Prawo bez barier technicznych, finansowych, kompetencyjnych

Wyrok z dnia 2013-04-16 sygn. II SA/Bk 89/13

Numer BOS: 1235972
Data orzeczenia: 2013-04-16
Rodzaj organu orzekającego: Wojewódzki Sąd Administracyjny
Sędziowie: Anna Sobolewska-Nazarczyk , Danuta Tryniszewska-Bytys (przewodniczący), Elżbieta Trykoszko (sprawozdawca)

Najważniejsze fragmenty orzeczenia w Standardach:

Tezy

1. Już z samej istoty szczepienia ochronnego, definiowanego jako podanie szczepionki przeciwko chorobie zakaźnej w celu sztucznego uodpornienia przeciwko tej chorobie, wynika że szczepienia mają przeciwdziałać powstaniu choroby, a zatem wpisują się w ciąg działań profilaktycznych tj. zapobiegających chorobom zakaźnym, a nie w zakres czynności zwalczających już ujawnioną chorobę.

2. Organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej jako organy administracji rządowej powołanej do ochrony zdrowia publicznego, w tym zapobiegania chorobom zakaźnym, są uprawnione do prowadzenia postępowania egzekucyjnego w zakresie egzekwowania ustawowego obowiązku szczepień.

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Danuta Tryniszewska – Bytys, Sędziowie sędzia NSA Elżbieta Trykoszko (spr.), sędzia NSA Anna Sobolewska-Nazarczyk, Protokolant Marta Marczuk, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 16 kwietnia 2013 r. ze skargi W. Ś. na postanowienie P. Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w B. z dnia [...] grudnia 2012 r., nr [...] w przedmiocie nałożenia grzywny w celu przymuszenia do wykonania obowiązku szczepień ochronnych. 1. uchyla zaskarżone postanowienie, 2. stwierdza, że zaskarżone postanowienie nie może być wykonane w całości do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku.

Uzasadnienie

Skarga została wywiedziona na tle następujących okoliczności.

W dniu [...].08.2012r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w B. wystosował do skarżącej W. Ś. upomnienie wzywające do poddania dziecka P. Ś. urodzonego [...].09.2009r. obowiązkowym szczepieniom ochronnym, przewidzianym w ramach Narodowego Programu Szczepień Ochronnych. W upomnieniu organ wskazał, że obowiązek poddania dziecka szczepieniom wynika z art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 5.12.2008r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi oraz przepisy Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 18.08.2011r. w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych.

Skarżąca oraz ojciec małoletniego K. Ś. w reakcji na upomnienie odmówili poddania dziecka badaniu kwalifikacyjnemu do szczepień z uwagi na zagrożenie wystąpienia niepożądanych odczynów poszczepiennych u dziecka.

W tej sytuacji organ I instancji wystawił w dniu [...].09.2012r. tytuł wykonawczy przeciwko matce małoletniego stwierdzający wymagalność wskazanego w nim obowiązku wynikającego z ww. ustawy i jego podległość egzekucji administracyjnej.

Skarżąca po doręczeniu tytułu wykonawczego wniosła w ustawowym terminie zarzuty do postępowania egzekucyjnego oparte o:

- niewykonalność obowiązku o charakterze niepieniężnym.

- brak wymagalności obowiązku..

- niespełnienie wymogów określonych w art. 27 par. 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji

- niedopuszczalność egzekucji.

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w B. po rozpatrzeniu zgłoszonych zarzutów postanowieniem z dnia [...].10.2012r. uznał je za nieuzasadnione Skarżąca wywiodła zażalenie na powyższe postanowienie podtrzymując swoje stanowisko oraz zgłoszone zarzuty do postępowania egzekucyjnego. P. Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w B. po rozpatrzeniu powyższego zażalenia postanowieniem z dnia [...].11.2012r. orzekł o utrzymaniu w mocy postanowienia nieuwzględniającego zarzutów. Kiedy postanowienie o nieuwzględnieniu zarzutów do postępowania egzekucyjnego stało się ostateczne, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w B. postanowieniem z dnia [...].11.2012r. powołując się na przepisy art. 64 "a" par. 1, 119, 120, 121, 122 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, orzekł o nałożeniu na skarżącą W. Ś. grzywny w kwocie 1000 złotych w celu przymuszenia do wykonania obowiązku wynikającego z tytułu wykonawczego oraz obciążył skarżącą opłatą za czynności egzekucyjne kwocie 68 złotych.

