Wyrok z dnia 2012-07-26 sygn. II SA/Wa 240/12

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Janusz Walawski (spr.) Sędziowie WSA Ewa Grochowska - Jung Danuta Kania Protokolant referent stażysta Marcin Borkowski po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 lipca 2012 r. sprawy ze skargi A. M. na rozkaz personalny Komendanta [...] Policji z dnia [...] grudnia 2011 r. nr [...] w przedmiocie zwolnienia z zajmowanego stanowiska i mianowania na stanowisko służbowe oddala skargę

Uzasadnienie

Komendant Rejonowy Policji [...], na podstawie art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2007 r. Nr 43, poz. 277 ze zm.), w dniu [...] października 2011 r. wydał rozkaz personalny nr [...], którym zwolnił A. M. z dniem [...] października 2011 r. ze stanowiska policjanta [...] w Zespole [...] i mianował z dniem [...] października 2011 r. na stanowisko policjanta [...] w Zespole [...], bez zmiany składników uposażenia.

Na podstawie art. 108 § 1 Kpa powyżej określonemu rozkazowi organ nadał rygor natychmiastowej wykonalności.

W uzasadnieniu rozkazu personalnego organ podał, że mianowanie na stanowisko równorzędne w innej komórce organizacyjnej Komisariatu nastąpiło na wniosek Komendanta Komisariatu Policji [...] w związku z koniecznością zapewnienia prawidłowej realizacji zadań w tym komisariacie. Nadanie rygoru natychmiastowej wykonalności podyktowane jest ważnym interesem służby, tożsamym z interesem społecznym i ma na celu zapewnienie właściwej realizacji ustawowych zadań Policji.

A. M., reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, od powyższego rozkazu personalnego złożyła odwołanie do Komendanta [...] Policji.

Pełnomocnik ww. w odwołaniu zarzucił, że przedmiotowy rozkaz personalny został wydany z naruszeniem:

1) art. 79 ustawy o Policji w zw. z art. 176 Kodeksu pracy i art. 179 § 1 tej ustawy poprzez odwołanie policjantki z zajmowanego stanowiska i mianowanie na inne stanowisko służbowe w sytuacji, gdy była ona w ciąży, co spowodowało zmianę warunków pracy i naruszenie jej uprawnień pracowniczych związanych z rodzicielstwem,

2) art. 107 § 3 Kpa w zw. z art. 7 Kpa poprzez niewystarczające uzasadnienie rozkazu personalnego,

3) art. 77 § 1 w zw. z art. 7 Kpa poprzez niewysłuchanie policjantki, a w konsekwencji nieuwzględnienia w procesie mianowania jej "stanu zdrowia".

Komendant [...] Policji, działając jako organ odwoławczy, na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 w zw. z art. 127 § 2 Kpa, w dniu [...] grudnia 2011 r. wydał rozkaz personalny nr [...], którym utrzymał w mocy rozkaz personalny organu pierwszej instancji.

W ocenie organu Komendant Rejonowy Policji [...], jako organ odpowiedzialny za stan ładu, porządku i bezpieczeństwa publicznego na podległym mu terenie, uwzględniając interes społeczny, tożsamy z interesem służby w Policji oraz kierując się dobrem służby, zobowiązany był do podjęcia działań zmierzających do zapewnienia właściwej realizacji zadań i czynności służbowych w Komisariacie Policji [...]. Dodał, że służba w Policji, ze względu na jej charakter jako instytucji powołanej do ochrony ładu i porządku publicznego oraz bezpieczeństwa obywateli, wymaga od każdego policjanta dyspozycyjności, a także podporządkowania się szczególnej dyscyplinie.

Analizując powołane przez pełnomocnika strony przepisy rozporządzenia Rady Ministrów w zakresie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet, organ stwierdził, że przepisy rozdziału IX, dotyczącego prac grożących urazami fizycznymi i psychicznymi dla kobiet w ciąży lub karmiących piersią, nie wymieniają wśród takich prac służby patrolowej w Policji.

Komendant [...] Policji podkreślił, iż uprawnienia wynikające z rodzicielstwa przysługują każdemu policjantowi niezależnie od zajmowanego stanowiska służbowego, wykonywanych zadań i czynności służbowych, które na czas trwania macierzyństwa (rodzicielstwa) z oczywistych względów ulegają modyfikacji. Mianowanie na inne stanowisko służbowe nie spowodowało pogorszenia jej uprawnień. Policjantka została mianowana bowiem na stanowisko równorzędne, w tej samej jednostce organizacyjnej, zaś kwestia awansu zawodowego jest niezależna od tej decyzji.

