Art. 91b. Uprawnienia właściciela przedsiębiorstwa zagrożonego przepadkiem
Kodeks postępowania karnego
Właścicielowi przedsiębiorstwa zagrożonego przepadkiem, o którym mowa w art. 44a § 2 Kodeksu karnego, przysługują prawa strony w zakresie czynności procesowych odnoszących się do tego środka.
Komentarz redakcyjny
Przepis art. 91b k.p.k. określa sytuację procesową właściciela przedsiębiorstwa niestanowiącego własności sprawcy zagrożonego przepadkiem w warunkach określonych wart. 44a § 2 k.k.
Przepis art. 44a § 2 k.k., wprowadzony został do Kodeksu karnego nowelizacją z 2017 r., która weszła w życie z dniem 27.04.2017 r. Przewiduje możliwość orzeczenia przepadku niestanowiącego własności sprawcy przedsiębiorstwa osoby fizycznej albo jego równowartości, jeżeli:
- przedsiębiorstwo służyło do popełnienia przestępstwa lub ukrycia osiągniętej z niego korzyści,
- a jego właściciel chciał, aby przedsiębiorstwo służyło do popełnienia tego przestępstwa lub ukrycia osiągniętej z niego korzyści albo, przewidując taką możliwość, na to się godził,
- sprawca został skazany za przestępstwo, z którego popełnienia osiągnął, chociażby pośrednio, korzyść majątkową znacznej wartości.
Pojęcie przedsiębiorstwa niestanowiącego własności sprawcy nawiązuje do cywilistycznej koncepcji zorganizowanej całości praw majątkowych i niemajątkowych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej (art. 551 k.c.). Obejmuje ono w szczególności:
1) oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2) własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3) prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4) wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5) koncesje, licencje i zezwolenia;
6) patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7) majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8) tajemnice przedsiębiorstwa;
9) księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Przepis art. 91b k.p.k. nadaje właścicielowi przedsiębiorstwa uprawnienie do korzystania z praw przysługujących stronom procesowym, jednakże jedynie w zakresie czynności procesowych odnoszących się do grożącego przepadku przedsiębiorstwa. Przepis ma zastosowanie w toku całego postępowania, nie tylko w jego stadium jurysdykcyjnym.
Właściciel przedsiębiorstwa zagrożonego przepadkiem może zadawać pytania przesłuchiwanym świadkom, zgłaszać wnioski dowodowe, ale tylko w zakresie dotyczącym możliwości orzeczenia przepadku przedsiębiorstwa