Postanowienie z dnia 2014-08-22 sygn. II SA/Ol 532/14

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Starszy referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Olsztynie Agnieszka Bińczyk po rozpoznaniu w dniu 22 sierpnia 2014 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku K. B. o zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi K. B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w "[...]" z dnia "[...]" Nr "[...]" w przedmiocie świadczenia z funduszu alimentacyjnego postanawia odmówić ustanowienia dla skarżącej adwokata.

Uzasadnienie

We wniosku z dnia 23 lipca 2014 r., złożonym na urzędowym formularzu PPF, skarżąca – K. B., ujawniając zamiar złożenia skargi kasacyjnej, wniosła o zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata. Zgodnie z oświadczeniem o stanie rodzinnym, majątku i dochodach skarżąca pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z małoletnią córką, a źródłem ich dochodu jest wynagrodzenie za pracę w kwocie "[...]". Skarżąca nie wykazała jakichkolwiek nieruchomości, zasobów pieniężnych oraz przedmiotów wartościowych.

W związku z koniecznością uzupełnienia informacji na temat sytuacji materialnej skarżącej i jej córki oraz wyjaśnienia wątpliwości powstałych na tle złożonego przez nią oświadczenia, skarżąca wezwana została do złożenia dodatkowych oświadczeń i dokumentów źródłowych dotyczących sytuacji majątkowej (w zakresie odnoszącym się do lokalu mieszkalnego, którego adres wskazany został w rubrykach nr 2.1 i nr 2.2 wniosku) oraz finansowej (w zakresie odnoszącym się do dochodów rodziny z tytułu wynagrodzenia za pracę oraz alimentów na rzecz córki oraz ewentualnego korzystania ze świadczeń z pomocy społecznej/świadczeń rodzinnych lub z innego rodzaju pomocy udzielanej przez jakiekolwiek instytucje bądź osoby trzecie lub też z pomocy finansowej/rzeczowej członków rodziny, ponoszonych wydatków, a także wyciągów z posiadanych przez skarżącą rachunków bankowych z okresu ostatnich trzech miesięcy). W wezwaniu zawarte zostało pouczenie, zgodnie z którym nieprzedłożenie w wyznaczonym terminie żądanych dodatkowych oświadczeń i dokumentów źródłowych może stanowić podstawę odmowy przyznania prawa pomocy.

W odpowiedzi na przedmiotowe wezwanie, skarżąca przedłożyła pismo procesowe z dnia 12 sierpnia 2014 r., w którym wyjaśniła, iż we wskazanym lokalu mieszkalnym, który stanowi własność "[...]", mieszka wraz z córką i pełnoletnią siostrzenicą, która prowadzi odrębne gospodarstwo domowe. Wskazała, iż opłaty mieszkaniowe (czynsz i fundusz remontowy) w łącznej kwocie "[...]" pokrywa sama z nieznaczną pomocą siostry. Skarżąca wykazała również pozostałe wydatki miesięczne: prąd – "[...]", TV i Internet – "[...]", telefony – ok. "[...]", obiady córki w szkole – ok. "[...]", "rata karty kredytowej" – "[...]", "miesięczne odsetki od salda ujemnego" – ok. "[...]", wyżywienie – ok. "[...]" ("na co i tak często brakuje pieniędzy"), odzież, przybory córki do szkoły ("koszty nie są ponoszone co miesiąc, ale bardzo często w ciągu roku"). Wskazała, iż córka otrzymuje przyznane jej świadczenie z funduszu alimentacyjnego w kwocie "[...]" miesięcznie i oświadczyła, iż w 2014 r. ona i córka nie korzystały i nie korzystają z żadnych dodatkowych świadczeń z pomocy społecznej. Do przedmiotowego pisma skarżąca załączyła zaświadczenie pracodawcy, z którego wynika, iż jej wynagrodzenie za miesiąc lipiec 2014 r. wyniosło "[...]" brutto, co stanowi "[...]" netto. Załączyła ponadto wyciągi z rachunku bankowego z okresu ostatnich trzech miesięcy, wyjaśniając, iż "na wyciągach (...) widnieją (...) nieznaczne kwoty ok. "[...]" lub ok. "[...]", które przesyła (...) siostra dla córki (...)".

Wskazać należy, iż w świetle art. 239 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), zwanej dalej w skrócie ppsa, skarżąca zwolniona jest z obowiązku uiszczenia kosztów sądowych w niniejszej sprawie z mocy ustawy. Tym samym w zakresie rozstrzygnięcia przedmiotowego wniosku pozostaje jedynie kwestia ustanowienia zawodowego pełnomocnika.

