Zakaz zatrudniania kobiet w ciąży i karmiących przy pracach szczególnie uciążliwych dla zdrowia (art. 176 k.p. )

W art. 176 Kodeksu pracy został ustanowiony zakaz zatrudniania kobiet przy pracach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia. Aktualny wykaz prac wzbronionych kobietom zawiera załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 września 1996 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych kobietom (Dz.U. Nr 114, poz. 545). W punkcie IX wykazu, określającym prace grożące ciężkimi urazami fizycznymi i psychicznymi dla kobiet w ciąży lub karmiących piersią, wymieniono: prace w wymuszonym rytmie pracy (na przykład na taśmie), prace wewnątrz zbiorników i kanałów oraz prace stwarzające ryzyko ciężkiego urazu fizycznego lub psychicznego, np. gaszenie pożarów, udział w akcjach ratownictwa chemicznego, usuwanie skutków awarii, prace z materiałami wybuchowymi, prace przy uboju zwierząt hodowlanych oraz obsłudze rozpłodników.

W opisanym powyżej punkcie IX wykazu w sposób przykładowy wymieniono rodzaje prac, których wykonywanie może stwarzać zagrożenie doznania ciężkiego urazu fizycznego lub psychicznego. Wśród nich nie została wymieniona służba patrolowa w Policji, jak również inny rodzaj prac, który swym charakterem byłby zbliżony do zadań realizowanych przez policjanta na tym stanowisku. Mając na uwadze, iż służba w Zespole (...) polega głównie na patrolowaniu przydzielonego sektora w patrolu zmotoryzowanym lub pieszym, należy podzielić stanowisko organu, iż nie może ona być uznana za pracę stwarzającą ryzyko ciężkiego urazu fizycznego lub psychicznego.

W ocenie Sądu służba patrolowa w Policji nie może być również zaliczona do opisanych w punkcie VII wykazu prac wzbronionych kobietom w ciąży lub karmiących piersią, do których zaliczono prace w kontakcie ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi, tj. stwarzające ryzyko zakażenia: wirusem zapalenia wątroby typu B, wirusem ospy wietrznej i półpaśca, wirusem różyczki, wirusem HIV, wirusem cytomegalii, pałeczką listeriozy, toksoplazmozą oraz przy obsłudze zwierząt dotkniętych chorobami zakaźnymi i inwazyjnymi. Przyjęcie argumentacji strony skarżącej prowadziłoby bowiem do uznania, iż policjantka w ciąży nie mogłaby w ogóle wykonywać żadnych obowiązków służbowych.

Toksoplazmoza i różyczka są chorobami występującymi powszechnie, a do ich zakażenia może dojść w każdym środowisku pracy. Każdy człowiek jest bowiem potencjalnie narażony na kontakt ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi. W powołanym przepisie zakazem zatrudnienia kobiet w ciąży i w okresie karmienia objęto prace, których wykonywanie związane jest ze zwiększonym ryzykiem zakażenia. Chodzi tu głównie o pracowników służby zdrowia, weterynarii, przemysłu rolno - spożywczego, pracujących przy usuwaniu odpadów i oczyszczaniu ścieków, którzy mają stały kontakt z zakaźnymi czynnikami biologicznymi. Mając powyższe na uwadze, do tej grupy nie można zaliczyć służby patrolowej w Policji, bowiem nie wiąże się ona z tak pojmowanym ryzykiem zakażenia.

W świetle powołanych przepisów, należy zatem stwierdzić, iż ciąża nie stanowi przeciwwskazania do wykonywania przez skarżącą obowiązków na tym stanowisku służbowym. Zauważyć przy tym trzeba także, iż skarżąca faktycznie nie podjęła służby na stanowisku policjanta Zespołu (...), albowiem przebywa na długotrwałym zwolnieniu lekarskim. Powyższe, jak słusznie podniósł organ w odpowiedzi na skargę, uniemożliwia skierowanie skarżącej na badania lekarskie i tym samym ustalenia zaleceń lekarskich co do warunków pełnienia służby.

Wyrok WSA siedziba w Warszawie z dnia 26 lipca 2012 r., II SA/Wa 240/12

Standard: 22050 (pełna treść orzeczenia)