Art. 338b. Wyznaczenie obrońcy z urzędu na wniosek oskarżonego
Kodeks postępowania karnego
§ 1. Żądanie, o którym mowa w art. 78 § 1, i art. 78a, powinno zostać złożone do sądu w terminie 7 dni od daty doręczenia odpisu aktu oskarżenia. Do żądania, o którym mowa w art. 78 § 1, należy dołączyć dowody mające wykazać, że oskarżony nie jest w stanie ponieść kosztów obrony bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny.
§ 2. Jeżeli złożenie żądania po terminie spowodowałoby konieczność zmiany terminu rozprawy albo posiedzenia, o którym mowa w art. 341, art. 343 lub art. 343a, żądanie rozpoznaje się niezwłocznie po terminie rozprawy lub posiedzenia. Przepis ten stosuje się odpowiednio, jeżeli żądanie zostało złożone w terminie, lecz nie odpowiada wymaganiom formalnym, o których mowa w art. 120 § 1, lub nie dołączono dowodów, o których mowa w § 1 zdanie drugie.
§ 3. Po pierwszym terminie rozprawy albo posiedzenia, o którym mowa w art. 341, art. 343 lub art. 343a, żądanie, o którym mowa w art. 78 § 1, 78a § 1, powinno zostać złożone do sądu w takim terminie, aby jego rozpoznanie nie powodowało konieczności zmiany kolejnego terminu rozprawy albo posiedzenia. Przepisy § 1 zdanie drugie oraz § 2 stosuje się odpowiednio.
Komentarz redakcyjny
Przepis reguluje kwestię terminu, w jakim powinien zostać złożony wniosek o wyznaczenie obrońcy z urzędu oraz konsekwencje niedochowania terminu.
Oskarżony, który nie ma obrońcy z wyboru, może żądać, aby sąd mu go wyznaczył z urzędu, jeżeli w sposób należyty wykaże, że nie jest w stanie ponieść kosztów obrony bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny. Podstawą odmowy wyznaczenia obrońcy z urzędu nie może być skorzystanie przez oskarżonego z nieodpłatnej pomocy prawnej lub nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego, o których mowa w ustawie z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej (Dz. U. z 2019 r. poz. 294) ( art. 78 § 1 k.p.k.).
Żądanie wyznaczenia obrońcy z urzędu powinno być złożone do sądu właściwego do rozpoznania sprawy, w terminie 7 dni od daty doręczenia odpisu aktu oskarżenia, o czym oskarżonego należy pouczyć przy doręczeniu odpisu aktu oskarżenia (art. 338 § 1a k.p.k.). Do żądania należy dołączyć dowody mające wykazać, że oskarżony nie jest w stanie ponieść kosztów obrony bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny.
Termin do wniesienia wniosku o wyznaczenie obrońcy z urzędu nie ma charakteru prekluzyjnego. W sytuacji, gdy oskarżony przekroczy termin do złożenia żądania o wyznaczeniu obrońcy z urzędu, żądanie rozpoznaje się niezwłocznie po terminie rozprawy lub posiedzenia. Ten sam tryb obowiązuje, jeżeli żądanie zostało złożone w terminie, lecz nie odpowiada wymaganiom formalnym, o których mowa w art. 120 § 1k.p.k., lub nie dołączono dowodów wskazujących na to, iż oskarżony nie jest w stanie ponieść kosztów obrońcy z wyboru.
W przypadku gdy oskarżany złożył wniosek o wyznaczenie obrońcy z urzędu po pierwszym terminie rozprawy albo posiedzenia, o którym mowa w art. 341, 343 lub 343a k.p.k., żądanie należy złożyć do sądu w takim terminie, aby jego rozpoznanie nie powodowało konieczności zmiany kolejnego terminu