W zażaleniu na to postanowienie W. Ś. zarzuciła organowi:

- naruszenie art. 77 par. 1 k.p.a. poprzez brak zbadania, czy zostało wykonane dla dziecka lekarskie badania kwalifikacyjne w celu wykluczenia przeciwwskazań do wykonania obowiązkowego szczepienia, przez co nie zostało przez organ wykazane, że spełnienie obowiązku do którego przymusza jest wykonalne,

- naruszenie art. 16 ustawy z dnia 6.11.2008r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta poprzez pozbawienie skarżącej jako osoby sprawującej pieczę nad pacjentem prawa odmowy wyrażenia zgody na udzielenie określonych świadczeń zdrowotnych,

- naruszenie art. 5 pkt 4 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej poprzez zastosowanie środka egzekucyjnego wobec matki dziecka zdrowego tj. u którego nie rozpoznano choroby szczególnie niebezpiecznej,

- naruszenie art. 6 k.p.a. poprzez niewykazanie podstawy prawnej swoich działań jako podjętych wobec osoby niepodejrzanej o chorobę zakaźną lub chorej na chorobę zakaźną

- zastosowanie środka zbyt uciążliwego poprzez zbyt wysoką kwotę grzywny, niemożliwą do poniesienia z powodów finansowych

-dotknięcie postanowienia wadą nieważności w postaci niewykonalności egzekwowanego obowiązku w rozumieniu art. 156 par. 1 pkt 5 k.p.a.

- zarzut braku podstaw do zastosowania w stosunku do skarżącej art. 115 Kodeksu wykroczeń.

P. Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w B. po rozpoznaniu powyższego zażalenia postanowieniem z dnia [...].12.2012r. orzekł o uchyleniu postanowienia pierwszoinstancyjnego w całości oraz o nałożeniu grzywny w celu przymuszenia kwocie 100 złotych. W uzasadnieniu postanowienia organ II instancji podkreślił, że na etapie stosowania środka egzekucyjnego, nie podlegają już badaniu zarzuty do postępowania egzekucyjnego, natomiast przed zastosowaniem środka egzekucyjnego sprawdza się jedynie fakt wykonania obowiązku przez zobowiązanego. W sprawie niniejszej obowiązek poddania przez skarżącą swego dziecka obowiązkowym szczepieniom ochronnym nie został wykonany, a zatem zaistniały podstawy do stosowania środków przymuszających do wykonania obowiązku o charakterze niepieniężnym. Takim środkiem jest grzywna w celu przymuszenia, której wysokość każdorazowo nakładana nie może z zasady przekraczać 10 000 złotych, a grzywny nakładane wielokrotnie nie mogą łącznie przekroczyć kwoty 50 000 złotych. Ustawodawca nie wskazał minimalnej kwoty grzywny. Przy określaniu jej wysokości należy mieć na uwadze zarówno efektywność egzekucji, jak i niestworzenie nadmiernej uciążliwości dla zobowiązanego. Organ II instancji uznając, że ustalona przez organ I instancji grzywna w kwocie 1000 złotych jest nadmierna, uznał za zasadne jej obniżenie do kwoty 100 złotych. Mimo zaprezentowania poglądu o niemożności podnoszenia na etapie kwestionowania środka egzekucyjnego argumentów uzasadniających zarzuty do postępowania egzekucyjnego, organ zajął w uzasadnieniu postanowienia stanowisko również w kwestii dopuszczalności prowadzonej egzekucji, podkreślając wynikający z mocy prawa obowiązek poddania się szczepieniom ochronnym, do egzekwowania którego upoważnione zostały organy inspekcji sanitarnej.

