Zakaz sprzedaży nieletnim alkoholu

Sprzedaż alkoholu osobie nieletniej – nawet jednorazowa – obligatoryjnie skutkuje cofnięciem zezwolenia. Brak winy, staranność sprzedawcy, czy trudności w ocenie wieku kupującego nie mają znaczenia dla odpowiedzialności administracyjnej.

1. Sprzedaż alkoholu osobie nieletniej – przesłanka obligatoryjna cofnięcia zezwolenia

• Każdorazowe naruszenie zakazu sprzedaży alkoholu osobom nieletnim (art. 15 ust. 1 pkt 2 u.w.t.p.a.) skutkuje obowiązkiem cofnięcia zezwolenia przez organ administracji (art. 18 ust. 10 pkt 1 lit. a).

• Jednorazowe naruszenie zakazu wystarcza do cofnięcia zezwolenia. Liczba naruszeń nie ma znaczenia.

• Odpowiedzialność administracyjna ma charakter obiektywny – nie zależy od winy sprzedawcy czy właściciela punktu sprzedaży.

2. Charakter odpowiedzialności – obiektywny, niezależny od winy

• Przedsiębiorca nie może zasłaniać się brakiem winy, starannym doborem i przeszkoleniem pracowników ani należytym nadzorem.

• Wina ma znaczenie wyłącznie w kontekście odpowiedzialności karnej (art. 43 ust. 1 i 2 u.w.t.p.a.), ale nie wpływa na ocenę w postępowaniu administracyjnym dotyczącym cofnięcia zezwolenia.

3. Obowiązek organizacyjny przedsiębiorcy

• Przedsiębiorca prowadzący sprzedaż alkoholu jest zobowiązany zorganizować działalność tak, aby wykluczyć ryzyko naruszenia zakazu.

• Odpowiedzialność obejmuje nie tylko konkretny przypadek naruszenia, ale może też dotyczyć cofnięcia wszystkich zezwoleń związanych z danym punktem sprzedaży (uchwała NSA z 30.10.2007 r., II GPS 2/07).

4. Uprawnienie do legitymowania nabywcy (art. 15 ust. 2 u.w.t.p.a.)

• Sprzedawca ma obowiązek korzystać z prawa żądania dokumentu potwierdzającego wiek w przypadku wątpliwości.

• Niepodjęcie tej czynności oznacza akceptację ryzyka naruszenia i związanych z tym konsekwencji.

5. Znaczenie celu ustawy

• Ustawa o wychowaniu w trzeźwości ma charakter prewencyjny i ochronny – służy ograniczeniu dostępności alkoholu, zwłaszcza dla osób niepełnoletnich.

• Dlatego też ustawodawca ustanowił surowe, zero-jedynkowe konsekwencje dla naruszenia zakazów, bez możliwości stosowania ocen uznaniowych lub łagodzących.

Podsumowanie linii orzeczniczej:

• Sprzedaż alkoholu osobie nieletniej – nawet jednorazowa – obligatoryjnie skutkuje cofnięciem zezwolenia.

• Brak winy, staranność sprzedawcy, czy trudności w ocenie wieku kupującego nie mają znaczenia dla odpowiedzialności administracyjnej.

• Przedsiębiorca ma obowiązek stworzyć takie warunki organizacyjne, by wykluczyć możliwość naruszenia zakazu.

• Ustawa daje sprzedawcy realne narzędzie prewencyjne – prawo żądania dokumentu tożsamości.