Wyrok z dnia 2013-11-21 sygn. III SA/Gd 662/13

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Bartłomiej Adamczak, Sędziowie Sędzia WSA Felicja Kajut (spr.), Sędzia WSA Elżbieta Kowalik-Grzanka, Protokolant Starszy Sekretarz Sądowy Beata Kaczmar, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 listopada 2013 r., sprawy ze skargi Syndyka Masy Upadłości "A" Spółki Akcyjnej w upadłości likwidacyjnej [...] na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego [...] z dnia 3 czerwca 2013 r., nr [...] w przedmiocie wygaśnięcie licencji na wykonywanie krajowego transportu drogowego rzeczy oddala skargę.

Uzasadnienie

Decyzją z dnia 9 października 2012 r. nr [...] Starosta, na podstawie art. 162 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeksu postępowania administracyjnego (j.t. Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.) - dalej: "k.p.a.", oraz art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (j.t. Dz. U. z 2007 r. Nr 125, poz. 874 ze zm.), orzekł o wygaśnięciu licencji nr [...] na wykonywanie krajowego transportu drogowego rzeczy udzielonej dnia 19 lipca 2012 r. "A" S.A. w L..

W uzasadnieniu organ wskazał, że w dniu 4 września 2012 r. do Starostwa Powiatowego wpłynął wniosek syndyka masy upadłości "A"S.A. o zmianę danych dot. zmiany nazwy poprzez dopisanie sformułowania "w upadłości likwidacyjnej". Do wniosku dołączono m.in. postanowienie Sądu Rejonowego Gdańsk - Północ w Gdańsku z dnia 13 sierpnia 2012 r. sygn. akt [...] o ogłoszeniu upadłości dłużnika "A"S.A. obejmującej likwidację majątku. W toku postępowania uzyskano informację z sądu, że zgodnie z art. 51 ust. 2 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze postanowienie o ogłoszeniu upadłości jest skuteczne i wykonalne z dniem jego wydania.

Następnie organ przywołał treść art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy o transporcie drogowym, który stanowi, że licencja wygasa w razie likwidacji albo postanowienia o upadłości przedsiębiorcy, któremu została udzielona.

Odwołanie od tej decyzji złożył pełnomocnik działający z upoważnienia Syndyka Masy Upadłości "A" S.A. w upadłości likwidacyjnej, zarzucając rozstrzygnięciu naruszenie art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy o transporcie drogowym, art. 7 i art. 8 k.p.a., art. 360 Kodeksu postępowania cywilnego ("k.p.c.") w zw. z art. 35 i art. 51 ust. 2 ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze oraz art. 365 § 1 k.p.c. Podkreśliła, że brak jest podstaw do wygaśnięcia licencji, gdyż postanowienie o ogłoszeniu upadłości jest nieprawomocne.

Po rozpatrzeniu odwołania Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzją z dnia 3 czerwca 2013 r. sygn. akt [...], na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. i art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy o transporcie drogowym, utrzymało w mocy decyzję organu pierwszej instancji.

Organ odwoławczy stwierdził, że z art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy o transporcie drogowym wynika, że licencja wygasa w razie likwidacji albo postanowienia o upadłości przedsiębiorcy, któremu została udzielona, chyba że zachodzą okoliczności określone w art. 13 ust. 2. Okoliczności, o których mowa w art. 13 ust. 2 ustawy o transporcie drogowym to przeniesienie, w drodze decyzji administracyjnej, uprawnień wynikających z licencji w razie:

1) śmierci osoby fizycznej posiadającej licencję i wstąpienia na jej miejsce spadkobiercy, w tym również osoby fizycznej będącej wspólnikiem w szczególności spółki jawnej lub spółki komandytowej,

2) połączenia, podziału lub przekształcenia, zgodnie z odrębnymi przepisami, przedsiębiorcy posiadającego licencję.

W sprawie nie występują okoliczności, o których mowa w art. 13 ust. 2 ustawy o transporcie drogowym, natomiast ww. postanowienie o ogłoszeniu upadłości jest skuteczne i wykonalne. Likwidacja przedsiębiorcy, któremu licencja została udzielona, rodzi skutki przewidziane w art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy o transporcie drogowym. Odwołując się do powyższego organ stwierdził, że nie zgadza się z zarzutami odwołania wskazującymi na naruszenie art. 360 i 365 § 1 k.p.c..

Syndyk Masy Upadłości "A" S.A. w upadłości likwidacyjnej zaskarżył opisaną wyżej decyzję organu odwoławczego do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku domagając się jej uchylenia w całości.

