Wyrok z dnia 1965-11-25 sygn. II CR 370/65

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt II CR 370/65

Wyrok z dnia 25 listopada 1965 r.

Jeżeli strony zawarły przed dniem 1 I 1946 r. związek małżeński w Polskim Kościele Starokatolickim, to okoliczność, że odpowiednia rubryka w księgach kościelnych dotyczących małżeństw nie została przez niedopatrzenie wypełniona, nie czyni małżeństwa nie istniejącym. Przepis art. 85 ust. 3 prawa o aktach stanu cywilnego ma i w tym wypadku odpowiednie zastosowanie i nakazuje uznanie takiego małżeństwa za prawnie skuteczne.

Przewodniczący: sędzia J. Ignatowicz. Sędziowie: Z. Wasilkowska (sprawozdawca), J. Adamczyk.

Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa Zygmunta K. przeciwko Marii M. o ustalenie nieistnienia związku małżeńskiego, na skutek rewizji powoda od wyroku Sądu Wojewódzkiego dla m. Łodzi z dnia 6 lipca 1965 r.,

rewizję oddalił.

Uzasadnienie 

Wyrokiem z dnia 6.VII.1965 r. Sąd Wojewódzki oddalił powództwo o ustalenie nieistnienia małżeństwa. Sąd ustalił, że strony zawarły w dniu 9.IV.1939 r. religijny związek małżeński w Kościele Starokatolickim w Ł. i otrzymały świadectwo zawarcia małżeństwa, a chociaż akt ślubu nie został wpisany do ksiąg kościelnych (odpowiada rubryka pod Nr 310/39 pozostała nie wypełniona), małżeństwo jest prawnie skuteczne na podstawie art. 85 ust. 3 prawa o akt. st. cyw.

Rewizję powoda od powyższego wyroku Sąd Najwyższy uznał za nieuzasadnioną.

Skarżący, nie kwestionując faktu zawarcia religijnego małżeństwa w dniu 9.IV.1939 r. w Kościele Starokatolickim, reprezentuje pogląd, że małżeństwo to nie było prawnie skuteczne, gdyż Kościół Starokatolicki nie należał do wyznań prawnie w Polsce uznanych, a art. 85 ust. 3 prawa o akt. st. cyw. konwalidował te tylko związki małżeńskie, co do których został sporządzony w prawidłowej formie akt małżeństwa wpisany do ksiąg kościelnych prowadzonych przez duchownych Polskiego Kościoła Starokatolickiego.

Powyższy pogląd, oparty na ścieśniającej wykładni art. 85 ust. 3 pr. o akt. st. cyw., nie może być uznany za trafny. Przepis powyższy jest wprawdzie skonstruowany od strony przyznania mocy dowodowej księgom przeznaczonym do rejestracji urodzeń, małżeństw i zgonów, prowadzonym do dnia 1.I.1946 r. przez Polski Kościół Starokatolicki, a nie od strony bezpośredniego uznania ważności małżeństw zawartych przed tą datą w Kościele Starokatolickim, jednakże należy uważać za oczywiste, że w sformułowaniu tym pośrednio mieści się takie uznanie. Niepodobna bowiem oderwać aktu małżeństwa od samego małżeństwa i przyjąć, że ważne są tylko akty małżeństwa zarejestrowane w księgach kościelnych, a nie same małżeństwa. Sformułowanie zawarte w art. 85 ust. 3 pr. o akt. st. cyw. a powtórzone za poprzednio obowiązującym przepisem rozporządzenia Ministra Administracji Publicznej z dnia 13.V.1947 r., o przyznaniu mocy dowodowej księgom przeznaczonym do rejestracji urodzeń, małżeństw i zgonów, prowadzonych przez Polski Kościół Starokatolicki (Dz. U. Nr 41, poz. 204), tłumaczy się m.in. tym, że odnosi się ono nie tylko do małżeństw, lecz także do urodzeń i zgonów, do których pojęcie "ważności" byłoby nieadekwatne i w stosunku do których chodziło właśnie o moc dowodową samych aktów (urodzenia lub zgonu). Objęcie jednym przepisem urodzeń, zgonów i małżeństw doprowadziło wprawdzie do pewnej niejasności redakcyjnej i braku precyzji, jednakże nie może wywołać takich skutków, jakie są postulowane w rewizji.

W tym stanie rzeczy przyjąć należy, że skoro strony zawarły przed dniem 1.I.1946 r. związek małżeński w Polskim Kościele Starokatolickim, to okoliczność, że odpowiednia rubryka w księgach kościelnych dotyczących małżeństwa nie została przez niedopatrzenie wypełniona, nie czyni małżeństw nie istniejącym. Przepis art. 85 ust. 3 prawa o akt. st. cyw. ma i w tym wypadku odpowiednie zastosowanie i nakazuje uznanie takiego małżeństwa za prawnie skuteczne.

Z tych przyczyn i na zasadzie art. 387 k.p.c. Sąd Najwyższy rewizję oddalił.

OSNC 1966 r., Nr 7-8, poz. 129