Uchwała z dnia 1967-09-13 sygn. III CZP 60/67

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt III CZP 60/67

Uchwała z dnia 13 września 1967 r.

Przewodniczący: sędzia J. Majorowicz. Sędziowie: B. Łubkowski (sprawozdawca), K. Zieliński.

Sąd Najwyższy w sprawie z wniosku Ludwiki S. o stwierdzenie zasiedzenia nieruchomości, po rozpoznaniu zagadnienia prawnego przekazanego przez Sąd Wojewódzki w Olsztynie postanowieniem z dnia 15 czerwca 1967 r. do rozstrzygnięcia w trybie art. 391 k.p.c.:

"Czy zainteresowany, który nie był uczestnikiem postępowania o stwierdzenie zasiedzenia własności nieruchomości, zakończonego prawomocnym postanowieniem uwzględniającym wniosek, może dochodzić swych praw (własności) do wspomnianej nieruchomości tylko w trybie wznowienia tego postępowania (art. 524 § 2 k.p.c.)"?

udzielił następującej odpowiedzi:

Jeżeli prawomocne postanowienie stwierdzające nabycie własności nieruchomości przez zasiedzenie narusza prawa zainteresowanego, który nie był uczestnikiem tego postępowania, to może on dochodzić swych praw wyłącznie w drodze wznowienia postępowania w tej sprawie (art. 524 § 2 k.p.c.).

Uzasadnienie

Postanowieniem z dnia 29.VI.1966 r. Sąd Powiatowy w Działdowie stwierdził, że wnioskodawczyni Ludwika S. nabyła w drodze zasiedzenia własność kawałka gruntu o pow. około 980 m², pochodzącego z działki nr 364/168 stanowiącej grunty wiejskie gromady K. i położonego w K. przy drodze prowadzącej do L. Natomiast Sąd Powiatowy oddalił wniosek wnioskodawczyni o stwierdzenie nabycia w drodze zasiedzenia własności części działki nr 300/59 w formie klina (trójkąta) o pow. około 86 m². Sąd ustalił bowiem, że parcela nr 300/59 stanowi nieruchomość K. wykaz 22, co do której prawomocnym postanowieniem z dnia 30.I.1964 r. stwierdził już, że przeszła ona na własność w drodze zasiedzenia na rzecz uczestniczki postępowania Józefy O.

Sąd Wojewódzki, rozpoznając sprawę na skutek rewizji wnioskodawczyni, przekazał Sądowi Najwyższemu do rozstrzygnięcia przytoczone w sentencji zagadnienie prawne.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Kodeks postępowania cywilnego w art. 523 (podobnie jak nie obowiązujący już kodeks postępowania niespornego z dnia 18 lipca 1945 r. w art. 33 § 1) ograniczył możność uchylenia lub zmiany prawomocnego postanowienia orzekającego w postępowaniu nieprocesowym co do istoty sprawy wyłącznie do wypadków wskazanych w ustawie. Poza normalnymi środkami nadzwyczajnymi (rewizja nadzwyczajna, wznowienie postępowania) i przepisami szczególnymi dla poszczególnych rodzajów spraw (np. art. 679 k.p.c.) kodeks postępowania cywilnego zezwala w art. 524 § 2 zainteresowanemu, który nie był uczestnikiem postępowania nieprocesowego, na żądanie - w trybie wznowienia postępowania - uchylenia lub zmiany prawomocnego postanowienia orzekającego co do istoty sprawy, jeżeli postanowienie to narusza jego prawa.

Natomiast kodeks postępowania cywilnego nie recypował art. 44 k.p.n. z 1945 r., który zezwalał zainteresowanemu nie będącemu uczestnikiem niespornego postępowania, zakończonego prawomocnym postanowieniem orzekającym co do istoty sprawy, na dochodzenie swych praw w innym trybie (w trybie postępowania procesowego). Kodeks postępowania cywilnego nie zawiera również przepisu szczególnego regulującego - w sposób odmienny od postępowania przewidzianego w art. 524 § 1 k.p.c. - możność dochodzenia swych praw przez zainteresowanego, który nie był uczestnikiem postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem stwierdzającym nabycie przez zasiedzenie własności nieruchomości przez inną osobę. Zainteresowany taki może dochodzić swych praw wyłącznie w trybie przewidzianym w art. 524 § 1 k.p.c.

Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 391 k.p.c. udzielił odpowiedzi jak w sentencji uchwały.

OSNC 1968 r., Nr 3, poz. 37