Zaskarżonej decyzji zarzucono naruszenie:

I. prawa materialnego, tj. art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy o transporcie drogowym poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na braku analizy stanu prawnego związanego z ogłoszeniem upadłości wobec skarżącej i przyjęciu, że postanowienie o upadłości stanowi bezwarunkową podstawę wygaśnięcia licencji;

II. przepisów postępowania tj.:

a) art. 7 i art. 8 k.p.a. poprzez niedostateczne wyjaśnienie i zbadanie podstawy prawnej orzeczenia;

b) art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. poprzez błędne zastosowanie go w sprawie.

W uzasadnieniu strona skarżąca wskazała, że organ odwoławczy w zasadzie ograniczył się do powielenia wywodów organu niższej instancji w zakresie podstawy prawnej decyzji, nie wnosząc niczego nowego do sprawy. Ponadto stanowisko organu odwoławczego jest nietrafne, gdyż narusza interes strony oraz obywateli (wierzycieli upadłej spółki). Celem nadrzędnym postępowania upadłościowego jest jak najpełniejsze zaspokojenie wierzycieli dłużnika, tymczasem pozbawienie skarżącej licencji uniemożliwi jej prowadzenie działalności w dotychczasowych obszarach narażając tym samym na uszczerbek interes wierzycieli. Strona skarżąca uważa, że kwestia wykonalności oraz skuteczności postanowienia o ogłoszeniu upadłości powinna być rozpatrywana w związku z zabezpieczeniem masy upadłości w interesie ogółu wierzycieli. Dalej zaznaczyła, że obowiązkiem organów administracji publicznej jest dokładne wyjaśnienie okoliczności sprawy, konkretne ustosunkowanie się do żądań i twierdzeń stron oraz uwzględnienie w decyzji zarówno interesu społecznego, jak i słusznego interesu obywateli. Z treści uzasadnienia zaskarżonej decyzji wynika jednak, że organ pominął szereg przepisów prawa, które stanowiły o niemożności wydania takiego rozstrzygnięcia.

Zdaniem strony skarżącej wyjaśnienia wymaga kwestia, z jakiego rodzaju upadłością mamy do czynienia w przypadku postanowienia, o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy o transporcie drogowym.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze wniosło o jej oddalenie podtrzymując dotychczasowe stanowisko.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku zważył, co następuje:

Stosownie do art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) sąd administracyjny sprawuje, w zakresie swej właściwości, kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej.

Zgodnie z art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.), dalej zwanej "p.p.s.a.", sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Oceniając zaskarżoną decyzję w oparciu o ww. kryterium, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku doszedł do przekonania, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Zasadnicze znaczenie dla oceny zgodności z prawem zaskarżonej decyzji mają przepisy ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (tekst jednolity Dz.U. z 2012 r., poz. 1265 ), zwanej dalej u.t.d., dotyczące przesłanek wygaśnięcia licencji na wykonywanie krajowego transportu drogowego. W stanie prawnym obowiązującym w dacie wydania zaskarżonej decyzji w myśl art. 16 ust. 1 pkt 4 u.t.d. licencja wygasa w razie likwidacji albo postanowienia o upadłości przedsiębiorcy, któremu została udzielona, chyba że zachodzą okoliczności określone w art. 13 ust. 2. Z treści art. 13 ust. 2 wynika, że organ, który udzielił licencji, przenosi w drodze decyzji administracyjnej, uprawnienia z niej wynikające w razie:

1) śmierci osoby fizycznej posiadającej licencję i wstąpienia na jej miejsce spadkobiercy,

2) połączenia, podziału lub przekształcenia, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037, z późn. zm.), przedsiębiorcy posiadającego licencję

W niniejszej sprawie organy wydając decyzję o wygaśnięciu licencji powołały się na postanowienie Sądu Rejonowego Gdańsk - Północ w Gdańsku z dnia 13 sierpnia 2012 r. sygn. akt [...] o ogłoszeniu upadłości dłużnika "A"S.A. obejmującej likwidację majątku.

Zgodnie z przepisem art. 51 ust. 2 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (tj. Dz. U. z 2009 r., Nr 175 poz. 1361 ze zm.), zwanej dalej Prawem upadłościowym - w brzmieniu obowiązującym w dacie wydania zaskarżonej decyzji postanowienie o ogłoszeniu upadłości jest skuteczne i wykonalne z dniem jego wydania, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Wskazać należy również na treść art. 52 prawa upadłościowego, który stanowi, że: " Data wydania postanowienia o ogłoszeniu upadłości jest datą upadłości. W przypadku wydania postanowienia o ogłoszeniu upadłości po ponownym rozpoznaniu sprawy w następstwie uchylenia postanowienia przez sąd drugiej instancji za datę upadłości uważa się datę wydania pierwszego postanowienia o ogłoszeniu upadłości." Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 27 stycznia 2006 r. , sygn. III CZP 126/05 stwierdził, że: "Postanowienie o uchyleniu postanowienia o ogłoszeniu upadłości i przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania nie uchyla postępowania upadłościowego." ( LEX nr 167795).