W skardze wywiedzionej do sądu administracyjnego W. Ś. wniosła o uchylenie postanowień organów obu instancji i umorzenie postępowania egzekucyjnego. Skarżąca sprecyzowała następujące zarzuty:

- naruszenie art. 10 k.p.a. oraz 81 k.p.a. poprzez niezapełnienie udziału w postępowaniu wszystkim stronom, w tym przypadku pominięcie w postępowaniu egzekucyjnym ojca małoletniego – K. Ś.

- dotknięcie postanowienia wadą nieważności w postaci niewykonalności obowiązku w rozumieniu art. 156 par. 1 pkt 5 k.p.a., tkwiącej w okoliczności braku ustawowego doprecyzowania obowiązku oraz odmowy rodziców poddania dziecka lekarskiemu badaniu kwalifikującemu do szczepień, co też czyniło obowiązek niewykonalnym

- naruszenie art. 77 par. 1 k.p.a. poprzez brak zbadania czy doszło do wykonania lekarskiego badania kwalifikującego do szczepień, bez którego to badania do szczepień nie można przystąpić

- naruszenie art. 6 k.p.a. poprzez brak wykazania podstawy prawnej do podjęcia czynności egzekwujących obowiązek szczepień osoby zdrowej

- naruszenia art. 16 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta poprzez pozbawienia prawa odmowy wyrażenia zgody na udzielanie określonych świadczeń zdrowotnych

- naruszenie art. 20 par. 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji poprzez pominięcie w postanowieniu koniecznych elementów określonych naruszonym przepisem.

P. Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w B. w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie podtrzymując dotychczasową argumentację.

W trakcie postępowania sądowego skarżąca złożyła pismo procesowe, w którym poza podtrzymaniem twierdzenia o niedopuszczalności egzekwowania szczepień u osoby zdrowej, zakwestionowała także właściwość organów inspekcji sanitarnej do egzekwowania obowiązku szczepień ochronnych wskazując, że właściwym organem egzekucyjnym do egzekwowania obowiązków o charakterze niepieniężnym jest wojewoda.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku zważył, co następuje;

Skarga podlegała uwzględnieniu, ale wyłącznie z powodu podzielenia trafności jednego tylko zarzutu, dotyczącego formalnej strony postanowienia o nałożeniu grzywny w celu przymuszenia.

Z art. 122 par. 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji wynika wprost, jakie elementy powinny się znaleźć w postanowieniu o nałożeniu grzywny w celu przymuszenia. W postanowieniu takim obowiązkowo powinno się znaleźć:

1. wezwanie do uiszczenia nałożonej grzywny w oznaczonym terminie z pouczeniem, że w przypadku nieuiszczenia grzywny w terminie zostanie ona ściągnięta w trybie egzekucji administracyjnej należności pieniężnych

2. wezwanie do wykonania obowiązku określonego w tytule wykonawczym w terminie wskazanym w postanowieniu, z zagrożeniem, że w razie niewykonania obowiązku w terminie, będą nakładane dalsze grzywny w tej samej lub wyższej kwocie, a w przypadku obowiązku wynikającego z przepisów prawa budowlanego lub z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, będzie orzeczone wykonanie zastępcze.

