Art. 109. Porządek narady i głosowania
Kodeks postępowania karnego
§ 1. Naradą i głosowaniem kieruje przewodniczący, a jeżeli co do porządku i sposobu narady oraz głosowania podniesione zostaną wątpliwości, rozstrzyga je skład orzekający.
§ 2. Po naradzie przewodniczący zbiera głosy poczynając od najmłodszego, najpierw od ławników według ich wieku, następnie od sędziów według ich starszeństwa służbowego, a sam głosuje ostatni. Sprawozdawca, jeżeli nie jest przewodniczącym, głosuje pierwszy.
Komentarz redakcyjny
Przepis reguluje przebieg narady i głosowania i określa rolę przewodniczącego oraz tryb przeprowadzania głosowania nad orzeczeniem.
Naradą i głosowaniem kieruje przewodniczący składu orzekającego.
Narada polega na wymianie poglądów odnośnie do wszystkich kwestii podlegających rozstrzygnięciu. Jedynym ustawowym warunkiem prawidłowego jej przebiegu jest, aby odbywała się osobno co do winy i kwalifikacji prawnej czynu, co do kary, środków karnych, przepadku, środków kompensacyjnych oraz co do pozostałych kwestii (art. 110 k.p.k.)
Jeżeli podniesione zostaną wątpliwości, co do porządku narady, sposobu jej przeprowadzania lub sposobu głosowania, rozstrzyga je skład orzekający.
Do głosowania należy przystąpić bezpośrednio po naradzie.
Zgodnie z art. 109 § 2 k.p.k. członkowie składu orzekającego głosują w następującej kolejności:
1) sprawozdawca, jeżeli nie jest nim przewodniczący; sprawozdawca najlepiej zna całość sprawy, przygotowuje projekt rozstrzygnięcia i proponuje jego treść pozostałym członkom składu orzekającego; gdy sprawozdawca jest jednocześnie przewodniczącym składu orzekającego, to głosuje ostatni,
2) ławnicy od najmłodszego wiekiem do najstarszego,
3) sędziowie od najmłodszego stażem do najstarszego
4) przewodniczący, który zawsze głosuje ostatni, choćby był młodszy stażem od innego sędziego ze składu orzekającego; wszelkie wątpliwości co do porządku narady rozstrzygać ma cały skład orzekający.
Starszeństwo służbowe ustala się na podstawie okresu zajmowania stanowiska sędziego sądu danego szczebla (rejonowego, okręgowego, apelacyjnego).