Art. 513. Pojęcie dorobku każdego z małżonków
Kodeks rodzinny i opiekuńczy
§ 1. Dorobkiem każdego z małżonków jest wzrost wartości jego majątku po zawarciu umowy majątkowej.
§ 2. Jeżeli umowa majątkowa nie stanowi inaczej, przy obliczaniu dorobków pomija się przedmioty majątkowe nabyte przed zawarciem umowy majątkowej i wymienione w art. 33 pkt 2, 5–7, 9 oraz przedmioty nabyte w zamian za nie, natomiast dolicza się wartość:
1) darowizn dokonanych przez jednego z małżonków, z wyłączeniem darowizn na rzecz wspólnych zstępnych małżonków oraz drobnych zwyczajowo przyjętych darowizn na rzecz innych osób;
2) usług świadczonych osobiście przez jednego z małżonków na rzecz majątku drugiego małżonka;
3) nakładów i wydatków na majątek jednego małżonka z majątku drugiego małżonka.
§ 3. Dorobek oblicza się według stanu majątku z chwili ustania rozdzielności majątkowej i według cen z chwili rozliczenia.
Komentarz redakcyjny
Decydująca dla zakresu wyrównywania dorobków jest wola małżonków wyrażona w umowie majątkowej, co nie wyłącza pełnej repartycji, obejmującej bez wyłączeń cały dorobek. W przypadku braku stanowiska małżonków w omawianej kwestii, zastosowanie znajdą przepisy dyspozytywne zawarte w § 2. Na ich podstawie przy obliczaniu dorobków pomija się z jednej strony przedmioty nabyte przed zawarciem umowy majątkowej oraz określone prawa majątkowe o ściśle osobistym charakterze. Z drugiej zaś strony dolicza się pewne wartości świadczeń, usług i nakładów, mimo że nie „wzbogacają” one faktycznie majątku małżonka w chwili ustania małżeństwa.
Doliczenie oznacza uwzględnienie, a więc dodanie określonej wartości do dorobku. Doliczenie darowizn, usług i nakładów określonych w art. 51[3] § 2 k.r.o. zwiększa wartość dorobku. Pominięcie natomiast określonych praw i przedmiotów majątkowych oznacza ich nieuwzględnienie, tak jakby ich nie było.
Jeżeli umowa majątkowa nie stanowi inaczej, przy obliczaniu dorobków – poza przedmiotami majątkowymi nabytymi przed zawarciem umowy majątkowej – pomija się (nie uwzględnia):
a) przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę,
b) prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie,
c) przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę z wyłączeniem renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej, albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość,
d) wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej,
e) prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy,
f) przedmioty nabyte w zamian za przedmioty i prawa z pkt a–e.
Jeżeli małżonkowie w umowie majątkowej nie postanowią inaczej, do wartości dorobku dolicza się wartość:
a) darowizn dokonanych przez jednego z małżonków, z wyłączeniem darowizn na rzecz wspólnych zstępnych małżonków oraz drobnych, zwyczajowo przyjętych darowizn na rzecz innych