na mieniu wchodzącym w skład majątku wspólnego i celem tej regulacji było zapewnienie większej skuteczności udzielonego przez prokuratora zabezpieczenia, poprzez umożliwienie organowi wykonującemu zabezpieczenie podjęcie stosownych czynności także na majątku wspólnym. Podjęcie takich czynności nie wymaga uzyskiwania przez uprawnionego klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi zobowiązanego. Formą ochrony interesów małżonka jest sprzeciw zgłoszony

przeciwko wykonaniu postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia na składnikach majątku wspólnego. Organ egzekucyjny niezwłocznie zawiadamia wówczas o sprzeciwie uprawnionego, który w terminie dwóch tygodni od dnia zawiadomienia może wystąpić o nadanie klauzuli wykonalności wobec małżonka zobowiązanego, a jeżeli tego nie uczyni lub wniosek zostanie oddalony, zabezpieczenie

upada.

Dyrektor Izby Skarbowej stwierdził , że organ wykonujący zabezpieczenie nie jest uprawniony do rozpoznania sprzeciwu, może on jedynie ocenić spełnienie wymogów formalnych oraz terminowość złożenia sprzeciwu.

Ponadto Dyrektor Izby Skarbowej podniósł, że Naczelnik Urzędu Skarbowego rozpatrzył sprzeciw M. J. kwalifikując go niesłusznie jako żądanie wyłączenia spod zajęcia zabezpieczającego, w sytuacji, gdy organ administracji publicznej jest związany wyraźnym żądaniem strony i nie jest uprawniony do zmiany jego kwalifikacji z urzędu, wbrew intencji osoby wnoszącej podanie. W razie wątpliwości co do treści żądania organ ten powinien zwrócić się do strony o zajęcie jednoznacznego stanowiska.

W przedmiotowej sprawie żądanie strony zostało precyzyjnie

sformułowane jako sprzeciw oparty o art. 7431 § 1 kpc , dlatego zaskarżone postanowienia należało uchylić , a postępowanie będące wynikiem nieuprawnionej kwalifikacji – umorzyć .

Na powyższe postanowieni wpłynęły skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, złożone przez Prokuratora Apelacyjnego działającego na podstawie art. 8, art. 50 § 1, art. 52 § 1 i art. 53 § 3 w zw. z art. 3 § 1 i § 2 pkt. 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. ).

W ocenie Prokuratora zaskarżone postanowienia są wadliwe, gdyż naruszają przepisy postępowania, które miały istotny wpływ na wynik sprawy, a mianowicie:

1. art. 38 ww. ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji , poprzez jego niezastosowanie i uznanie, że pisma M. J. stanowiły sprzeciw w trybie art. 292 § 2 kpk w zw. z art. 743 1 § 2 kpc w sytuacji, gdy ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji nie przewiduje takiego środka zaskarżenia,

2. art. 138 § 1 pkt 2 k.p.a. w zw. z art. 144 k.p.a. i w związku z art. 105 k.p.a., które miało istotny wpływ na treść rozstrzygnięcia, poprzez nie wskazanie w podstawie postanowienia art. 105 kpa oraz uznanie, że w przedmiotowej sprawie zachodziła konieczność uchylenia zaskarżonych postanowień Naczelnika Urzędu Skarbowego i umorzenia postępowania organu pierwszej instancji, pomimo tego, że zachodziły podstawy do uchylenia postanowienia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania przez Naczelnika Urzędu Skarbowego.

Wskazując na powyższe, Prokurator wniósł o uchylenie zaskarżonych postanowień w całości na podstawie art. 145 § 1 pkt. 1 lit. c) ww. ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi

W uzasadnieniu skarg Prokurator podniósł , że pomimo iż z treści pism M. J. wynikało, że są to sprzeciwy złożone na podstawie art. 292 § 2 kpk w zw. z art. 7431 § 2 kpc, to jednak z uwagi na to, że postępowanie zabezpieczające w tym przypadku prowadzi urząd skarbowy, to również treść wniosku M. J. należało interpretować na podstawie przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji - jako wniosek o wyłącznie spod egzekucji .

Prokurator nie zgodził się ze stanowiskiem Dyrektora Izby Skarbowej, zgodnie z którym żądanie strony sformułowane jako sprzeciw należało rozpoznać w trybie art. 7431 § 1 kpc.

Zgodnie z Kodeksem karnym wykonawczym zabezpieczenie, o którym decydują sąd lub prokurator (art. 293 k.p.k.), wykonywane jest co do zasady wedle przepisów Kodeksu postępowania cywilnego (art. 25 k.k.w.).

