Art. 354a. Wysłuchanie biegłych przed zastosowaniem środka zabezpieczającego
Kodeks postępowania karnego
§ 1. Przed orzeczeniem środka zabezpieczającego, o którym mowa w art. 93a § 1 Kodeksu karnego, albo nakazu lub zakazów, o których mowa w art. 39 pkt 2–3 Kodeksu karnego, orzeczonych tytułem środka zabezpieczającego, sąd wysłuchuje:
1) biegłego psychologa;
2) w sprawach osób niepoczytalnych, o ograniczonej poczytalności lub z zaburzeniami osobowości albo gdy sąd uzna to za wskazane – ponadto biegłych lekarzy psychiatrów;
3) w sprawach osób z zaburzeniami preferencji seksualnych – biegłych wskazanych w pkt 1 i 2 oraz biegłego lekarza seksuologa lub biegłego psychologa seksuologa.
W sprawach osób uzależnionych można również wysłuchać biegłego w przedmiocie uzależnienia.
§ 2. Jeżeli sprawca, wobec którego istnieją podstawy do orzeczenia terapii lub terapii uzależnień, wyraża zgodę na taką terapię lub terapię uzależnień, przepisu § 1 nie stosuje się; sąd może jednak, jeżeli uzna to za wskazane, wysłuchać jednego lub więcej biegłych wskazanych w tym przepisie.
Komentarz redakcyjny
Przepis zobowiązuje sąd orzekający o środku zabezpieczającym, o którym mowa w art. 93a § 1 k.k. (elektroniczną kontrolę miejsca pobytu, terapię, terapię uzależnień, pobyt w zakładzie psychiatrycznym), oraz tytułem środka zabezpieczającego nakaz lub zakaz, o którym mowa w art. 39 pkt 2–3 k.k., do wysłuchania w zależności od okoliczności:
- biegłego psychologa (zawsze),
- biegłych lekarzy psychiatrów (w sprawach osób niepoczytalnych, o ograniczonej poczytalności lub z zaburzeniami osobowości albo gdy sąd uzna to za wskazane),
- biegłego lekarza seksuologa lub biegłego psychologa seksuologa (w sprawach osób z zaburzeniami preferencji seksualnych; w tym wypadku sąd przesłuchuje także biegłego psychologa oraz biegłych psychiatrów) ,
- biegłego w przedmiocie uzależnienia (w sprawach osób uzależnionych można również (fakultatywnie) wysłuchać biegłego w przedmiocie uzależnienia).
Wysłuchanie oznacza ustną formę wypowiedzi, co wyłącza złożenie pisemnej opinii przez biegłego. Strony obecne na posiedzeniu lub rozprawie mają prawo do zadawania pytań biegłemu.
Niedopełnienie przez sąd obowiązku wysłuchania osób stanowi rażąc naruszenie przepisów postępowania. Uchybienie to można konwalidować w trakcie postępowania odwoławczego, o ile tylko nie zajdzie potrzeba przeprowadzenia na nowo przewodu sądowego w całości lub nie wystąpi bezwzględna przyczyna odwoławcza z art. 439 § 1 k.p.k
Obligatoryjne jest wysłuchanie biegłego psychologa przed każdym orzeczeniem o zastosowaniu środka zabezpieczającego określonego w art. 93a § 1 k.k., w przypadku następujących środków zabezpieczających:
1) elektronicznej kontroli miejsca pobytu,
2) terapii,
3) terapii uzależnień,
4) pobytu w zakładzie psychiatrycznym.
Wysłuchanie psychologa jest konieczne w każdym przypadku orzekania o zastosowaniu nakazów lub zakazów zawartych w katalogu z art. 39 pkt 2–3 k.k.:
- zakazu zajmowania określonego stanowiska, wykonywania określonego zawodu lub prowadzenia określonej działalności gospodarczej;
- zakazu prowadzenia działalności związanej z wychowaniem, leczeniem, edukacją małoletnich lub z opieką nad nimi;
- zakazu przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, kontaktowania się z określonymi osobami, zbliżania się do określonych osób lub opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu;
-