Art. 45816. Skutki zaniechała próby dobrowolnego rozwiązania sporu
Kodeks postępowania cywilnego
Jeżeli strona będąca przedsiębiorcą przed wytoczeniem powództwa zaniechała próby dobrowolnego rozwiązania sporu, uchyliła się od udziału w niej lub uczestniczyła w niej w złej wierze i przez to przyczyniła się do zbędnego wytoczenia powództwa lub wadliwego określenia przedmiotu sprawy, niezależnie od wyniku sprawy sąd może obciążyć tę stronę kosztami procesu w całości lub części, a w uzasadnionych przypadkach nawet podwyższyć je, jednak nie więcej niż dwukrotnie.
Komentarz redakcyjny
opracowano przy wykorzystaniu narzędzia AI ChatGPT (OpenAI)
1.Część ogólna
Art. 458[16] k.p.c. przewiduje wyjątek od ogólnych zasad odpowiedzialności za koszty procesu w sprawach konsumenckich. Stanowi on szczególne rozwiązanie mające na celu dodatkową ochronę konsumenta jako strony postępowania cywilnego. Przepis ten wpisuje się w ogólną koncepcję asymetrycznej regulacji na rzecz słabszego uczestnika obrotu i stanowi uzupełnienie obowiązków nałożonych na przedsiębiorcę w art. 458[15] k.p.c. Przepis ogranicza się do kwestii kosztów procesu – tj. rozstrzygnięcia incydentalnego, zapadającego na podstawie reguł ogólnych, z uwzględnieniem słuszności oraz zachowania stron w toku postępowania.
2. Zakres zastosowania
Regulacja znajduje zastosowanie wyłącznie w postępowaniach z udziałem konsumenta i przedsiębiorcy, w których konsument jest stroną. Dotyczy zarówno sytuacji, w których konsument jest powodem, jak i gdy występuje jako pozwany. Zasadniczym warunkiem jest to, by druga strona – przedsiębiorca – naruszyła obowiązki wynikające z art. 458[15] § 1 lub 4 k.p.c. Przepis nie ogranicza swojego zastosowania do jednej roli procesowej przedsiębiorcy, a więc obejmuje jego obowiązki zarówno w przypadku pozycji powoda, jak i pozwanego.
3. Przesłanki zastosowania sankcji kosztowej
Zastosowanie art. 458[16] k.p.c. wymaga spełnienia poniższych przesłanek:
(1) Przedsiębiorca jako strona postępowania – przepis znajduje zastosowanie wyłącznie wobec strony będącej przedsiębiorcą w rozumieniu art. 43[1] k.c., niezależnie od tego, czy występuje jako powód, czy pozwany.
(2) Przedsiębiorca przed wytoczeniem powództwa:
a) zaniechał próby dobrowolnego rozwiązania sporu (czyli nie podjął żadnych działań mających na celu polubowne zakończenie sporu, mimo że były one możliwe i oczekiwane w danych okolicznościach), lub
b) uchylił się od udziału w takiej próbie (np. ignorując wezwania do mediacji, nie odpowiadając na propozycje ugody), lub
c) uczestniczył w niej w złej wierze (np. pozorował udział w negocjacjach, działał instrumentalnie, nie wykazywał realnej woli porozumienia).
(3) Zachowanie przedsiębiorcy doprowadziło:
a) do zbędnego wytoczenia powództwa (czyli sytuacji, w której sprawa nie musiałaby trafić do sądu,