Postanowienie z dnia 1966-09-16 sygn. II CR 183/66

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt II CR 183/66

Postanowienie z dnia 16 września 1966 r.

Ubezwłasnowolniony, który ubiega się o uchylenie ubezwłasnowolnienia, powinien być wysłuchany przez sąd, chyba że sąd uzna w konkretnym wypadku dokonanie tej czynności za niecelowe.

Przewodniczący: sędzia B. Łubkowski. Sędziowie: W. Kuryłowicz, Z. Wasilkowska (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy w sprawie z wniosku Romana W. o uchylenie ubezwłasnowolnienia, na skutek rewizji wnioskodawcy od postanowienia Sądu Wojewódzkiego w Katowicach z dnia 24 stycznia 1966 r.,

zaskarżone postanowienie uchylił i przekazał sprawę Sądowi Wojewódzkiemu w Katowicach do ponownego rozpoznania.

Uzasadnienie

Postanowieniem z dnia 24.I.1966 r. Sąd Wojewódzki oddalił wniosek Romana W. o uchylenie całkowitego ubezwłasnowolnienia orzeczonego postanowieniem z dnia 19.X.1956 r.

Sąd Wojewódzki ustalił na podstawie opinii biegłego lekarza psychiatry, że wnioskodawca cierpi na przewlekłą psychozę paranoidalną z urojeniami prześladowczymi i że w stanie jego zdrowia nie zaszła poprawa w stosunku do stanu z 1956 r., wobec czego brak podstaw do uchylenia ubezwłasnowolnienia albo nawet do zmiany ubezwłasnowolnienia z całkowitego na częściowe.

Rewizję wnioskodawcy od powyższego postanowienia Sąd Najwyższy uznał za uzasadnioną.

Zwrócić należy przede wszystkim uwagę na to, że ubezwłasnowolnienie W. w 1956 r. nastąpiło wyłącznie na podstawie pisma szpitala dla nerwowo i psychicznie chorych, ale bez przeprowadzenia ekspertyzy sądowej i bez zbadania W., a nawet bez zawiadomienia go o toczącym się postępowaniu, czyli bez zachowania podstawowych wymagań przewidzianych w przepisach zarówno wówczas jak i obecnie obowiązujących. Okoliczność ta nakazuje tym większą ostrożność i dokładność przy ocenie obecnego stanu zdrowia wnioskodawcy, ubiegającego się o uchylenie ubezwłasnowolnienia, o którym - jak twierdzi - dowiedział się przypadkowo przy sprawdzeniu list wyborczych.

Z tego punktu widzenia wymaga wyjaśnienia rozbieżność między diagnozą zawartą w piśmie szpitala dla nerwowo i psychicznie chorych z dnia 19.IV.1956 r., w którym mowa jest o schizofrenii, a obecną diagnozą biegłego stwierdzającą psychozę paranoidalną. Rozbieżność ta jest oczywista, jeśli wziąć nadto pod uwagę stwierdzenie biegłego, że w stanie zdrowia psychicznego wnioskodawcy nie zaszła od 1956 r. żadna zmiana.

Stan sprawy wymagał również dokładnego przesłuchania żony i syna wnioskodawcy. Skoro bowiem z oświadczeń ich wynikało, że nie widzą nienormalności w zachowaniu się męża i ojca, to ich szczegółowe zeznania mogłyby posłużyć za materiał do oceny przez biegłego i przez sąd aktualnego stanu zdrowia wnioskodawcy.

Należało również szczegółowo wysłuchać wnioskodawcę. Wprawdzie art. 556 § 1 k.p.c. odnosi się wprost tylko do obowiązku wysłuchania przez sąd osoby, która ma być ubezwłasnowolniona, jednakże przepis ten powinien mieć analogiczne zastosowanie także w postępowaniu o uchylenie ubezwłasnowolnienia. Ubezwłasnowolniony więc, który ubiega się o uchylenie ubezwłasnowolnienia, powinien być wysłuchany przez sąd, chyba że sąd uzna w konkretnym wypadku dokonanie tej czynności za niecelowe (analogia do art. 547 § 1 k.p.c.).

W danej sprawie stan zdrowia wnioskodawcy, oceniony chociażby na podstawie treści pism procesowych wnoszonych do sądu, nie wskazuje na to, żeby wysłuchanie go było całkowicie niecelowe. Wysłuchanie wnioskodawcy - łącznie z przesłuchaniem członków jego rodziny a ewentualnie i innych osób mających wiadomości o jego zachowaniu się w życiu codziennym - pozwoli na bardziej wszechstronną ocenę zasadności wniosku o uchylenie lub zmianę ubezwłasnowolnienia.

Z tych przyczyn i na zasadzie art. 388 § 1 w związku z art. 518 k.p.c. Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.

OSNC 1967 r., Nr 2, poz. 37