O ile postanowienie organu egzekucyjnego I instancji wydane dnia [...].12.2012r. (nakładające grzywnę w kwocie 1000 złotych) zawierało opisane wyżej konieczne elementy postanowienia o zastosowaniu środka egzekucyjnego, o tyle postanowienie organu II instancji, takich elementów już nie zawiera mimo, iż uchylono nim w całości postanowienie pierwszoinstancyjne i orzeczono na nowo o nałożeniu grzywny w kwocie 100 złotych. Umknęło uwadze organu II instancji, że z uchyleniem w całości postanowienia pierwszoinstancyjnego musiała się wiązać konieczność rozstrzygnięcia na nowo o zastosowaniu środka egzekucyjnego ze wszystkimi koniecznymi elementami takiego postanowienia. Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji odsyła przepisem art. 18 do odpowiedniego stosowania w postępowaniu egzekucyjnym – w zakresie nieuregulowanym inaczej ustawą - przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego, co na etapie rozpatrywania środków odwoławczych oznacza konieczność stosowania art. 138 K.p.a. Jak wynika z art. 138 par. 1 pkt 2 K.p.a. zakres orzeczenia przez organ odwoławczy co do istoty sprawy uzależniony jest od zakresu uchylenia rozstrzygnięcia organu I instancji. W sprawie niniejszej organ II instancji orzekł o uchyleniu w całości postanowienia organu I instancji a w konsekwencji, nie umarzając postępowania pierwszej instancji, powinien był w całości od nowa orzec o zastosowaniu środka egzekucyjnego w postaci grzywny w celu przymuszenia w sposób odpowiadający art. 122 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Pozostałe zarzuty skargi należało uznać za niezasadne. Przedmiotem niniejszej skargi jest postanowienie organu egzekucyjnego o zastosowaniu środka egzekucyjnego wobec skarżącej w następstwie niepoddania szczepieniom ochronnym. pozostającego pod jej pieczą małoletniego syna. Kontrolując zgodność z prawem takiego postanowienia sąd administracyjny sprawdza jedynie formalną prawidłowość wszczęcia i prowadzenia egzekucji, trafność wyboru środka egzekucyjnego i prawidłowość jego określenia. Poza kontrolą sądu pozostaje natomiast treść egzekwowanego obowiązku. Podnoszenie na etapie stosowania środków egzekucyjnych, zarzutów merytorycznych skierowanych przeciwko treści tytułu wykonawczego, jest niedopuszczalne. Ten etap postępowania egzekucyjnego nie daje bowiem zobowiązanemu możliwości merytorycznej obrony. Takiej obronie po części służą zarzuty do postępowania egzekucyjnego wnoszone w ciągu 7 dni od daty doręczenia tytułu wykonawczego. Z prawa do wniesienia zarzutów skarżąca skorzystała i – jak wynika z przytoczonego na wstępie stanu faktycznego sprawy – były one przedmiotem odrębnego procedowania. Postanowienie o zastosowaniu środka egzekucyjnego wydane zostało po ostatecznej odmowie uwzględnienia zarzutów do postępowania egzekucyjnego. Na marginesie należy wskazać, że ostateczne postanowienie odmawiające uwzględnienia zarzutów do postępowania egzekucyjnego objęte zostało kontrolą sądową w równoległym do niniejszego postępowaniu o sygn. II SA/Bk 18/13.

Poddając zaskarżone postanowienie ocenie zgodności z prawem, skład orzekający stwierdza, że organ egzekucyjny nie uchybił określonym w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji obowiązkom proceduralnym poprzedzającym nałożenie grzywny w celu przymuszenia. Czynność tę poprzedziło wystawione w dniu [...].08.2012r. upomnienie wzywające zobowiązaną do wykonania obowiązku w terminie 7 dni od doręczenia upomnienia. Upomnienie zostało doręczone skarżącej w dniu 8 sierpnia 2012 r., co potwierdza dołączone do akt zwrotne poświadczenie doręczenia przesyłki zawierającej upomnienie. Treść upomnienia wskazywała w sposób precyzyjny, jakim szczepieniom od urodzenia do daty wystawienia upomnienia powinien być poddany małoletni syn skarżącej P. Ś., urodzony [...].09.2009r. Okoliczność braku wzmianki w uzasadnieniu postanowienia o zastosowaniu środka egzekucyjnego o doręczeniu upomnienia, jest uchybieniem, które w okolicznościach sprawy, nie miało wpływu na wynik postępowania. Wystawienie tytułu wykonawczego nastąpiło w dniu [...].09.2012r. a zatem na pewno po upływie terminu na dobrowolne wykonanie obowiązku. Brak skontrolowania przed zastosowaniem środka egzekucyjnego, czy wykonanie obowiązku nastąpiło, nie stanowi uchybienia mającego wpływ na wynik sprawy albowiem jest oczywistym w sprawie, że do wykonania obowiązku nie doszło, gdyż potwierdziła to sama skarżąca kwestionująca co do zasady zarówno istnienie obowiązku, jego wymagalność oraz wykonalność. W sprawie nie miało więc miejsca naruszenie wynikającej z art. 7 par. 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji zasady niedopuszczalności stosowania środka egzekucyjnego z uwagi wykonanie obowiązku.