Rozkaz personalny Komendanta [...] Policji stał się przedmiotem skargi, wniesionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

Pełnomocnik skarżącej zarzucił, że zaskarżony rozkaz personalny został wydany z naruszeniem:

• art. 77 § 1, art. 80 i art. 107 § 3 kpa poprzez nieodniesienie się do zarzutu mianowania na stanowisko nierównorzędne,

• art. 4 ust. 1 dyrektywy Rady nr 92/85/EWG z dnia 19 października 1992 r. w sprawie wprowadzenia środków służących wspieraniu poprawy w miejscu pracy bezpieczeństwa i zdrowia pracownic w ciąży, pracownic, które niedawno rodziły i pracownic karmiących piersią, w zw. z art. 6 i art. 107 § 3 kpa poprzez uchybienie obowiązkowi odniesienia się przez organy do charakteru, stopnia i czasu trwania ryzyka, występującego na spornym stanowisku w odniesieniu do policjantki w ciąży oraz oceny zagrożeń zdrowia i bezpieczeństwa oraz możliwego niekorzystnego wpływu na ciążę,

• naruszenie art. 6 ust. 1 oraz pkt b, sekcji A, załącznika II do powołanej dyrektywy poprzez niesprawdzenie, czy skarżąca w chwili mianowania na sporne stanowisko była chroniona szczepionkami na toksoplazmozę i różyczkę,

• naruszenie ust. IX załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 września 1996 r. w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w zw. z art. 6 i 8 kpa poprzez mianowanie skarżącej na stanowisko narażające na szczególnie uciążliwe lub szkodliwe dla zdrowia kobiet,

• obrazę art. 79 ust. 1 ustawy o Policji w zw. z art. 176 § 1 Kodeksu pracy poprzez zmianę warunków pracy z naruszeniem uprawnień pracowniczych związanych z rodzicielstwem,

• naruszenie art. 4 ust. 1 powołanej dyrektywy w zw. z art. 6 kpa poprzez mianowanie kobiety w ciąży do wykonywania obowiązków służbowych wiążących się z narażeniem na czynniki i warunki zagrażające zdrowiu i bezpieczeństwu, wskazanemu w załączniku I do tej dyrektywy,

• naruszenie art. 6 ust. 1 wymienionej dyrektywy w zw. z art. 6 kpa poprzez mianowanie skarżącej na stanowisko narażające na czynniki i warunki pracy zagrażające zdrowiu i bezpieczeństwu kobiet w ciąży.

Podnosząc powyższe zarzuty, pełnomocnik skarżącej wniósł o uchylenie w całości zaskarżonego rozkazu personalnego, dokonanie wykładni prawnej art. 79 ust. 1 ustawy o Policji w zw. z przepisami Kodeksu pracy, a także wskazanie organowi dalszego postępowania w zakresie stosowania tej ustawy przy mianowaniu funkcjonariusza Policji na inne (równorzędne) stanowisko.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie i podtrzymał stanowisko przedstawione w uzasadnieniu zaskarżonego rozkazu personalnego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje.

Zgodnie z art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.

Analizując sprawę pod tym kątem, Wojewódzki Sąd Administracyjny uznał, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie, bowiem zaskarżona decyzja odpowiada prawu.

Zwolnienie A. M. z zajmowanego stanowiska policjanta [...] Zespołu [...] i mianowanie na stanowisko policjanta [...] Zespołu [...], bez zmiany składników uposażenia nastąpiło na podstawie art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2007 r. Nr 43, poz. 277 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem, do mianowania policjanta na stanowisko służbowe, przenoszenia oraz zwalniania z tych stanowisk właściwi są przełożeni: Komendant Główny Policji, komendanci wojewódzcy i powiatowi (miejscy) Policji oraz komendanci szkół policyjnych.

