Art. 1833. Obowiązek zachowania bezstronności
Kodeks postępowania cywilnego
§ 1. Mediator powinien zachować bezstronność przy prowadzeniu mediacji.
§ 2. Mediator niezwłocznie ujawnia stronom okoliczności, które mogłyby wzbudzić wątpliwości co do jego bezstronności.
Komentarz redakcyjny
Opracowany przy wykorzystaniu narzędzia ChatGPT (OpenAI)
§ 1. Obowiązek zachowania bezstronności
Zgodnie z art. 183[3] § 1 k.p.c., mediator ma obowiązek zachowania bezstronności przez cały okres prowadzenia mediacji. Oznacza to:
-
równy dystans wobec każdej ze stron,
-
brak faworyzowania jednej z nich (np. przez dopuszczanie większej liczby wypowiedzi),
-
unikanie oceniania zasadności roszczeń i argumentów.
Bezstronność obejmuje nie tylko obiektywne działanie mediatora, ale również postrzeganą neutralność – strony muszą mieć subiektywne przekonanie, że traktowane są równo.
§ 2. Obowiązek ujawnienia przeszkód dla bezstronności
Mediator, który zna jakiekolwiek okoliczności mogące wzbudzić wątpliwości co do jego bezstronności, musi je niezwłocznie ujawnić stronom.
Takie okoliczności mogą dotyczyć m.in.:
-
relacji towarzyskich, zawodowych, rodzinnych z jedną ze stron lub pełnomocników,
-
wcześniejszego udziału mediatora w podobnej sprawie jednej ze stron,
-
interesu majątkowego lub zawodowego mediatora w wyniku mediacji (np. udział w spółce strony).
Nie ujawnienie takiej przesłanki może prowadzić do:
-
podważenia zatwierdzonej ugody (np. z art. 203 § 4 k.p.c. lub art. 58 k.c.),
-
skargi na mediatorów (w ośrodkach stałych),
-
utraty zaufania i efektywności całego procesu.
Praktyczne problemy i rozwiązania
-
Mediator zna jedną ze stron, ale nie informuje o tym drugiej stronie
Może dojść do podważenia ugody z powodu braku bezstronności; zalecane: ujawnić relację, umożliwić stronom wypowiedzenie się co do dalszego prowadzenia mediacji. -
Okoliczności ujawnione po zakończeniu mediacji
Jeżeli strona poweźmie informację o naruszeniu art. 183[3], może złożyć zażalenie na zatwierdzenie ugody (art. 394[1a] § 1 pkt 11 k.p.c.) lub powództwo o ustalenie nieważności ugody (art. 58 § 1 k.c.). -
Mediator powołany przez ośrodek, który pozostaje w relacjach z jedną ze stron (np. partnerzy biznesowi)
Mediator nadal ma obowiązek indywidualnie ocenić swoją niezależność i w razie wątpliwości odmówić prowadzenia sprawy. -
Mediator pełni jednocześnie rolę doradcy, np. ekonomicznego lub psychologicznego
Takie połączenie ról może podważyć jego bezstronność – wymaga to pełnej wiedzy i zgody obu stron oraz
Dostęp do pełnej treści jest płatny. Przejdź do premium
