Uchwała z dnia 1967-04-15 sygn. III CZP 26/67

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt III CZP 26/67

Uchwała z dnia 15 kwietnia 1967 r.

Przewodniczący: sędzia S. Gross. Sędziowie: J. Ignatowicz (sprawozdawca), W. Kuryłowicz

Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa Danuty C. przeciwko Eugeniuszowi B. o wydanie nieruchomości i zapłatę 10.000 zł, po rozpoznaniu zagadnienia prawnego przekazanego przez Sąd Wojewódzki w Białymstoku postanowieniem z dnia 19 stycznia 1967 r. do rozstrzygnięcia w trybie art. 391 k.p.c.:

"Czy do ochrony praw dzierżawcy stosuje się odpowiednio przepisy o ochronie własności, a jeżeli tak, to od jakiego momentu: od chwili zawarcia umowy dzierżawy, czy też od chwili wydania dzierżawy przez wydzierżawiającego przedmiotu dzierżawy (art. 694 i 690 k.c.)?"

uchwalił:

Przepisy o ochronie własności nie mają zastosowania do ochrony praw dzierżawcy.

Uzasadnienie

Zarówno prawo najmu, jak i prawo dzierżawy są w naszym systemie prawnym ukształtowane jako prawa względne, skuteczne tylko między stronami. Ze względu jednak na szczególną doniosłość życiową prawa najmu dla każdego, kto w ramach tego stosunku prawnego zaspokaja swe potrzeby mieszkaniowe, ustawodawca - kierując się zresztą od dawna wysuwanymi postulatami - uznał za celowe zapewnienie najemcy ochrony podobnej do tej, z jakiej korzysta właściciel, a więc osoba, której przysługuje prawo bezwzględne. Zasada ta została wypowiedziana w art. 690 k.c., w myśl którego do ochrony praw najemcy stosuje się odpowiednie przepisy o ochronie własności.

Wobec tego, że do dzierżawy stosuje się w myśl art. 694 k.c. odpowiednio przepisy o najmie, w praktyce wyłoniła się wątpliwość, czy do prawa dzierżawcy stosuje się także zasada art. 690 k.c.

Na pytanie to należy udzielić odpowiedzi przeczącej.

Za taką odpowiedzią przemawia już - jak to trafnie podkreślił Sąd Wojewódzki w uzasadnieniu skierowanego do Sądu Najwyższego pytania prawnego - samo sformułowanie art. 694 k.c., który mówi o odpowiednim stosowaniu przepisów o najmie, a nie o najmie lokali. Takie zresztą ograniczenie zastosowania przepisów o najmie do prawa dzierżawcy jest merytorycznie uzasadnione. Stosunek najmu lokalu jest na tle najmu w ogóle stosunkiem szczególnym, który wymaga ze względów wyżej podkreślonych specjalnego uregulowania. Takie zaś uregulowanie nie jest adekwatne do stosunku dzierżawy. Wreszcie należy podkreślić, że te założenia społeczne, które leżą u podłoża art. 690 k.c., nie występują w wypadku dzierżawy i dlatego nigdy nie postulowano, aby dzierżawcy zapewnić ochronę analogiczną do ochrony przysługującej w ramach praw rzeczowych.

Z zasad powyższych należało na postawione Sądowi Najwyższemu pytanie prawne odpowiedzieć jak w sentencji niniejszej uchwały.

OSNC 1967 r., Nr 11, poz. 196