W orzecznictwie ukształtował się pogląd, iż wymieniony przepis jest normą kompetencyjną, która stwarza jednak dla właściwego przełożonego podstawę prawną do podjęcia decyzji o przeniesieniu policjanta na inne stanowisko w ramach pełnionej służby. Podkreślono, że skoro policjant może zostać przeniesiony do pełnienia służby w innej miejscowości z urzędu ( art. 36 ust. 1 ustawy o Policji ), to kompetencja właściwego przełożonego do zmiany stosunku służbowego obejmuje również przeniesienie policjanta na inne stanowisko w tej samej miejscowości ( por. wyrok NSA z dnia 14 listopada 2002 r., sygn. akt II SA 3411/01). W orzecznictwie zastrzega się jednak, że decyzja o przeniesieniu policjanta, która może przybrać formę zwolnienia ze służby z jednoczesnym mianowaniem na nowe stanowisko, możliwa jest wyłącznie na stanowisko równorzędne, co oznacza przeniesienie na stanowisko o identycznych parametrach uposażenia zasadniczego, takim samym dodatku służbowym i stopniu etatowym (por. wyrok NSA z dnia 19 października 2007 r., sygn. akt I OSK 100/07).

W niniejszej sprawie wszystkie wskazane wyżej warunki, niezbędne dla uznania równorzędności stanowisk, zostały spełnione. Stanowisko, na które przeniesiono A. M. jest równorzędne ze stanowiskiem dotychczas zajmowanym pod względem grupy uposażenia zasadniczego, wysokości dodatku służbowego i stopnia etatowego. Powyższe jednoznacznie wskazuje, iż zasadnicze parametry obecnego i uprzednio zajmowanego stanowiska są identyczne.

Dodać ponadto należy, iż rozstrzygnięcie to zostało wydane w następstwie wniosku personalnego Komendanta Komisariatu Policji [...], uzasadnionego potrzebami służby, a w szczególności koniecznością właściwej realizacji zadań służbowych we wskazanej jednostce organizacyjnej Policji. Tym samym należy uznać, iż zwolnienie skarżącej z zajmowanego stanowiska służbowego i mianowanie jej na równorzędne stanowisko w tej samej jednostce organizacyjnej było uzasadnione opisanymi wyżej okolicznościami i - jak to podkreśla organ – zgodne z interesem służby. Należy przy tym zauważyć, iż Sąd nie jest uprawniony do rozstrzygania za organ lub w jego imieniu o potrzebach kadrowych, organizacji pracy (służby) lub polityce kadrowej, gdyż kompetencja ta jest zastrzeżona wyłącznie dla jej kierownictwa, które w tym zakresie jest ograniczone jedynie zakazem mianowania funkcjonariusza na stanowisko niższe od tego, które do tej pory zajmował.

W ocenie Sądu organy orzekające w sprawie prawidłowo stwierdziły brak przeciwwskazań do mianowania policjantki w ciąży na stanowisko w Zespole [...] Komisariatu Policji [...].

Przepisy ustawy pragmatycznej zawierają regulacje związane ze szczególnymi uprawnieniami związanymi z rodzicielstwem jedynie w kwestiach odnoszących się do warunków zwolnienia policjantki w czasie ciąży, urlopu macierzyńskiego oraz wychowawczego (art. 44 i 44a). Jednakże, zgodnie z art. 79 ust. 1 zd. 1 powołanej ustawy, policjantowi przysługują uprawnienia pracownika związane z rodzicielstwem, określone w Kodeksie pracy, jeżeli przepisy ustawy pragmatycznej nie stanowią inaczej. W art. 176 Kodeksu pracy został ustanowiony zakaz zatrudniania kobiet przy pracach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia. Aktualny wykaz prac wzbronionych kobietom zawiera załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 września 1996 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych kobietom (Dz. U. Nr 114, poz. 545). W punkcie IX wykazu, określającym prace grożące ciężkimi urazami fizycznymi i psychicznymi dla kobiet w ciąży lub karmiących piersią, wymieniono: prace w wymuszonym rytmie pracy (na przykład na taśmie), prace wewnątrz zbiorników i kanałów oraz prace stwarzające ryzyko ciężkiego urazu fizycznego lub psychicznego, np. gaszenie pożarów, udział w akcjach ratownictwa chemicznego, usuwanie skutków awarii, prace z materiałami wybuchowymi, prace przy uboju zwierząt hodowlanych oraz obsłudze rozpłodników.