Natomiast z art. 27 kkw wynika , że egzekucję środka karnego przepadku oraz nawiązki na rzecz Skarbu Państwa prowadzi urząd skarbowy według przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, jeżeli niniejsza ustawa nie stanowi inaczej.

Także na gruncie Kodeksu karnego skarbowego zgodnie z art. 179 § 2, organem wykonującym zabezpieczenie majątkowe jest urząd skarbowy, chyba że kodeks stanowi inaczej (art. 179 § 2 kks).

Przy zabezpieczaniu przepadku przedmiotów lub korzyści oraz ściągnięciu ich równowartości pieniężnej albo uszczuplonej należności publicznoprawnej, urząd skarbowy stosuje przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, a nie normy Kodeksu postępowania cywilnego (art. 180 § 1 k.k.s. i art. 27 k.k.w.).

W związku z powyższym to urząd skarbowy, a nie organ sądowy, jest legitymowany do dokonywania zabezpieczenia i prowadzenia egzekucji w takich przypadkach. Właściwy jest administracyjny organ egzekucyjny i taki też jest tryb postępowania .

W dalszej części uzasadnienia skargi Prokurator podniósł, iż w orzecznictwie sądów administracyjnych oraz w doktrynie prawa administracyjnego konsekwentnie prezentowane jest stanowisko, według którego o charakterze danej czynności procesowej decyduje nie nazwa, czy forma podania, lecz wyłącznie jego treść oraz intencja wnioskodawcy. Jeżeli istniały wątpliwości co do treści pisma i intencji M. J., w ocenie Prokuratora , powinny być one usunięte przez zażądanie przez organ odwoławczy - na podstawie art. 50 § 1 k.p.a. - od wnioskodawcy stosownych wyjaśnień.

Odnosząc się do kolejnego zarzutu skargi , Prokurator podniósł, iż art. 138 § 1 pkt. 2 kpa nie określa przesłanek wydania decyzji o uchyleniu zaskarżonego orzeczenia i umorzeniu postępowania w pierwszej instancji, dlatego należy przyjąć, że w tym zakresie mają zastosowanie przepisy o postępowaniu przed organem pierwszej instancji (art. 140), czyli przepis art. 105. Oznacza to , że organ odwoławczy może wydać taką decyzję tylko wówczas, gdy postępowanie pierwszoinstancyjne stało się bezprzedmiotowe.

Jeżeli natomiast organ odwoławczy ustalił, że postępowanie pierwszoinstancyjne było prowadzone w sprawie innej niż wskazana w treści żądania strony, to powinien na podstawie art. 138 § 2 k.p.a. uchylić zaskarżoną decyzję i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia.

W ocenie Prokuratora, w rozpatrywanej sprawie organ zażaleniowy uznając, że niedopuszczalne było zakwalifikowanie przez organ I Instancji sprzeciwu M. J., bez wezwania jej do sprecyzowania pisma, jako wniosku o wyłączenie spod zajęcia zabezpieczającego powinien ograniczyć rozstrzygnięcie jedynie do uchylenia postanowienia organu pierwszej instancji i w ten sposób doprowadzić do jego wycofania z obrotu prawnego. Natomiast umorzenie postępowania pierwszej instancji – w ocenie Prokuratora - było w tej sprawie niedopuszczalne.

Zastosowanie więc w orzeczeniu przepisu art. 138 § 1 pkt. 2 in fine kpa nastąpić musi zawsze w powiązaniu z art. 105 k.p.a., zaś w niniejszej sprawie Dyrektor Izby Skarbowej nie powołał tego przepisu.

W niniejszej sprawie, M. J. w złożonym zażaleniu wniosła o uchylenie w całości zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy organowi I instancji do ponownego rozpoznania. Pomimo uchylenia postanowienia organu I instancji, zdaniem Prokuratora, wniosek M. J. nie stracił swej aktualności i nie został rozstrzygnięty co do istoty, a zatem postępowanie w sprawie nie stało się bezprzedmiotowe.

W ocenie Prokuratora , nie zaistniały przesłanki pozwalające na umorzenie przez Dyrektora Izby Skarbowej postępowania pierwszej instancji w trybie art. 138 § 1 pkt 2 k.p.a. w zw. z art. 144 k.p.a.

Prokurator stwierdził , że w niniejszej sprawie organ I instancji, tj. Naczelnik Urzędu Skarbowego słusznie zakwalifikował pisma M. J. jako wnioski o wyłączenie spod zajęcia zabezpieczającego na podstawie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji , która to ustawa nie przewiduje środka zaskarżenia , jakim jest sprzeciw.