Wynika z powyższego, że zamiarem ustawodawcy było, by skutkami kolejnego postanowienia o ogłoszeniu upadłości objąć również dzień wydania pierwszego, później uchylonego, postanowienia o ogłoszeniu upadłości, a zatem, żeby skutki ogłoszenia upadłości rozciągnąć w czasie do tyłu.

Odnosząc się do powyższego Sąd podziela stanowisko organu odwoławczego odnośnie braku naruszenia przez organ pierwszej instancji art. 360 i art. 365 k.p.c., co zarzucano w odwołaniu od decyzji tego organu, powoływano się przy tym na fakt wniesienia zażalenia na postanowienie o ogłoszeniu upadłości i to, że w związku z tym ww. postanowienie jest nieprawomocne. Zgodnie z art. 360 k.p.c. postanowienia stają się skuteczne w takim zakresie i w taki sposób, jaki wynika z ich treści, z chwilą ogłoszenia, a jeżeli ogłoszenia nie było - z chwilą podpisania sentencji. Z kolei art. 365 k.p.c. dotyczy mocy wiążącej prawomocnych orzeczeń sądu wydawanych w postępowaniu cywilnym.

Z treści postanowienia Sądu Rejonowego Gdańsk-Północ z dnia 13 sierpnia 2012 r. wynika, że "A" S.A. w L. została postawiona w stan upadłości obejmującej likwidację majątku upadłego. Jak wynika z wcześniejszych rozważań, postanowienie o ogłoszeniu upadłości ulega z mocy ustawy wykonaniu przed uprawomocnieniem się - jest skuteczne i wykonalne z dniem jego wydania. Tym samym zasadnie organ odwoławczy ocenił, że prezentowane w odwołaniu stanowisko strony w tej kwestii nie zasługiwało na aprobatę.

Podobnie Sąd nie podziela wątpliwości strony skarżącej odnośnie wykładni art. 16 ust. 1 pkt 4 u.t.d., gdzie jej zdaniem wyjaśnienia wymaga kwestia, z jakiego rodzaju upadłością mamy do czynienia w tym przepisie. Zgodnie z art. 51 ust. 1 prawa upadłościowego uwzględniając wniosek o ogłoszenie upadłości, sąd wydaje postanowienie o ogłoszeniu upadłości, w którym określa m.in. sposób prowadzenia postępowania upadłościowego, a więc czy ma być prowadzone postępowanie obejmujące likwidację majątku dłużnika czy też postępowanie z możliwością zawarcia układu. Skoro ustawodawca w art. 16 ust.1 pkt 4 u.t.d. posługuje się pojęciem "postanowienia o upadłości przedsiębiorcy", zatem odnosi się ono do obu rodzajów upadłości. Brak jest przy tym w ustawie o transporcie drogowym i w prawie upadłościowym przepisów, które dawałyby podstawę do wyłączenia jego stosowania w niniejszej sprawie.

Należy w tym miejscu dodatkowo wskazać na treść art. 169 ust. 2 prawa upadłościowego, który stanowi, że syndyk lub zarządca prowadzący przedsiębiorstwo upadłego nie może prowadzić działalności wymagającej koncesji albo zezwolenia, chyba że co innego wynika z ustawy lub decyzji o przyznaniu koncesji albo zezwolenia. W literaturze prawa upadłościowego prezentowany jest pogląd, który Sąd podziela, że jakkolwiek w art. 169 mowa jest tylko o koncesjach i zezwoleniach na prowadzenie działalności gospodarczej, to względy celowościowe nakazują przyjąć, że art. 169 ust. 2 powinien być stosowany także do licencji, o których mowa w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej (tak zob. Feliks Zedler w: A. Jakubecki, F. Zedler, Prawo upadłościowe i naprawcze. Komentarz, LEX 2011, komentarz do art. 169, teza 4 i przywołaną tam publikację). Zauważyć należy bowiem, że zarówno w przypadku zezwoleń, koncesji czy licencji, ich istotą jest przyznanie na podstawie przepisów prawa publicznego indywidualnego uprawnienia upoważniającego do wykonywania określonej działalności.

