Data upadłości (art. 52 p.u.)

Należy zgodzić się z argumentem wywiedzionym z porównania art. 51 ust. 1 pkt 1 puin, określającym treść formuły sentencji postanowienia sądu o ogłoszeniu upadłości z art. 51 ust. 1 pkt 7 puin, przewidującym obowiązek sądu wskazania w tym postanowieniu godziny jego wydania. Ustawodawca w tym ostatnim przepisie wyraźnie jednak ograniczył obowiązek wskazania godziny tylko co do wyszczególnionych podmiotów. Odnośnie ogłoszenia upadłości pozostałych podmiotów, a do tej grupy należał upadły w niniejsze sprawie, to przepis art. 51 ust. 1 pkt 1 puin wskazania godziny już nie wymaga. Powyższe wspiera tezę, iż momentu głoszenia upadłości nie należy wiązać z chwilą wydania postanowienia o ogłoszeniu upadłości. Należy też zauważyć, iż wobec braku danych co do wydania postanowienia w jego treści, nie będzie można zawsze jednoznacznie jej ustalić, stąd jeśli ustawodawca wiązałby skutki z godziną wydania postanowienia, to dałby temu wyraz analogicznie jak w art. 51 ust. 1 pkt 7 puin.

Sąd Okręgowy podziela także stanowisko wyrażone w doktrynie, iż do oznaczenia upadłości nie znajduje zastosowania przepis art. 111 k.c., nawet przy założeniu dopuszczalności stosowania przepisów o terminach kodeksu cywilnego także w prawie upadłościowym. W myśl art. 110 k.c. przepis art. 111 k.c. i nast. stosuje się jeśli obliczanie terminu, którego upływ spowoduje określone skutki prawne nie zostało wskazane m.in. w ustawie, co właśnie miało miejsce w przepisie art. 52 ust. 2 puin, stosownie do którego postanowienie o ogłoszeniu upadłości jest skuteczne i wykonalne z dniem jego wydania, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Podobnie też wskazano w art. 61 puin zgodnie z którym z dniem ogłoszenia upadłości majątek upadłego staje się masą upadłości, która służy zaspokojeniu wierzycieli upadłego. Datą powstania masy upadłości jest zatem data wydania orzeczenia, czyli data oznaczona przez sąd w komparycji postanowienia o ogłoszeniu upadłości. Przyjęcie, iż skutek upadłości następowałby z godziną 24.00 faktycznie oznaczałoby powstanie stanu upadłości, nie z dniem, ale po dniu w którym wydano postanowienie.

Przekonywująca jest także wykładnia systemowa, w tym przez odwołanie się do art. 62 puin. Z jego treści wynika, że do masy upadłości wchodzi majątek należący do upadłego w dniu ogłoszenia upadłości. Z przytoczoną regulacją koresponduje art. 69 ust. 3 puin, według którego domniemywa się, że rzeczy znajdujące się w posiadaniu upadłego w dniu ogłoszenia upadłości należą do majątku upadłego. Wyrażenie przyimkowe "w dniu" należy rozumieć jako wycinek czasu obejmujący cały dzień, tj. od godz. 0:00 do godz. 24:00. Skoro zatem masa upadłości powstaje z dniem ogłoszenia upadłości, zaś tworzy ją majątek upadłego należący do upadłego w dniu jej ogłoszenia, masa upadłości powstaje z początkiem dnia, czyli o godz. 00:00 w dniu, w którym wydano postanowienie o ogłoszeniu upadłości.

Koncepcję, iż skutki ogłoszenia upadłości powstają od początku dnia w którym zostało wydane postanowienie sądu popierają także inni przedstawiciele doktryny.

Pogląd ten też został wyrażony w orzecznictwie Sądu Najwyższego, ( 6 sierpnia 1998 r. I PKN 247/98, z 18 czerwca 2004 r. I CK 364/03 oraz z 8 listopada 2006 r. III CZP 82/06).

Wyrok SO w Rzeszowie z dnia 30 listopada 2017 r., VI Ga 234/17

Standard: 17974