Zgodnie z art. 262 ppsa, do stron korzystających z ustawowego zwolnienia od obowiązku uiszczenia kosztów sądowych odpowiednie zastosowanie mają przepisy o przyznaniu prawa pomocy w zakresie dotyczącym zastępstwa prawnego na zasadach prawa pomocy. W świetle art. 246 § 1 pkt 2 w związku z art. 245 § 3 ppsa, ustanowienie adwokata, czyli przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym, następuje gdy osoba fizyczna wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Z treści przytoczonego przepisu wynika, że to na stronie ciąży obowiązek wykazania, iż znajduje się w sytuacji uprawniającej ją do otrzymania prawa pomocy. Składając formularz wniosku o przyznanie prawa pomocy, powinna tym samym skrupulatnie go wypełnić, a w sytuacji, gdy zawarte w nim oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku i dochodach okaże się niewystarczające dla oceny jej rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych oraz stanu rodzinnego lub budzi wątpliwości (art. 255 ppsa), przedłożyć dodatkowe oświadczenia i dokumenty źródłowe pozwalające na zweryfikowanie złożonego przez nią oświadczenia i dokonanie oceny jej rzeczywistej sytuacji materialnej i rodzinnej.

W warunkach niniejszej sprawy, stwierdzić należy, iż skarżąca nie wykazała, że nie posiada i nie jest w stanie zdobyć środków pieniężnych na pokrycie kosztów postępowania związanych z ustanowieniem adwokata. Wskazać należy, iż źródłami utrzymania 2-osobowej rodziny są wynagrodzenie za pracę skarżącej w kwocie "[...]" oraz świadczenie z funduszu alimentacyjnego w kwocie "[...]". Ponadto jak można wnosić z dodatkowego oświadczenia skarżącej otrzymuje ona środki pieniężne od siostry z przeznaczeniem na częściowe pokrycie opłat związanych z lokalem mieszkalnym, w którym mieszka razem z siostrzenicą ["koszty związane z (...) mieszkaniem pokrywam sama z nieznaczną pomocą siostry (...)"], lecz pomimo wezwania skarżąca nie wskazała wysokości pomocy finansowej udzielanej jej przez siostrę. Skarżąca wskazała jedynie, iż "na wyciągach (...) widnieją (...) nieznaczne kwoty ok. "[...]" lub ok. "[...]", które przesyła (...) siostra dla córki (...)". Nie wyjaśniła jednak w jaki sposób "rozlicza się" z tych środków z siostrzenicą oraz dlaczego środki te wpłacane są na jej rachunek bankowy, skoro córka siostry jest osobą pełnoletnią. W oparciu o przedłożone wyciągi, trudno też jednoznacznie stwierdzić jakie wpłaty siostry skarżąca miała na myśli, gdyż w okresie ostatnich trzech miesięcy jej konto zasilane było, poza wskazanymi wyżej dochodami stałymi, tylko kilka razy, w tym czterokrotnie kwotami "[...]" (opis transakcji: "[...]") oraz trzykrotnie kwotami "[...]" (opis transakcji: "[...]"). W dodatkowym oświadczeniu skarżąca nie odniosła się bliżej do wskazanych transakcji, a to nie pozwala jednoznacznie ustalić wysokości środków pieniężnych, jakimi w rzeczywistości dysponuje skarżąca oraz źródeł ich pochodzenia. Brak pełnych informacji na ten temat nie pozwala tym samym stwierdzić w sposób nie budzący wątpliwości, że skarżąca nie jest w stanie ponieść kosztów postępowania związanych z ustanowieniem adwokata, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i córki. Nieujawnienie, pomimo wezwania, sytuacji materialnej rodziny w pełnym zakresie uniemożliwia zatem podjęcie korzystnego dla skarżącej rozstrzygnięcia.

Wprawdzie o trudnej sytuacji rodziny skarżącej mogłoby świadczyć "[...]" ujemne saldo jej rachunku bankowego, lecz przeszkodą dla stwierdzenia w sposób nie budzący wątpliwości, że skarżąca nie posiadała, nie posiada i nie jest w stanie zdobyć środków pieniężnych na pokrycie kosztów postępowania związanych z ustanowieniem adwokata, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i córki, jest fakt przedterminowej spłaty kredytu w dniu "[...]", a zatem już po złożeniu wniosku o przyznanie prawa pomocy, jak również fakt dokonywania przez skarżącą systematycznych wpłat na rzecz I. B.: "[...]", o których konieczności lub zasadności skarżąca w żaden sposób nie wspomniała w dodatkowym oświadczeniu. Niewskazanie powodów, dla których inne wydatki powinny mieć pierwszeństwo nad kosztami postępowania, uniemożliwia tym samym uznanie ich za wydatki niezbędne.

Podkreślić należy, że prawo pomocy jest instytucją wyjątkową i jako taka powinno być stosowne tylko w stosunku do stron, które w sposób nie budzący wątpliwości wykazały, że nie posiadają żadnych lub wystarczających możliwości sfinansowania kosztów postępowania, a zdobycie środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym było i jest dla nich obiektywnie niemożliwe. W warunkach niniejszej sprawy skarżąca tego nie uczyniła.

W konsekwencji, na podstawie art. 258 § 2 pkt 7 ppsa, orzeczono jak w sentencji.