Pisma małżonki W. J., nie można uznać za sprzeciw złożony w trybie Kodeksu postępowania cywilnego z tego względu, że przepis art. 7431 § 2 kpc nie dotyczy przypadku, gdy postanowienie o zabezpieczeniu zostało wydane przeciwko tylko jednemu z małżonków, a zgodnie z przepisami materialno-prawnymi , drugi z małżonków nie ponosi odpowiedzialności za jego zobowiązanie. Chodzi w tym przepisie o przypadki unormowane w art.41 § 2 i 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego np. zobowiązania zaciągnięte bez zgody małżonka.

Dyrektor Izby Skarbowej pominął istotną dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczność, że wierzytelność Skarbu Państwa wobec dłużnika W. J. nie wynikała z czynności cywilnoprawnej, a z tytułu popełnienia czynu zabronionego stanowiącego przedmiot postępowania w sprawie [...].

W ocenie Prokuratora, do rozpoznania pisma M. J. zatytułowanego jako "sprzeciw" nie będzie miał zastosowania wskazany w piśmie art. 292 kpk, który określa różne sposoby zabezpieczenia w zależności od jego przedmiotu, co oznacza, że pozostałe kwestie dokonania zabezpieczenia majątkowego w procedurze karnej są uregulowane innymi przepisami, w tym w szczególności wskazanymi wyżej przepisami kkw. Przepis ten jest więc adresowany przede wszystkim do organu upoważnionego do wydania postanowienia o zabezpieczeniu, ale jego adresatem jest także osoba, na majątku której dokonywane jest zabezpieczenie, a to w tym sensie, że powyższy przepis gwarantuje jej, że żaden inny sposób zabezpieczenia (nie wymieniony w kpc lub w § 2 art. 292 kpk) nie może być określony w postanowieniu prokuratora lub sądu. Przepis powyższy — wbrew twierdzeniom zawartym w zażaleniach M. J. - nie jest natomiast adresowany do organu egzekucyjnego (ani sądowego, ani administracyjnego), a w żadnym razie nie decyduje o właściwości organu egzekucyjnego.

Reasumując, Prokurator podniósł, że zaskarżone postanowienia zostały wydane z naruszeniem przepisów postępowania, a umorzenie postępowania organu I instancji stworzyło sytuację, w której brak jest ostatecznego postanowienia w sprawie odmowy wyłączenia rzeczy lub prawa majątkowego, o którym mowa w art. 40 § 2 upea, a co za tym idzie zamknął M. J. drogę do dochodzenia swych praw .

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Skarbowej wniósł o jej oddalenie i podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie , że organ pierwszej instancji dokonał nieuprawnionej zmiany kwalifikacji pisma M. J. zawierającego sprzeciw złożony w trybie art.743 1 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego. Umorzenie postępowania organu I instancji, wbrew zarzutom skargi, nie oznacza zakończenia postępowania w sprawie żądania strony, a jedynie zamyka możliwość jego rozpatrzenia w wadliwym trybie.

Odnosząc się do argumentacji skargi dotyczącej art. 27 Kodeksu karnego wykonawczego, Dyrektor Izby Skarbowej podniósł, że ww. przepis dotyczy egzekucji środka karnego przepadku oraz nawiązki na rzecz Skarbu Państwa, którą prowadzi urząd skarbowy według przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, natomiast nie ma on zastosowania w postępowaniu zabezpieczającym .

Właściwy tryb postępowania w rozpatrywanej sprawie określa art. 292 Kodeksu postępowania karnego, który stanowi iż zabezpieczenie wykonania orzeczenia na mieniu oskarżonego w razie popełnienia przestępstwa, za które można orzec grzywnę, przepadek, nawiązkę lub świadczenie pieniężne następuje w sposób wskazany w Kodeksie postępowania cywilnego. Przepis ten wyraźnie wskazuje tryb postępowania, odsyłając do przepisów części II Kpc, a nie przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

W toku postępowania sądowego Prokurator Apelacyjny przesłał do akt sprawy dodatkowe dokumenty , a to :

- postanowienie Sądu Rejonowego z dnia 15 listopada 2010r , sygn. [...] stwierdzające upadek zabezpieczenia dokonanego postanowieniem z dnia

25 stycznia 2010r o zabezpieczeniu majątkowym na mieniu W. J.,

- zażalenie Prokuratora Apelacyjnego na ww. postanowienie,

- postanowienie Sądu Okręgowego z dnia 30 grudnia 2010r , sygn. [...] o uchyleniu zaskarżonego postanowienia i umorzeniu postępowania w sprawie stwierdzenia upadku zabezpieczenia.

