Art. 188. Rota przyrzeczenia
Kodeks postępowania karnego
§ 1. Świadek składa przyrzeczenie powtarzając za sędzią słowa: „Świadomy znaczenia moich słów i odpowiedzialności przed prawem przyrzekam uroczyście, że będę mówił szczerą prawdę, niczego nie ukrywając z tego, co mi jest wiadome”.
§ 2. W czasie składania przyrzeczenia wszyscy, nie wyłączając sędziów, stoją.
§ 3. Osoby nieme i głuche składają przyrzeczenie przez podpisanie tekstu przyrzeczenia.
§ 4. Świadkowi, który w danej sprawie składał już przyrzeczenie, sąd przypomina je przy przesłuchaniu, chyba że uzna za potrzebne ponowne odebranie przyrzeczenia.
Komentarz redakcyjny
Przepis określa:
- rotę przyrzeczenia (§ 1),
- podmioty uprawnione do jego odebrania (§ 1),
- formę jego odebrania (§ 2 i 3),
- możliwość ponownego odebrania przyrzeczenia (§ 4).
Przyrzeczenie nie zastępuje pouczenia o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania (art. 190 k.p.k.), ale stanowi uroczysty sposób pouczenia świadka o konieczności zeznawania prawdy. Podczas składania przyrzeczenia, wszystkie osoby obecne przy czynności (nie wyłączając sędziów) stoją (art. 188 § 2 k.p.k.).
Do odebrania przyrzeczenia uprawniony jest jedynie sąd lub sędzia wyznaczony (art. 187 §1 k.p.k.). Nie jest dopuszczalne odebranie przyrzeczenia przez inny organ.
Przyrzeczenie odbiera się ustnie. Jedynie wobec osób, które są nieme lub głuche, przyrzeczenie to następuje przez podpisanie przez nich roty przyrzeczenia.( art. 188 § 3 k.p.k.). Niemi lub głusi, którzy nie potrafią pisać przyrzekają przy pomocy tłumacza.
Zasadą jest, że nie odbiera się przyrzeczenia od świadka, który składał je w danej sprawie. Obowiązkowe jest przypomnienie mu, iż składał przyrzeczenie, co należy odnotować w protokole. Sąd może w jednak ponownie odebrać przyrzeczenie, gdy uzna, że jest to potrzebne, np. gdy istnieje prawdopodobieństwo ,że świadek może zeznawać nieprawdę.