Art. 64. Powództwo przedstawiciela ustawowego męża matki
Kodeks rodzinny i opiekuńczy
§ 1. Jeżeli mąż matki został całkowicie ubezwłasnowolniony z powodu choroby psychicznej lub innego rodzaju zaburzeń psychicznych, na które zapadł w ciągu terminu do wytoczenia powództwa o zaprzeczenie ojcostwa, powództwo może wytoczyć jego przedstawiciel ustawowy. Termin do wytoczenia powództwa wynosi w tym wypadku rok od dnia ustanowienia przedstawiciela ustawowego, a jeżeli przedstawiciel ustawowy dowiedział się, że dziecko nie pochodzi od męża matki, po upływie tego terminu – rok od dnia, w którym dowiedział się o tej okoliczności.
§ 2. Jeżeli przedstawiciel ustawowy męża całkowicie ubezwłasnowolnionego nie wytoczył powództwa o zaprzeczenie ojcostwa, mąż może wytoczyć powództwo po uchyleniu ubezwłasnowolnienia. Termin do wytoczenia powództwa wynosi w tym wypadku rok od dnia uchylenia ubezwłasnowolnienia, a jeżeli mąż dowiedział się, że dziecko od niego nie pochodzi, po upływie tego terminu – rok od dnia, w którym dowiedział się o tej okoliczności.
Komentarz redakcyjny
Ze względu na stosunkowo krótki prekluzyjny termin do wniesienia powództwa o zaprzeczenie ojcostwa, przepis art. 64 k.r.o. realizuje funkcję ochronną wobec męża matki dziecka, co do którego działa domniemanie z art. 62 § 1 k.r.o. Na stan faktyczny § 1 omawianego przepisu składają się trzy elementy:
- sześciomiesięczny termin z art. 63 k.r.o. rozpoczął bieg z uwagi na to, że mąż matki dziecka dowiedział się o urodzeniu dziecka przez żonę,
- w ustawowym terminie mąż matki dziecka nie wytoczył powództwa o zaprzeczenie ojcostwa,
- w terminie do wytoczenia powództwa o zaprzeczenie ojcostwa mąż matki dziecka zapadł na chorobę psychiczną lub doznał innego rodzaju zaburzeń psychicznych.
- w następstwie choroby lub zaburzeń, o których mowa w pkt 3 mąż matki dziecka został ubezwłasnowolniony całkowicie.
Po spełnieniu wszystkich powyższych warunków powództwo o zaprzeczenie ojcostwa może wnieść przedstawiciel ustawowy (opiekun prawny) męża matki dziecka. Legitymacji procesowej nie posiada doradca tymczasowy ustanowiony w postępowaniu o ubezwłasnowolnienie.
Termin do wniesienia przez przedstawiciela ustawowego powództwa o zaprzeczenie ojcostwa wynosi rok od dnia jego ustanowienia, a jeżeli przedstawiciel powziął widomość o urodzeniu się dziecka dopiero później – rok od dnia, w którym tę wiadomość powziął.
Ponieważ na podstawie art. 578 k.p.c. postanowienie o ustanowieniu opieki prawnej staje się skuteczne z chwilą ogłoszenia, a gdy ogłoszenia nie było z chwilą ich wydania; dlatego też uprawomocnienie się postanowienia nie ma w tej sytuacji znaczenia dla biegu terminu do wniesienia powództwa. Inaczej rzecz się przedstawia, gdy ubezwłasnowolniony całkowicie zostaje małoletni, gdyż w takim wypadku rodzice nie pozbawieni władzy rodzicielskiej w dalszym ciągu pozostają przedstawicielami ustawowymi dziecka, bez potrzeby wszczynania sprawy o ustanowienie opieki prawnej. W takiej sytuacji przyjąć należy, że termin sześciu miesięcy zaczyna swój bieg od daty uprawomocnienia się orzeczenia o ubezwłasnowolnieniu całkowitym.
Omawiany przepis odnosi się wyłącznie do ubezwłasnowolnienia całkowitego. Ubezwłasnowolniony mąż nie ma zdolności procesowej, nie może więc samodzielnie wnieść