W ocenie Sądu Okręgowego, sąd I instancji bezpodstawnie uwzględnił wniosek M. J. o stwierdzenie upadku zabezpieczenia , gdyż zgodnie z art.180 § 1 kks do zabezpieczenia obowiązku zwrotu uszczuplonej należności publicznoprawnej stosuje się art. 27 kkw. , co oznacza, iż następuje to w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji , a właściwym organem jest urząd skarbowy. W rozpoznawanej przez ten Sąd sprawie nie znajdowały zastosowania przepisy kpc, a Sąd I instancji nie miał podstaw do deklaratywnego stwierdzenia upadku zabezpieczenia na podstawie art.743 1 § 1 i § 3 kpc.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje :

Stosownie do art.1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153, poz.1269 ) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem . Oznacza to , że przedmiotem kontroli Sądu jest zgodność z prawem zaskarżonego orzeczenia . Usunięcie z obrotu prawnego orzeczenia może nastąpić tylko wtedy , gdy postępowanie sądowe dostarczy podstaw do uznania , że przy wydawaniu zaskarżonego orzeczenia organy administracji publicznej naruszyły prawo w zakresie wskazanym w art. 145 § 1 ustawy z dnia 30.08.2002 r - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz.U. Dz 2002 r Nr 153, poz.1270) .

Dokonując kontroli zaskarżonego w niniejszej sprawie postanowienia Dyrektora Izby Skarbowej, Sąd stwierdził, że skarga Prokuratora Apelacyjnego jest zasadna.

W rozpatrywanej sprawie przedmiot sporu w istocie sprowadza się do oceny charakteru pism M. J. – oba z dnia 2 marca 2010r zatytułowane jako "Sprzeciw małżonki zobowiązanego" , które dotyczyły postanowień Prokuratury Apelacyjnej o zabezpieczeniu ma majątku W. J. środków karnych grożących ww. w związku z podejrzeniem popełnieniem przez niego przestępstw .

W ocenie strony skarżącej , z treści przedmiotowych pism wynikało co prawda, że są to sprzeciwy złożone na podstawie art. 292 § 2 kpk w zw. z art. 743 1 § 2 kpc , jednak z uwagi na to , że postępowanie zabezpieczające w tych sprawach prowadzi urząd skarbowy , w związku z tym przedmiotowe pisma należało rozpatrzyć w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji jako wnioski o wyłączenie spod egzekucji rzeczy objętych ww. postanowieniami z dnia 26 czerwca 2009r oraz z dnia 25 stycznia 2010r.

Zgodnie z tym stanowiskiem Naczelnik Urzędu Skarbowego rozpatrzył pisma M. J. na podstawie art. 38 ww. ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji , odmawiając wyłączenia spod zajęcia zabezpieczającego zarówno nieruchomości, jak i samochodu.

Dyrektora Izby Skarbowej, rozpatrując zażalenia M. J., uchylił rozstrzygnięcia organu pierwszej instancji zarzucając, iż organ wykonujący zabezpieczenie jako organ administracji publicznej jest związany wyraźnym żądaniem strony i nie jest uprawniony do zmiany jego kwalifikacji z urzędu , wbrew intencji osoby wnoszącej podanie.

Z tym stanowiskiem nie zgodziła się strona skarżąca wnosząc skargi do tut. Sądu.

Rozpatrując skargi , Sąd w całości podzielił argumentację strony skarżącej jako zgodną z prawem.

Wykonywanie orzeczeń w postępowaniu karnym , a także w postępowaniu w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe odbywa się według przepisów Kodeksu karnego wykonawczego.

Zgodnie z art.25 kkw, egzekucję zasądzonych roszczeń cywilnych, orzeczonej grzywny, świadczenia pieniężnego , należności sądowych oraz zobowiązania określonego w art.52 kk prowadzi się według przepisów Kodeksu postępowania cywilnego. Organem egzekucyjnym jest komornik sądowy. Do tych tytułów egzekucyjnych mają zastosowanie przepisy art.766-795 Kpc.

Natomiast zgodnie z art. 27 Kkw , egzekucję środka karnego przepadku oraz nawiązki na rzecz Skarbu Państwa prowadzi urząd skarbowy według ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji , jeżeli niniejsza ustawa nie stanowi inaczej. Organem egzekucyjnym – co do zasady - jest naczelnik urząd skarbowego (art.19 upea).

Z powyższego wynika, że o trybie prowadzenie egzekucji tj. sądowym , czy administracyjnym decyduje charakter przestępstwa i wynikające z niego roszczenia, które mogą być cywilnoprawne bądź publicznoprawne. Charakter tych roszczeń wyznacza sposób i tryb ich egzekucji.