Z uwagi na to, że zarzucone przez skarżącą również na etapie stosowania środka egzekucyjnego, nieistnienie egzekwowanego obowiązku wiąże się z dopuszczalnością egzekucji administracyjnej, której badanie jest powinnością organu egzekucyjnego na każdym etapie postępowania (art. 29 ust. 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji), Sąd zobligowany był do wypowiedzenia się w niniejszej sprawie w kwestii dopuszczalności egzekucji administracyjnej dla egzekwowania obowiązku szczepień ochronnych a także w kwestii organu właściwego do egzekwowania tego obowiązku albowiem podważenie właściwości organu inspekcji sanitarnej czyniłoby koniecznym stwierdzenie nieważności wydanego przez ten organ postanowienia o zastosowaniu środka egzekucyjnego (art. 145 par. 1 pkt 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w związku z art. 156 par. 1 pkt 1 K.p.a. w związku z art. 18 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji).

Skład orzekający podziela prezentowany przez organy inspekcji sanitarnej pogląd, że obowiązek rodziców poddania dziecka obowiązkowym szczepieniom jest w Polsce obowiązkiem prawnym, od którego uwolnić mogą jedynie konkretne przeciwwskazania lekarskie do szczepienia dziecka. Z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 5.12.2008r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz.U. z 2008r, Nr 234, poz. 1570 ze zmianami) wynika wprost, ze osoby przebywające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są obowiązane na zasadach określonych w ustawie do poddawania się szczepieniom ochronnym. Jak dalej stanowi ustęp 2 art. 5 – go w/w ustawy, odpowiedzialność za wypełnienie obowiązku poddania się szczepieniom osób nieposiadających pełnej zdolności do czynności prawnych, ponosi osoba, która sprawuje prawną pieczę nad osobą małoletnią lub bezradną albo opiekun faktyczny w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z 6.11.2008r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. z 2009r. Nr 52, poz. 417). Realizację ujętego w cytowanych przepisach obowiązku konkretyzują przepisy ustawy zamieszczone w rozdziale 4 – tym poświęconym szczepieniom ochronnym. Z art. 17 ust. 2 ustawy wynika, iż wykonanie obowiązkowego szczepienia ochronnego jest poprzedzone lekarskim badaniem kwalifikacyjnym w celu wykluczenia przeciwwskazań do wykonania obowiązkowego szczepienia ochronnego. Każdorazowo musi to być badanie kwalifikacyjne aktualne, wykonane w czasie nieprzekraczającym 24 godzin przed szczepieniem (vide: ust. 3 art. 17 ustawy). W przypadku, gdy lekarskie badanie kwalifikacyjne daje podstawy do długotrwałego odroczenia obowiązkowego szczepienia ochronnego, lekarz kieruje osobę objętą obowiązkiem szczepienia ochronnego do konsultacji specjalistycznej (vide: art. 17 ust. 5 ustawy) Jak stanowi art. 17 ust. 7 urodzenie żywego dziecka nakłada na osobę wystawiającą zaświadczenie o żywym urodzeniu, obowiązek założenia karty uodpornienia oraz książeczki szczepień dziecka. Natomiast stosownie do treści art. 17 ust. 9 ustawy, do obowiązków lekarza sprawującego profilaktyczną opiekę zdrowotną jest powiadomienie osoby obowiązanej do poddania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym lub osoby sprawującej pieczę nad osoba małoletnią lub bezradną albo opiekuna faktycznego w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, o obowiązku poddania się tym szczepieniom, a także poinformowanie o szczepieniach zalecanych. Wskazać też należy na obowiązek osób przeprowadzających szczepienia ochronne prowadzenia dokumentacji medycznej dotyczącej obowiązkowych szczepień ochronnych, w tym przechowywania kart uodpornienia oraz dokonywania wpisów potwierdzających wykonanie szczepienia a także sporządzania sprawozdań z przeprowadzonych obowiązkowych szczepień ochronnych i sprawozdań ze stanu zaszczepienia osób objętych profilaktyczną opieką zdrowotną i przekazywania tychże sprawozdań państwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu.