W opisanym powyżej punkcie IX wykazu w sposób przykładowy wymieniono rodzaje prac, których wykonywanie może stwarzać zagrożenie doznania ciężkiego urazu fizycznego lub psychicznego. Wśród nich nie została wymieniona służba patrolowa w Policji, jak również inny rodzaj prac, który swym charakterem byłby zbliżony do zadań realizowanych przez policjanta na tym stanowisku. Mając na uwadze, iż służba w Zespole [...] polega głównie na patrolowaniu przydzielonego sektora w patrolu zmotoryzowanym lub pieszym, należy podzielić stanowisko organu, iż nie może ona być uznana za pracę stwarzającą ryzyko ciężkiego urazu fizycznego lub psychicznego.

W ocenie Sądu służba patrolowa w Policji nie może być również zaliczona do opisanych w punkcie VII wykazu prac wzbronionych kobietom w ciąży lub karmiących piersią, do których zaliczono prace w kontakcie ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi, tj. stwarzające ryzyko zakażenia: wirusem zapalenia wątroby typu B, wirusem ospy wietrznej i półpaśca, wirusem różyczki, wirusem HIV, wirusem cytomegalii, pałeczką listeriozy, toksoplazmozą oraz przy obsłudze zwierząt dotkniętych chorobami zakaźnymi i inwazyjnymi. Przyjęcie argumentacji strony skarżącej prowadziłoby bowiem do uznania, iż policjantka w ciąży nie mogłaby w ogóle wykonywać żadnych obowiązków służbowych. Toksoplazmoza i różyczka są chorobami występującymi powszechnie, a do ich zakażenia może dojść w każdym środowisku pracy. Każdy człowiek jest bowiem potencjalnie narażony na kontakt ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi. W powołanym przepisie zakazem zatrudnienia kobiet w ciąży i w okresie karmienia objęto prace, których wykonywanie związane jest ze zwiększonym ryzykiem zakażenia. Chodzi tu głównie o pracowników służby zdrowia, weterynarii, przemysłu rolno - spożywczego, pracujących przy usuwaniu odpadów i oczyszczaniu ścieków, którzy mają stały kontakt z zakaźnymi czynnikami biologicznymi. Mając powyższe na uwadze, do tej grupy nie można zaliczyć służby patrolowej w Policji, bowiem nie wiąże się ona z tak pojmowanym ryzykiem zakażenia.

W świetle powołanych przepisów, należy zatem stwierdzić, iż ciąża nie stanowi przeciwwskazania do wykonywania przez skarżącą obowiązków na tym stanowisku służbowym. Zauważyć przy tym trzeba także, iż skarżąca faktycznie nie podjęła służby na stanowisku policjanta Zespołu [...], albowiem przebywa na długotrwałym zwolnieniu lekarskim. Powyższe, jak słusznie podniósł organ w odpowiedzi na skargę, uniemożliwia skierowanie skarżącej na badania lekarskie i tym samym ustalenia zaleceń lekarskich co do warunków pełnienia służby.

W tym stanie rzeczy nie sposób podzielić zarzutów skargi, dotyczących naruszenia przez organy Policji uprawnień pracowniczych skarżącej związanych z rodzicielstwem, w tym powołanych przez stronę przepisów dyrektywy Rady nr 92/85/EWG z dnia 19 października 1992 r. w sprawie wprowadzenia środków służących wspieraniu poprawy w miejscu pracy bezpieczeństwa i zdrowia pracownic w ciąży, pracownic, które niedawno rodziły i pracownic karmiących piersią (Dz. U. UE L 1992.348.1).

W ocenie Sądu argumentacja zawarta w obszernym uzasadnieniu zaskarżonej decyzji jest wystarczająca, odnosi się do zasadniczych zarzutów odwołania i spełnia wymagania art. 107 § 3 kpa. Organ wskazał zarówno na przesłanki faktyczne, powodujące konieczność zwolnienia funkcjonariusza z zajmowanego stanowiska i mianowania go na stanowisko służbowe w tej samej jednostce organizacyjnej, jak i wykazał równorzędność tych stanowisk oraz brak przeciwwskazań zdrowotnych do jego zajmowania.

Organom obu instancji nie można zarzucić naruszenia przepisów postępowania i prawa materialnego w stopniu, w jakim mogłoby to mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

W tym stanie rzeczy Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł, jak w sentencji.