Art. 115. Podpisy pod uzasadnieniem
Kodeks postępowania karnego
§ 1. Uzasadnienie orzeczenia podpisują osoby, które orzeczenie wydały, nie wyłączając osoby przegłosowanej.
§ 2. W sprawach rozpoznawanych w składzie sędziego i dwóch ławników uzasadnienie podpisuje tylko przewodniczący, chyba że zgłoszono zdanie odrębne. W sprawach rozpoznawanych w składzie dwóch sędziów i trzech ławników uzasadnienie podpisują obaj sędziowie, chyba że zgłoszono zdanie odrębne.
§ 3. Jeżeli nie można uzyskać podpisu przewodniczącego lub innego członka składu orzekającego, jeden z podpisujących czyni o tym wzmiankę na uzasadnieniu z zaznaczeniem przyczyny tego faktu.
Komentarz redakcyjny
Przepis normuje zasady podpisywania uzasadnienia orzeczenia wraz z konsekwencjami złożenia zdania odrębnego.
Ogólną zasadą jest konieczność podpisania uzasadnienia przez wszystkie osoby, które brały udział w wydaniu orzeczenia, także te, które zostały przegłosowane (art. 115 § 1 k.p.k). Odstępstwem od zasady jest zwolnienie ławników z obowiązku podpisania uzasadnienia (art. 115 § 2 k.p.k).
Zgłoszenie zdania odrębnego powoduje zastosowanie zasady ogólnej, tj. podpisania przez wszystkie osoby, które wydały orzeczenie.
Zgodnie z art. 115 § 3 k.p.k., pod uzasadnieniem mogą nie złożyć podpisu członkowie składu orzekającego, gdy nie można uzyskać od nich podpisu, np. z uwagi na długotrwałą chorobę.
Zasady podpisania uzasadnienia orzeczenia są następujące (art. 115 § 2 i 3 k.p.k.) :
- w składach kolegialnych zawodowych uzasadnienie podpisują wszyscy sędziowie;
- w sądzie okręgowym w pierwszej instancji, gdy sąd orzeka w składzie pięcioosobowym (dwóch sędziów i trzech ławników) uzasadnienie podpisuje dwóch sędziów;
- w sądzie odwoławczym w składach trzy i pięcioosobowych uzasadnienie podpisują wszyscy członkowie składu orzekającego (sędziowie).
W składach kolegialnych sądu, gdy uzasadnienie podpisują sędziowie, uzasadnienie podpisuje się imieniem i nazwiskiem. W przypadku skróconej formy podpisu, potwierdza się go imienną pieczęcią lub nadrukiem danych o imieniu i nazwisku (§ 119 ust. 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2019r. Regulamin urzędowania sądów powszechnych ( Dz.U. z 2018r. poz. 1141; z 2020r. poz. 1640).
Gdy uzasadnienie nie zostało podpisane przez wszystkich zobowiązanych członków składu orzekającego, jest to uchybienie procesowe polegające na naruszeniu art. 115 k.p.k. Ma charakter obrazy przepisów postępowania (art. 438 pkt 2 k.p.k.), bez wpływu na treść orzeczenia, z uwagi na sporządzenie uzasadnienia po wydaniu orzeczenia. W takiej sytuacji, należy to uchybienie usunąć.
Odstępstwem od obowiązku podpisania uzasadnienia orzeczenia jest okoliczność wskazana w art. 115 § 3 k.p.k., gdy nie można uzyskać podpisu członka składu. Wówczas przewodniczący lub inny członek składu orzekającego