Wyżej wymienione obowiązki ustawowe rozwinęły przepisy wykonawcze. W okresie postępowania egzekucyjnego przeciwko skarżącej obowiązujące przepisy wykonawcze zawarte były w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia18.08.2011r. w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych (Dz. U. z 2011r. Nr 182, poz. 1086). Rozporządzenie to określiło wiek i grupy osób objętych obowiązkiem szczepień, kwalifikacje osób przeprowadzających szczepienia i sposób prowadzenia szczepienia oraz szczegółowe zasady dotyczące prowadzenia dokumentacji i sprawozdawczości ze szczepień z podaniem form, rodzajów, wzorów, terminów i sposobu obiegu dokumentów.

Z powyższych uregulowań jednoznacznie wynika, iż obowiązek szczepień jest uregulowany prawnie i ma ścisły związek z zapobieganiem szerzenia się chorób zakaźnych u osób przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Profilaktyka przed chorobami epidemicznymi jest konstytucyjnym obowiązkiem władz publicznych (vide: art. 68 ust. 4 Konstytucji RP). W ramach realizacji tego obowiązku państwo opracowuje Program Szczepień Ochronnych, który rokrocznie jest modyfikowany stosownie do aktualnej sytuacji epidemiologicznej, a do którego to programu odsyła par. 5 ww. Rozporządzenia. Zaniechanie poddania się obowiązkowemu szczepieniu, mimo zastosowania środków egzekucji administracyjnej, rodzi odpowiedzialność karnoadministracyjną, przewidzianą art. 115 par. 1 kodeksu wykroczeń. Tej samej odpowiedzialności podlega też ten, kto sprawując pieczę nad osobą małoletnią lub bezradną, pomimo zastosowania środków egzekucji administracyjnej, nie poddaje jej określonemu szczepieniu ochronnemu (art. 115 par. 2 kodeksu wykroczeń). Dodać też należy, iż penalizowane jest także zaniechanie osób odpowiedzialnych za przeprowadzenie szczepień, w zawiadomieniu pacjenta lub osoby sprawującej prawną pieczę nad osobą małoletnią lub bezradną (albo opiekuna faktycznego w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta) o obowiązku poddania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym lub w poinformowaniu o ochronnych szczepieniach zalecanych (vide: art. 51 pkt 3 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi). Nie jest trafne twierdzenie skarżącej, jakoby obowiązek poddania się szczepieniom ochronnym "uruchamiać" miał jedynie stan zagrożenia związany z istnieniem choroby zakaźnej u osoby objętej obowiązkiem szczepień bądź związany z kontaktem takiej osoby z osobą chorą. Już z samej istoty szczepienia ochronnego, definiowanego jako podanie szczepionki przeciw chorobie zakaźnej w celu sztucznego uodpornienia przeciwko tej chorobie (vide: słownik pojęć ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi), wynika, że szczepienia mają przeciwdziałać powstaniu choroby a zatem wpisują się w ciąg działań profilaktycznych tj. zapobiegających chorobom zakaźnym a nie w zakres czynności zwalczających już ujawnioną chorobę.

