Art. 195. Biegły sądowy oraz biegły ad hoc.
Kodeks postępowania karnego
Do pełnienia czynności biegłego jest obowiązany nie tylko biegły sądowy, lecz także każda osoba, o której wiadomo, że ma odpowiednią wiedzę w danej dziedzinie.
Komentarz redakcyjny
Ustawodawca przewidział pełnienie funkcji biegłego przez dwie kategorie podmiotów: biegłych sądowych oraz biegłych ad hoc.
Biegłym sądowym jest osoba wpisana na listę biegłych. Warunki wpisania na listę biegłych sądowych prowadzoną przy sądach okręgowych określa § 12 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 stycznia 2005r. w sprawie biegłych sądowych (Dz.U. 2005 nr 15 poz. 133). Wskazany akt prawny reguluje procedurę powoływania i odwoływania biegłych sądowych przez prezesa sądu okręgowego.
Biegłych sądowych ustanawia się przy sądach okręgowych na okres 5 lat. Wpis na listę biegłych sądowych dokonywany jest przez prezesa sądu okręgowego, który prowadzi listę i ustanawia biegłych (art. 157 § 1 Prawo o ustroju sadów powszechnych ( Dz.U. 2019. poz. 52 ze zm.).
Biegłym sądowym jest osoba wpisana na listę biegłych, prowadzoną przez prezesa sądu okręgowego. Prezes prowadzi listy biegłych sądowych według poszczególnych gałęzi nauki, techniki, sztuki, rzemiosła, innych umiejętności. Prowadzi również wykazy biegłych sądowych na kartach założonych dla każdego biegłego. W listach i wykazach podaje się adres biegłego i termin, do którego został ustanowiony, a także inne dane dotyczące specjalizacji (§ 8 ust. 1 rozporządzenia w sprawie biegłych sądowych). Listy biegłych sądowych są dostępne dla zainteresowanych w sekretariatach sądowych. W szczególności listy udostępnia się stronom, uczestnikom postępowania oraz organom prowadzącym postępowanie przygotowawcze w sprawach karnych i sądom wojskowym (§ 8 ust. 3 cyt. rozporządzenia).
Biegłym ad hoc może być każda osoba, która ma wiedzę w danej dziedzinie. Jest to jedyne kryterium, jakie powinna spełniać taka osoba (wyrok SN z 11.10.1982 r., II KR 220/82) .
Biegły musi korzystać z pełni praw cywilnych i obywatelskich, mieć ukończone 25 lat i dawać rękojmię należytego wykonywania obowiązków biegłego ( art. 196 k.p.k. i § 12 r.b.s.).
Biegłemu zgodnie z art. 618f k.p.k. za wykonaną pracę przysługuje wynagrodzenie oraz zwrot poniesionych wydatków niezbędnych do wydania opinii. Wysokość wynagrodzenia ustala organ,