Art. 162 § 1 pkt 1 k.p.a. stanowi, że organ administracji publicznej, który wydał decyzję w pierwszej instancji, stwierdza jej wygaśnięcie, jeżeli decyzja stała się bezprzedmiotowa, a stwierdzenie wygaśnięcia takiej decyzji nakazuje przepis prawa albo gdy leży to w interesie społecznym lub w interesie strony. W myśl art. 162 § 3 k.p.a. organ stwierdza wygaśnięcie decyzji lub uchyla decyzję na podstawie przepisów § 1 i 2 w drodze decyzji.

Istotą decyzji podejmowanej w trybie art. 162 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego jest potwierdzenie stanu rzeczy zaistniałego już wcześniej, zatem ma ona charakter aktu deklaratoryjnego. Wygaśnięcie decyzji następuje w takich przypadkach z mocy prawa, zaś rolą aktu deklaratoryjnego jest jedynie stwierdzenie, że taki skutek zaistniał (skutek ex tunc). Wskazać przy tym należy, że pozostawanie w obrocie prawnym decyzji bezprzedmiotowych stwarza pozory istnienia określonych uprawnień czy obowiązków, godząc w ten sposób w pewność obrotu prawnego oraz grożąc możliwością powstania sporów związanych z ich wykonywaniem. Dlatego też w interesie społecznym leżało wydanie decyzji stwierdzającej wygaśnięcie licencji.

W takim stanie rzeczy należało stwierdzić, że udzielona "A" S.A. w L. licencja nr [...] na wykonywanie krajowego transportu drogowego rzeczy wygasła z dniem wydania przez Sąd Rejonowy Gdańsk - Północ w Gdańsku postanowienia o upadłości, obejmującej likwidację majątku upadłego, a to w dniu 13 sierpnia 2012 r. Tym samym prawidłowo organy orzekły o jej wygaśnięciu wydając w tej sprawie decyzje. Prowadzenie przez syndyka upadłego przedsiębiorstwa transportu drogowego przewozu rzeczy na podstawie wygasłej z mocy ustawy licencji jest niemożliwe.

Trudno wobec powyższego zarzucić organom, że naruszyły swoimi orzeczeniami art. 7 i 8 k.p.a. poprzez niedostateczne wyjaśnienie i zbadanie ich podstawy prawnej. Nie można również uznać za zasadne twierdzenie, że takie działanie organów stoi w kolizji z interesem społecznym i słusznym interesem obywateli - wskazano przy tym na interes wierzycieli upadłej spółki oraz cel postępowania upadłościowego. Odwoływanie się przez stronę skarżącą w tej kwestii do ogólnych zasad postępowania administracyjnego i celów prawa upadłościowego, wobec tak imperatywnego brzmienia powołanych wyżej przepisów prawa materialnego, nie zasługuje na akceptację. Uznanie takiego stanowiska strony za zasadne byłoby równoznaczne z odmową stosowania art. 16 ust. 1 pkt 4 u.t.d. i czyniłoby go zbędnym.

Wbrew twierdzeniom skargi, nie doszło do naruszenia art. 7 i 77 § 1 i 80 k.p.a. Materiał dowodowy zebrany w toku postępowania należy uznać za pełny i wystarczający dla prawidłowego rozstrzygnięcia. W ocenie Sądu również uzasadnienie zaskarżonej decyzji spełnia wymogi określone w art. 107 § 3 k.p.a. i jest ono wystarczające dla wyjaśnienia powodów wydania decyzji. Przy czym organ przedstawił w nim swoje stanowisko odnośnie przedstawionych w odwołaniu zarzutów.

Należy zauważyć, że nie każde stwierdzenie naruszenie prawa pozwala Sądowi na uchylnie decyzji w całości lub w części. Unormowanie zawarte w art. 145 § 1 pkt 1) a, b, c ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, stanowi o naruszeniu prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy; naruszeniu prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego oraz inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy.

W przypadku powoływania się na naruszenie przepisów prawa, skuteczne podniesienie zarzutów w tym zakresie wymaga wykazania, że powołane naruszenie miało wpływ lub mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy (nie mogą to być hipotetyczne twierdzenia strony).

W ocenie Sądu, brak jest podstaw do stwierdzenia istnienia takiego charakteru naruszeń w przedmiotowej sprawie, tym samym brak było podstaw do wzruszenia i wyeliminowania z obrotu prawnego zaskarżonej decyzji.

Mając powyższe na uwadze, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku uznał skargę za nieuzasadnioną i w oparciu o przepis art. 151 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w sentencji wyroku.