Art. 153. Posiedzenie przy drzwiach zamkniętych
Kodeks postępowania cywilnego
§ 1. Sąd z urzędu zarządza odbycie całego posiedzenia lub jego części przy drzwiach zamkniętych, jeżeli publiczne rozpoznanie sprawy zagraża porządkowi publicznemu lub moralności lub jeżeli mogą być ujawnione okoliczności objęte ochroną informacji niejawnych.
§ 11. Sąd na wniosek strony zarządza odbycie posiedzenia lub jego części przy drzwiach zamkniętych, gdy mogą być ujawnione okoliczności stanowiące tajemnicę jej przedsiębiorstwa.
§ 2. Sąd może ponadto zarządzić odbycie posiedzenia lub jego części przy drzwiach zamkniętych na wniosek strony, jeżeli podane przez nią przyczyny uzna za uzasadnione lub jeżeli roztrząsane być mają szczegóły życia rodzinnego. Postępowanie dotyczące tego wniosku odbywa się przy drzwiach zamkniętych. Postanowienie w tym przedmiocie sąd ogłasza publicznie.
Komentarz redakcyjny
Artykuł 153 k.p.c. jest wyjątkiem od zasady jawności procesu cywilnego w jej aspekcie zewnętrznym, gdyż daje podstawę do odbycia całego posiedzenia lub jego części przy drzwiach zamkniętych. Wyłączenie jawności może nastąpić obligatoryjnie z urzędu i na wniosek oraz na wniosek.
Zarządzenie odbycia całości lub części posiedzenia przy drzwiach zamkniętych następuje:
1. obligatoryjne z urzędu - gdy publiczne rozpoznanie sprawy zagraża porządkowi publicznemu;
2. Wyłączenie jawności obligatoryjne z urzędu - gdy publiczne rozpoznanie sprawy zagraża moralności
3. obligatoryjne z urzędu - jeżeli mogą być ujawnione okoliczności objęte ochroną informacji niejawnych;
4. obligatoryjne na wniosek - gdy mogą być ujawnione okoliczności stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa;
5. fakultatywne na wniosek - gdy podane przez stronę przyczyny zostaną uznane za uzasadnione lub jeżeli mają być roztrząsane szczegóły życia rodzinnego.
Katalog podstaw wyłączenia jawności uzupełniają:
- art. 427 k.p.c. przewidujący, że w sprawach małżeńskich posiedzenia odbywają się przy drzwiach zamkniętych, chyba że obie strony żądają publicznego rozpoznania sprawy, a sąd uzna, że jawność nie zagraża moralności;
- art. 575[1] k.p.c., który stanowi, że w sprawach opiekuńczych osób małoletnich sąd z urzędu zarządza odbycie całego posiedzenia lub jego części przy drzwiach zamkniętych, jeżeli przeciwko publicznemu rozpoznaniu sprawy przemawia dobro małoletniego.
Rozstrzygnięcie kwestii odbycia posiedzenia lub jego części przy drzwiach zamkniętych obywa się przy drzwiach zamkniętych. Postanowienie w tym zakresie, jak również orzeczenie kończące postępowanie w sprawie podlega publicznemu ogłoszeniu (art. 154 § 2 k.p.c.). Ogłoszenia wyroku dokonuje się przez odczytanie sentencji. Jeżeli sprawa była rozpoznawana przy drzwiach zamkniętych przewodniczący lub sędzia sprawozdawca mogą zaniechać podania ustnie zasadniczych powodów rozstrzygnięcia albo wygłoszenia uzasadnienie (art. 326 § 3 k.p.c.)
Jeżeli posiedzenie lub jego część odbywa się przy drzwiach zamkniętych, sąd zakazuje stronie lub uczestnikowi postępowania utrwalenia przebiegu posiedzenia lub innej czynności sądowej za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk (art. 9[1] § 3 k.p.c.).
Podczas posiedzenia odbywającego się przy drzwiach zamkniętych