Oczywistym jest , że zabezpieczenie wykonania orzeczenia musi podlegać tym samym zasadom. Zgodnie z art.180 § 1 kks i art.27 kkw , urząd skarbowy dokonuje zabezpieczenia i egzekucji środka karnego ściągnięcia równowartości pieniężnej przepadku przedmiotów, środka karnego ściągnięcia równowartości pieniężnej przepadku korzyści majątkowej lub należności publicznoprawnej uszczuplonej czynem zabronionym .

Wskazane przepisy jednoznacznie wskazują , że jedynym , uprawnionym organem do dokonywania zabezpieczenia i prowadzenia egzekucji w takich przypadkach tj. gdy wierzycielem jest Skarb Państwa , jest urząd skarbowy.

W rozpatrywanej sprawie zabezpieczenie na mieniu W. J. zostało dokonane w celu zabezpieczenia środków karnych w postaci :

1/ przepadku korzyści osiągniętych z przestępstwa

2/ przepadku równowartości korzyści uzyskanej w wyniku przestępstwa

3/ grzywny

4/ uiszczenia należności publiczno-prawnych uszczuplonych czynem zabronionym.

Zabezpieczenie zostało dokonane na rzecz Skarbu Państwa – tj. Prokuratury Apelacyjnej.

Skoro zabezpieczenie na mieniu W. J. zostało udzielone w związku z podejrzeniem popełnienia przez niego przestępstw , w wyniku których mogą być orzeczone środki karne w postaci przepadku i nawiązki na rzecz Skarbu Państwa , to zgodnie z art.27 Kkw egzekucję tych środków prowadzi urząd skarbowy według przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji .

Nie do zaakceptowania – z punktu widzenia spójności i jednolitości postępowania w zakresie właściwości organu i stosowanych procedur – jest stanowisko Dyrektora Izby Skarbowej, z którego wynika, iż zabezpieczenie wykonania środków karnych należy dokonać w trybie przepisów art. 292 Kpk w związku z art.743 1 Kpc.

Analiza wskazanych wyżej przepisów nie pozostawia wątpliwości co do tego , że w rozpatrywanej sprawie organem właściwym do zabezpieczenia środka karnego jest urząd skarbowy, który działa na podstawie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Potwierdzeniem powyższego stanowiska jest wyrok Sądu Okręgowego z dnia 30 grudnia 2010r sygn. akt [...],w którym Sąd stwierdził , że podejrzanemu tj. W. J., względnie jego małżonce M. J. nie przysługiwały środki ochrony przewidziane w kpc , lecz w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, do rozpoznania których są właściwe organy administracyjne ( skarbowe) .

Odnosząc się do argumentacji Dyrektora Izby Skarbowej dotyczącej związania organu administracji publicznej wyraźnym żądaniem strony , należy stwierdzić , że o charakterze danej czynności procesowej decyduje nie nazwa , czy forma podania , lecz wyłącznie treść i intencje wnioskodawcy. W razie wątpliwości co do treści pisma i intencji M. J., organ odwoławczy wątpliwości te mógł usunąć w trybie art. 50 § 1 kpa poprzez żądanie od wnioskodawczyni złożenia stosownych wyjaśnień. W tym zakresie tut. Sąd w całości podzielił argumentację strony skarżącej .

Co do kwestii przesłanek umorzenia postępowania zażaleniowego w rozpoznawanej sprawie , Sąd również w całości podzielił stanowisko strony skarżącej jako zgodne z prawem.

Zastosowanie art.138 § 1 pkt.2 in fine kpa zawsze musi nastąpić w powiązaniu z art. 105 kpa . Postępowanie administracyjne wywołane żądaniem M. J., której intencja było uchylenie postanowień Naczelnika Urzędu Skarbowego, nie stało się bezprzedmiotowe w postępowaniu przed drugą instancją , bowiem nadal jej wniosek pozostawał nie rozstrzygnięty co do istoty , nadal był aktualny, a zatem istniał przedmiot tego postępowania .

Uchylając zaskarżone postanowienie , Dyrektor Izby Skarbowej zobowiązany jest do ponownego rozpatrzenia zażaleń M. J. na postanowienia Naczelnika Urzędu Skarbowego.

Stosownie do art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz.1270), ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ , którego działanie było przedmiotem zaskarżenia.

Stanowisko tut. Sądu przedstawione w niniejszym wyroku jest zatem wiążące dla Dyrektora Izby Skarbowej.

Uznając, że zaskarżona decyzja została wydana z naruszeniem przepisów prawa materialnego w zakresie wyżej opisanym , Sąd działając na podstawie art. 145 § 1 pkt.1 a ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz.1270) – orzekł jak w sentencji.