Przestrzeganie ustawowego obowiązku poddania się obowiązkowi szczepień ochronnych zabezpieczone zostało przymusem administracyjnym. Zgodnie z art. 3 par. 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, egzekucję administracyjną stosuje się do obowiązków określonych w art. 2, gdy wynikają one z decyzji lub postanowień właściwych organów, albo – w zakresie administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego – bezpośrednio z przepisu prawa, chyba, że przepis szczególny zastrzega dla tych obowiązków tryb egzekucji sądowej. W art. 2 par. 1 pkt 10 ww. ustawy egzekucyjnej zostało podane, że egzekucji administracyjnej podlegają obowiązki o charakterze niepieniężnym pozostające we właściwości organów administracji rządowej i samorządu terytorialnego lub przekazane do egzekucji administracyjnej na podstawie szczególnego przepisu. Państwowy wojewódzki inspektor sanitarny i państwowy powiatowy inspektor sanitarny są organami rządowej administracji zespolonej, pierwszy w województwie, drugi w powiecie (vide: treść art. 10 par. 1 pkt 2 i 3 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej). Do zadań organów inspekcji sanitarnej należy realizacja zadań z zakresu zdrowia publicznego (vide: art. 1 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej), definiowanego jako "stan zdrowotny całego społeczeństwa lub jego części, określany n podstawie wskaźników epidemiologicznych i demograficznych(vide: art. 2 pkt 35 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi). Wykonywanie przez organy inspekcji sanitarnej zadań z zakresu zdrowia publicznego polega między innymi na prowadzeniu działalności zapobiegawczej i przeciwepidemicznej w zakresie chorób zakaźnych (vide: art. 2 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej), w ramach której zadaniem Państwowej Inspekcji Sanitarnej jest, między innymi, ustalanie zakresów i terminów szczepień ochronnych oraz sprawowanie nadzoru w tym zakresie (vide: art. 5 pkt 4 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej). Sprawując z mocy ustawy nadzór nad realizacją ustawowego obowiązku szczepień, organy inspekcji sanitarnej są uprawnione i zobowiązane do jego egzekwowania. Skład orzekający nie podziela tym samym stanowiska, na które powołała się skarżąca na rozprawie, wyrażonego przez WSA w Poznaniu w sprawie II SA/Po 96/13, jakoby Wojewoda był właściwym organem egzekucyjnym do egzekwowania obowiązku szczepień w Polsce. Wojewoda jest wprawdzie co do zasady - stosownie do art. 20 par. 1 pkt 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji - organem egzekucyjnym w zakresie egzekucji administracyjnej obowiązków o charakterze niepieniężnym, ale z mocy przytoczonych wyżej przepisów szczególnych w postaci ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej i ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi oraz w powiązaniu z odesłaniem zawartym w art. 20 par. 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, to organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej jako organy administracji rządowej powołanej do ochrony zdrowia publicznego, w tym zapobiegania chorobom zakaźnym, są uprawnione do prowadzenia postępowania egzekucyjnego w zakresie egzekwowania ustawowego obowiązku szczepień.

Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł jak w sentencji (art. 145 par. 1 pkt 1 lit. "c" ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi). Konsekwencją uchylenia z przyczyn formalnych zaskarżonego postanowienia było zamieszczenie w wyroku stwierdzenia o niemożności wykonania zaskarżonego postanowienia do czasu uprawomocnienia się wyroku (art. 152 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi).-

Treść orzeczenia pochodzi z Centralnej Bazy Orzeczeń Sądów Administracyjnych (nsa.gov.pl).

Serwis wykorzystuje pliki cookies. Korzystając z serwisu akceptujesz politykę prywatności i cookies.